200 εκατομμύρια άτομα το χρόνο παγκοσμίως βρίσκονται σε κίνδυνο να υποστούν κάποιο οστεοπορωτικό κάταγμα. Υπολογίζεται ότι το 25% των Ευρωπαίων πολιτών που είναι άνω των 65 ετών, 40% των γυναικών και 14% των ανδρών άνω των 50 ετών, έχουν ήδη υποστεί κάποιο οστεοπορωτικό κάταγμα.

Πρόκληση ακόμη και για τους χειρουργούς το κάταγμα από οστεοπόρωση

Το μεγαλύτερο τεχνικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο ορθοπεδικός χειρούργος είναι η δυσκολία στο να εξασφαλίσει ασφαλή σταθεροποίηση των υλικών που χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση της σωστής θέσης του σπασμένου οστού, μέχρι να επέλθει η πόρωσή του.

Ο «αδύναμος κρίκος» αυτής της ένωσης μεταξύ υλικού οστεοσύνθεσης και οστεοπορωτικού οστού είναι, φυσικά,  το ίδιο το οστό. Κι αυτό διότι το οστεοπορωτικό κόκκαλο είναι περισσότερο πορώδες και έτσι η στηρικτική ικανότητα των υλικών οστεοσύνθεσης μειώνεται σημαντικά.

Το τεράστιο οικονομικό κόστος «φέρνει» νέα υλικά

Οι επιπτώσεις αυτών των οστεοπορωτικών καταγμάτων, εκτός από κοινωνικές είναι και οικονομικές. Αξίζει να σημειωθεί ότι ετησίως στις ΗΠΑ δαπανώνται πάνω από  είκοσι δισεκατομμύρια δολάρια μόνο για την αντιμετώπιση των οστεοπορωτικών καταγμάτων του ισχίου.

Όλα αυτά οδήγησαν και συνεχίζουν να οδηγούν σε έρευνες με σκοπό τη δημιουργία υλικών αλλά και χειρουργικών τεχνικών που να δίνουν όσο το δυνατό καλύτερο αποτέλεσμα. Έτσι τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται υλικά όπως οι καινούργιες αυτοκλειδούμενες πλάκες, υλικά επαύξησης της στήριξης, τεχνικές ημιπολικής η ολικής αρθροπλαστικής.

Καρπός και ώμος στο στόχαστρο της οστεοπόρωσης

Τα πιο συχνά οστεοπορωτικά κατάγματα των άνω άκρων είναι αυτά της περιοχής του καρπού και του ωμού. Και στις δυο περιπτώσεις όταν πρόκειται για απλά κατάγματα η αντιμετώπισή τους γίνεται συντηρητικά. Για τα μεν κατάγματα του καρπού γίνεται χειρισμός ανάταξης και τοποθέτηση γύψινου νάρθηκα, για τα δε υποκεφαλικά κατάγματα του βραχιολιού τίθεται μια απλή ανάρτηση και επιχειρείται η όσο το δυνατό γρηγορότερη κινητοποίηση του ώμου.

Στις περιπτώσεις σύνθετων καταγμάτων, όπως αυτά με μεγάλη συντριβή, βράχυνση και μεγάλη παρεκτόπιση, η θεραπεία τους είναι χειρουργική καθότι η συντηρητική αντιμετώπιση δίνει πολύ κακά αποτελέσματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις γίνεται χρήση των νέων αυτοκλειδούμενων πλακών ή τεχνικές ελαχίστης επεμβατικότητας, ανάλογα με την περίπτωση.

Κάταγμα ισχίου. Ο μεγάλος φόβος των ασθενών με οστεοπόρωση

   Τα πιο συχνά οστεοπορωτικά κατάγματα των κάτω ακρών είναι αυτά του ισχίου με μια σταθερή αύξηση της συχνότητάς τους. Αντιπροσωπεύουν, μάλιστα, την πιο σημαντική κοινωνική αλλά και οικονομική επίπτωση της οστεοπόρωσης.

Τα κατάγματα ισχίου παρουσιάζουν ιδιαίτερα υψηλή νοσηρότητα και θνησιμότητα. Το 60% είναι υποκεφαλικά, δηλαδή μέσα στην άρθρωση και το 40% εξωθυλακικά, τα λεγόμενα διατροχαντήρια. Αυτά τα κατάγματα αντιμετωπίζονται μονό χειρουργικά. Σημαντικό είναι να μην υπάρχει καθυστέρηση στη χειρουργική αντιμετώπισή τους,  με σκοπό την όσο το δυνατόν γρηγορότερη κινητοποίηση του ασθενούς.

Παρόλο που απέχουν πολύ λίγο μεταξύ τους, η χειρουργική τεχνική αντιμετώπισής τους είναι τελείως διαφορετική.

• Στα διατροχαντήρια κατάγματα γίνεται χειρισμός ανάταξης και κατόπιν σταθεροποίησή τους με ειδικές ολισθαίνουσες πλάκες ή τεχνική ελαχίστης επεμβατικότητος, αναλόγως της περίπτωσης.
• Στα υποκεφαλικά κατάγματα, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, αφαιρείται η σπασμένη κεφαλή του μηριαίου καθότι η προσπάθεια διατήρησής της με τεχνική εσωτερικής οστεοσύνθεσης στα ηλικιωμένα άτομα έχει πολύ ψηλά ποσοστά αποτυχίας. Οι χειρουργικές τεχνικές είναι η ημιολική αρθροπλαστική που γίνεται και πιο συχνά, κατά την οποία αντικαθίσταται μονό η σπασμένη κεφαλή και η ολική αρθροπλαστική, βάζοντας πρόθεση και από την πλευρά της κοτύλης (κούπα).

Kαι οι δυο προαναφερθείσες τεχνικές μπορούν να πραγματοποιηθούν και με τεχνική ελαχίστης επεμβατικότητας, όπως η τεχνική AMIS.

Καλύτερα υλικά, μείωση νοσηρότητας και θνησιμότητας

Σημαντική πρόοδος έχει υπάρξει τα τελευταία χρόνια με σκοπό τη διαχείριση των δυσκολιών στην αντιμετώπιση των ολοένα και αυξανόμενων οστεοπορωτικών. καταγμάτων, με τη δημιουργία καλύτερων και ανθεκτικότερων υλικών οστεοσύνθεσης, υλικών επαύξησης της στηρικτικής ικανότητάς τους, και με τη εφαρμογή τεχνικών ελαχίστης επεμβατικότητας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της νοσηρότητας αλλά και θνησιμότητας που χαρακτηρίζει αυτά τα κατάγματα.