Τα ουρολογικά προβλήματα «χτυπάνε κόκκινο» το καλοκαίρι, με τη συχνότητά τους να αυξάνεται έως και κατά 30%, ιδίως στις γυναίκες. Αυτό οφείλεται σε συνδυασμό διαφόρων παραγόντων, όπου κεντρικό ρόλο παίζουν η αυξημένη εφίδρωση – με την αφυδάτωση που επιφέρει – καθώς και τα βακτήρια που πολλαπλασιάζονται εύκολα σε συνθήκες ζέστης και υγρασίας.

Όπως εξηγεί ο χειρουργός ουρολόγος Δρ. Ηρακλής Πούλιας, πρώην πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας, «όταν κάνει ζέστη ο οργανισμός προσπαθεί να ρυθμίσει την εσωτερική θερμοκρασία του διεγείροντας την παραγωγή και αποβολή του ιδρώτα. Αν αυτό δεν συνοδευτεί από αντίστοιχη αύξηση στην πρόσληψη υγρών, ώστε να αναπληρωθούν όσα χάνονται, το επακόλουθο είναι η αφυδάτωση».

Η ζέστη φέρνει αλλαγές στην πυκνότητα και τη σύσταση των ούρων

«Ο οργανισμός είναι πολύ αποδοτικός στην ανίχνευση της αφυδάτωσης και αντιδρά αμέσως ελαττώνοντας την ποσότητα των ούρων που παράγει, ώστε να περιοριστούν οι απώλειες. Έτσι, τα ούρα γίνονται πιο πυκνά και περιέχουν περισσότερα μεταλλικά ιχνοστοιχεία (ασβέστιο, ουρικό οξύ, οξαλικό οξύ) απ’ όσα μπορεί το υγρό να διαλύσει, με συνέπεια να αυξάνεται ο κίνδυνος δημιουργίας κρυστάλλων. Αυτοί οι κρύσταλλοι, όμως, ευνοούν την ανάπτυξη νεφρολιθίασης (πέτρες στα νεφρά), η οποία μάλιστα εμφανίζεται κυρίως σε νεαρά άτομα, ακόμα και σε εφήβους», εξηγεί ο κ. Πούλιας.

Επειδή, εξάλλου, τα (λιγοστά) ούρα παραμένουν επί περισσότερες ώρες στην ουροδόχο κύστη έως ότου δημιουργηθεί η ανάγκη για κένωση, δίνεται η ευκαιρία στα βακτήρια που υπάρχουν σε αυτήν να πολλαπλασιαστούν.

Βακτήρια στην  ουροδόχο κύστη

«Η ουρήθρα είναι ο μικρός “σωλήνας” μέσω του οποίου διέρχονται τα ούρα από την ουροδόχο κύστη για να αποβληθούν από το σώμα», παρατηρεί ο κ. Πούλιας. «Από την ίδια οδό, όμως, μπορούν τα μικρόβια να εισβάλλουν στο ουροποιητικό σύστημα, όπου μπορεί να προκαλέσουν χίλια δυο προβλήματα…Από μια ουρηθρίτιδα ή κυστίτιδα, έως λοίμωξη που επεκτείνεται και στους ουρητήρες, που είναι τα “σωληνάκια” τα οποία ενώνουν τους νεφρούς με την κύστη. Αν η ουρολοίμωξη δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα και φθάσει μέχρι τους νεφρούς, τότε μπορεί να αναπτυχθεί πυελονεφρίτιδα που είναι πιο σοβαρή κατάσταση».

Μην… τα «κρατάτε»

Η παραπάνω «διαδρομή» των μικροβίων και των λοιμώξεων δεν είναι σπάνιο φαινόμενο. Αντιθέτως, το 90% των λοιμώξεων του ουροποιητικού είναι ανιούσες, δηλαδή τα μικρόβια μεταφέρονται από την ουρήθρα προς τους νεφρούς. Βέβαια, τα μικρόβια που εισβάλλουν στην ουρήθρα κατά κανόνα αποβάλλονται με τα ούρα πριν προλάβουν να εγκατασταθούν, αλλά όταν υπάρχει στάση ούρων (δηλαδή τα ούρα είναι επί ώρες μέσα στην κύστη), τα μικρόβια αναπτύσσονται και προκαλούν λοίμωξη, συχνά με επώδυνες συνέπειες.

Τριβή του σεξ και κανόνες υγιεινής

Η τριβή που προκαλείται κατά τις σεξουαλικές επαφές οι οποίες συνήθως είναι αυξημένες το καλοκαίρι, καθώς και η ελλιπής τήρηση των κανόνων υγιεινής (π.χ. η γυναίκα δεν σκουπίζεται μόνο από εμπρός προς τα πίσω αλλά και αντίστροφα ή δεν σαπουνίζει καθημερινά την πετσέτα με την οποία κάθεται στην άμμο) είναι μερικοί πρόσθετοι παράγοντες που μπορεί να ευνοήσουν την εμφάνιση λοιμώξεων του ουροποιητικού.

Και το σαπούνι «με μέτρο»

Το ίδιο ισχύει, όμως, και για το υπερβολικό σαπούνισμα των ευαίσθητων περιοχών. Όταν κάνει ζέστη, μπορεί κάποιος να κάνει μπάνιο πολλές φορές μέσα στην ημέρα, αλλά αν κάθε φορά σαπουνίζει την ουρογεννητική περιοχή μπορεί να διαταράξει την ισορροπία των βακτηρίων στο δέρμα της περιοχής (υπάρχουν και “καλά” βακτήρια που δρουν προστατευτικά), ανοίγοντας το δρόμο για την εγκατάσταση μικροβίων, μυκήτων ή ιών. Αυτό, μάλιστα, είναι ακόμα πιο πιθανό να συμβεί όταν χρησιμοποιεί κανείς αντιβακτηριακά σαπούνια και όταν τρίβει την περιοχή την ώρα που την σαπουνίζει.

Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού είναι πιο συχνές στις γυναίκες, ενώ η νεφρολιθίαση στους άνδρες.

Μέτρα προστασίας

• Για να προστατευθείτε από τα ουρολογικά απρόοπτα του καλοκαιριού, φροντίστε να πίνετε καθημερινά άφθονα υγρά και να τρώτε πολλά φρούτα και σαλάτες. Στα συνιστώμενα υγρά δεν συμπεριλαμβάνονται μόνο νερό και χυμοί χωρίς ζάχαρη, αλλά και τσάι ή καφές με μέτρο. Αν, όμως, μια γυναίκα έχει επαναλαμβανόμενες κυστίτιδες, ίσως πρέπει να δοκιμάσει καφέ χωρίς καφεΐνη, για να μην επιδεινώσει τη συχνουρία που προκαλεί η κυστίτιδα.
• Πρέπει επίσης να ουρείτε συχνά, να αποφεύγετε να μένετε με τις ώρες με βρεγμένα ρούχα και να τηρείτε τους κανόνες υγιεινής. Μην ξεχνάτε επίσης να ουρείτε μετά το σεξ.
• Τέλος, μπορείτε εύκολα να αντιληφθείτε αν είστε αφυδατωμένοι ή πίνετε αρκετά υγρά, κοιτάζοντας το χρώμα των ούρων σας. Αν είναι διαυγή και σχεδόν λευκά, ο οργανισμός είναι πολύ καλά ενυδατωμένος, ενώ όσο πιο κίτρινα ή και σκούρα γίνονται, τόσο μεγαλύτερη είναι η αφυδάτωση.