Το νέο περιστατικό εντοπίστηκε στο Βόρειο Αιγαίο και προήλθε από τσίμπημα μολυσμένου τσιμπουριού (κρότωνα).

Η κροτωνογενής εγκεφαλίτιδα είναι μια σπάνια ιογενής λοίμωξη που μεταδίδεται κυρίως μέσω του τσιμπήματος μολυσμένων τσιμπουριών και μπορεί να προκαλέσει σοβαρά συμπτώματα όπως παράλυση ή γνωστικές διαταραχές.

Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, η νόσος μπορεί να μεταδοθεί με την κατανάλωση φρέσκων, μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών προϊόντων από μολυσμένα ζώα, όπως αναφέρει ο ΕΟΔΥ.

Η πλειονότητα των λοιμώξεων είναι ασυμπτωματικές, ενώ στα κλινικά περιστατικά η περίοδος επώασης είναι κατά μέσο όρο 7 ημέρες, αν και μπορεί να κυμαίνεται από 2 έως 28 ημέρες. Σε περίπτωση τροφιμογενούς μετάδοσης, η επώαση είναι πιο σύντομη, περίπου 4 ημέρες.

Ο ΕΟΔΥ εφιστά την προσοχή των γιατρών στα κλινικά συμπτώματα καθώς 2/3 των λοιμώξεων είναι ασυμπτωματικές.

Ωστόσο, στα κλινικά περιστατικά, η περίοδος επώασης είναι κατά μέσο όρο επτά ημέρες (εύρος: 2-28 ημέρες), ενώ σε τροφιμογενή μετάδοση η επώαση είναι μικρότερη, περίπου τέσσερις ημέρες.

Η κλινική εικόνα της νόσου, όπως αναφέρεται από τον ΕΟΔΥ, εμφανίζεται σε δύο φάσεις:

-Στην πρώτη φάση, η οποία διαρκεί λίγες ημέρες, οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν ήπια συμπτώματα, όπως πυρετό, κεφαλαλγία και μυαλγίες.

-Στη δεύτερη φάση, η λοίμωξη μπορεί να προσβάλει το κεντρικό νευρικό σύστημα, προκαλώντας μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα ή μυελίτιδα.

Η θνητότητα ποικίλει ανάλογα με τον υπότυπο του ιού. Στην Ευρώπη, κυμαίνεται από 0,5% έως 2%, ενώ το 10% των ασθενών που νοσούν βαριά μπορεί να εμφανίσει μακροχρόνιες νευρολογικές επιπλοκές. Στις σοβαρότερες περιπτώσεις, οι ασθενείς μπορεί να αντιμετωπίσουν παράλυση ή γνωστικές δυσλειτουργίες.

Για όλους τους παραπάνω λόγους ο ΕΟΔΥ καλεί τους γιατρούς να βρίσκονται σε εγρήγορση για ύποπτα περιστατικά, ειδικά σε ασθενείς που έχουν εκτεθεί σε φυσικό περιβάλλον. Παράλληλα, συνιστάται η δήλωση των κρουσμάτων ώστε να παρακολουθείται η εξέλιξη της νόσου στη χώρα.

Στα κλινικά περιστατικά, τα συμπτώματα εκδηλώνονται μετά από λίγες ημέρες ή εβδομάδες, και μπορεί να περιλαμβάνουν πυρετό, κούραση, πονοκέφαλο, πόνους στο σώμα, ναυτία. Σε ένα ποσοστό των ασθενών, μπορεί τα συμπτώματα να υποχωρήσουν αρχικά, για λίγες ημέρες ή εβδομάδες, και να ξαναπαρουσιασθούν μετά, πιο έντονα, με προσβολή του κεντρικού νευρικού συστήματος (εικόνα εγκεφαλίτιδας ή μηνιγγίτιδας). Στα ζώα η νόσος είναι συνήθως ασυμπτωματική, αλλά μπορεί να παρουσιασθούν και συμπτώματα από το νευρικό σύστημα και στα ζώα.

Η νόσος είναι ενδημική σε χώρες της κεντρικής, βόρειας και ανατολικής Ευρώπης, με χιλιάδες κρούσματα κάθε χρόνο. Τα περισσότερα περιστατικά καταγράφονται σε αγροτικές περιοχές, συχνότερα κατά την περίοδο που κυκλοφορούν περισσότερο τα τσιμπούρια (Απρίλιο έως Νοέμβριο), αλλά και καθόλη τη διάρκεια του χρόνου (και τον Χειμώνα), ιδίως σε νότιο – Ευρωπαϊκές χώρες.
Στη χώρα μας έχουν καταγραφεί συνολικά -έως τα μέσα Ιουνίου 2021- έξι εγχώρια περιστατικά τα τελευταία έτη (ένα το 2014, ένα το 2015 και τέσσερα το 2021), στη βόρεια, κεντρική και νότια Ελλάδα, σε αγροτικές/ ορεινές περιοχές, όλα σε κτηνοτρόφους – βοσκούς.

Αυξημένου κινδύνου έκθεσης θεωρούνται τα άτομα που έχουν ασχολίες σε περιοχές όπου υπάρχουν τσιμπούρια, στην ύπαιθρο, σε αγροτικές ή ορεινές περιοχές, σε αστικά πάρκα και κήπους, είτε λόγω εργασίας (π.χ. αγρότες, κτηνοτρόφοι, βοσκοί, ξυλοκόποι και κηπουροί) ή λόγω αναψυχής (όσοι κάνουν κάμπινγκ, φυσιολάτρες, ορειβάτες, πεζοπόροι, κυνηγοί).
Με στόχο την εφαρμογή στοχευμένων μέτρων απόκρισης και πρόληψης, ο ΕΟΔΥ διενεργεί ενισχυμένη επιδημιολογική επιτήρηση της νόσου, διερευνά άμεσα τα περιστατικά, ενημερώνει τους επαγγελματίες υγείας, ενημερώνει και βρίσκεται σε συνεργασία με τις αρμόδιες εθνικές και περιφερειακές αρχές δημόσιας υγείας και τις εθνικές αρχές υγείας των ζώων.
Με αφορμή την καταγραφή των περιστατικών αυτών και με στόχο την πρόληψη της νόσου, ο ΕΟΔΥ συνιστά:

I. να λαμβάνετε μέτρα προστασίας από τα τσιμπούρια, κυρίως όσοι μένετε, επισκέπτεστε συχνά ή εργάζεσθε σε αγροτικές και ορεινές περιοχές, στην ύπαιθρο (π.χ. κτηνοτρόφοι, βοσκοί, αγρότες
και όσοι έχετε ασχολίες σε περιοχές όπου υπάρχουν τσιμπούρια), και
II. να μην τρώτε και να μην πίνετε μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα. ΕΘΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ (Ε.Ο.Δ.Υ.) Τμήμα Νοσημάτων που Μεταδίδονται με Διαβιβαστές Διεύθυνση Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης για Λοιμώδη Νοσήματα τηλ. 210 8899052, 210 8899072, 210 8899137

Διαβάστε ΕΔΩ τα μέτρα