Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στις επαφές του με τον Αλέξη Τσίπρα, τη Φώφη Γεννηματά, τον Δημήτρη Κουτσούμπα, τον Κυριάκο Βελόπουλο και τον Γιάνη Βαρουφάκη, σύμφωνα με κυβερνητικές πληροφορίες, «προσήλθε με ανοιχτό πνεύμα και διάθεση συνεννόησης, όπως παραγωγική ήταν και η στάση των πολιτικών αρχηγών».

Στο τέλος της ημέρας η εικόνα που διαμορφώθηκε ήταν ότι, εκτός του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος επιμένει σε μια αδιέξοδη άρνηση, τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης διάκεινται θετικά στην ψήφο των αποδήμων, με επιμέρους προτάσεις που μπορούν να αποτελέσουν τη βάση συζήτησης ώστε να επιτευχθεί ο απαιτούμενος αριθμός των 200 ψήφων στη Βουλή ώστε να επικυρωθούν οι αλλαγές.

Κατά τις ίδιες πηγές, βασική προϋπόθεση για την εξεύρεση κοινού τόπου αποτελεί για την κυβέρνηση η παραδοχή της συνταγματικής αρχής της ισότητας της ψήφου, που σημαίνει ότι η ψήφος των Ελλήνων που διαμένουν στο εξωτερικό προσμετράται στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα, δίχως διαχωρισμούς σε πολίτες α’ και β’ κατηγορίας.

Η διαδικασία της άσκησης του δικαιώματος αυτού, καθώς και το πώς εκλέγονται οι αντιπρόσωποι των εκτός επικρατείας εκλογέων, είναι ζητήματα που αποτελούν αντικείμενο διαβούλευσης, σχολίαζαν κυβερνητικά στελέχη, προσθέτοντας: «Πάνω σε αυτά τα ζητήματα, στις σημερινές (σ.σ.: χθεσινές) συναντήσεις, εκφράστηκαν διάφορες απόψεις. Φάνηκε, πάντως, ότι υπάρχει σοβαρό περιθώριο ουσιαστικής σύγκλισης για την εξεύρεση μιας κοινά αποδεκτής λύσης. Για το σκοπό αυτόν το υπουργείο Εσωτερικών θα συζητήσει μέσα σε ένα μήνα με εκπροσώπους των κομμάτων, έτσι ώστε στη συνέχεια να έρθει νομοσχέδιο στη Βουλή που να μπορεί να ψηφιστεί με τη μεγαλύτερη δυνατή πλειοψηφία. Οι Ελληνες που διαμένουν στο εξωτερικό πρέπει να διευκολυνθούν στην άσκηση ενός θεμελιώδους συνταγματικού δικαιώματός τους, όπως γίνεται σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Αυτή η ευκαιρία δεν πρέπει να πάει χαμένη».

Το στίγμα το είχε δώσει, λίγα λεπτά πριν ξεκινήσει ο κύκλος επαφών, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας, δηλώνοντας: «Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανέλαβε την πρωτοβουλία να συναντηθεί με τους πολιτικούς αρχηγούς για τη διευκόλυνση των Ελλήνων του εξωτερικού να ψηφίζουν από τον τόπο διαμονής τους. Ελπίζουμε ότι η πρωτοβουλία για αυτό το μείζον θέμα που αφορά εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνες θα είναι μια επιτυχής άσκηση συναίνεσης και δεν θα μετατραπεί σε επικοινωνιακό παιχνίδι».

Πρώτος πέρασε την πύλη του πρωθυπουργικού γραφείου ο Αλέξης Τσίπρας. Το τετ α τετ διήρκεσε 55 λεπτά και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ αποχώρησε χωρίς να κάνει κανένα σχόλιο, επιλέγοντας να εκφράζει τις θέσεις του κόμματός του από την Κουμουνδούρου.

Αμέσως μετά προσήλθε στη συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη η Φώφη Γεννηματά. «Εμείς θέλουμε επιτέλους να ψηφίζουν οι Ελληνες πολίτες κάτοικοι του εξωτερικού. Να προσμετράται η ψήφος τους. Να εκλέγουν αντιπροσώπους», δήλωσε η πρόεδρος του ΚΙΝ.ΑΛ. μετά το πέρας της συνάντησης διάρκειας 50 λεπτών με τον πρωθυπουργό.

Η κ. Γεννηματά σημείωσε ότι δεν πρέπει να υπάρξει άλλη χαμένη ευκαιρία και κάλεσε όλα τα κόμματα να αναλάβουν τις ευθύνες τους, ενώ ανέφερε πως επισήμανε στον κ. Μητσοτάκη ότι «απέναντι στην εντεινόμενη τουρκική επιθετικότητα χρειάζονται εθνική ομοψυχία και αποφασιστική στάση στο εσωτερικό, όπως και συγκεκριμένα μέτρα και αποφάσεις ΤΩΡΑ από τους εταίρους και συμμάχους μας».

Σύμφωνα με πληροφορίες από τη Χαριλάου Τρικούπη, όσον αφορά την ψήφο αποδήμων ο πρωθυπουργός φέρεται να μη διαφωνεί με τις εξής προτάσεις του ΚΙΝ.ΑΛ.: επιστολική ψήφος, να ψηφίζουν όσοι είναι εγγεγραμμένοι στους καταλόγους, να προσμετράται η ψήφος των αποδήμων στο τελικό αποτέλεσμα, καθώς και στην εκλογή αντιπροσώπων της ομογένειας στη Βουλή. Σε ό,τι αφορά την προεδρική εκλογή, ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε πως θα λάβει τις αποφάσεις του τα Χριστούγεννα.

Στις 4 το απόγευμα ο πρωθυπουργός δέχθηκε στο γραφείο του τον γενικό γραμματέα του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα. «Οπωσδήποτε πρέπει να εξασφαλιστεί η ψήφος των ομογενών, δηλαδή των Ελλήνων που εργάζονται, ζουν και σπουδάζουν σε άλλες χώρες, και με συγκεκριμένα κριτήρια», δήλωσε ο γ.γ. του ΚΚΕ. «Εμείς θεωρούμε ότι πρέπει να έχουν σχέση με την Ελλάδα -περιουσία, οικογένεια-, αυτό να εκφράζεται με τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου, που βεβαίως δεν θα πρέπει να είναι γενικά και αφηρημένα. Δεύτερο σοβαρό κριτήριο εμείς θεωρούμε ότι πρέπει να είναι εύλογο το χρονικό διάστημα το οποίο απουσιάζει από την Ελλάδα». Ο κ. Κουτσούμπας απέκλεισε την επιστολική ψήφο και δήλωσε: «Η οριστική μας στάση θα καθοριστεί από το πώς θα έρθει το νομοσχέδιο στη Βουλή».

Ο Κυριάκος Βελόπουλος δήλωσε «ναι» στην ψήφο των αποδήμων χωρίς αστερίσκους. «Είμαι άνθρωπος της ομογένειας, γεννήθηκα στη Γερμανία και θεωρώ αυτονόητο οι Ελληνες ομογενείς να ψηφίζουν στην Ελλάδα. Δεν μπορεί να ψηφίζει ο κάθε ελληνοποιηθείς Ιμπραήμ, Χασάν, Μεχμέτ, και να μην ψηφίζει ο Ελληνας, ο Γιώργος, ο Νίκος, ο Σταύρος», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης και συνέχισε: «Αρα, σε αυτό συμφωνούμε επί της αρχής. Στις λεπτομέρειες θα τα βρούμε βέβαιοι για αυτό, γιατί μας ενώνει ο κανόνας της λογικής. Οι ομογενείς είναι Ελληνες και πρέπει να τους δοθεί το δικαίωμα να ψηφίσουν».

Ο Γιάνης Βαρουφάκης εμφανίστηκε θετικός, λέγοντας: «Συμφωνήσαμε πολύ περισσότερο απ’ ό,τι διαφωνήσαμε… Ζητάμε από τον πρωθυπουργό να δηλώσει ότι τουλάχιστον σε δεύτερη φάση θα υπάρξει κίνηση προς τη δημιουργία εκλογικών περιφερειών απόδημων Ελλήνων».

…εκτός ο Τσίπρας

Τη διαφωνία του, όπως αναμενόταν, με το σχέδιο της πλειοψηφίας για την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού εξέφρασε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, μετά τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, οι δύο άνδρες συζήτησαν και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις υπό την εισβολή της Τουρκίας στη Συρία και την απότομη αύξηση των ροών προσφύγων και μεταναστών.

Προσπαθώντας να κρύψει ότι η διαφωνία του εδράζεται στο ότι δεν επιθυμεί να προσμετράται η ψήφος των Ελλήνων του εξωτερικού στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα επειδή θεωρεί ότι η ψήφος αυτή δεν θα είναι υπέρ του, ο ΑλέξηςΤσίπρας επιχειρεί να βρει διάφορες προφάσεις. Από τον κίνδυνο περί ενότητας της ομογένειας, μέχρι τις καταγγελίες περί πολιτικής και θεσμικής εκτροπής.

Δύο ώρες μετά τη συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο κ. Τσίπρας υποστήριξε ότι επιθυμεί να ενταχθούν οι Ελληνες της διασποράς δημιουργικά στα πολιτικά πράγματα της χώρας, ωστόσο εξέφρασε διαφωνίες με την πρόταση της κυβέρνησης, καλώντας μάλιστα τον πρωθυπουργό να αλλάξει στάση. «Δεν επιθυμούμε όμως – και θα μας βρει απέναντι οποιαδήποτε πρόταση το επιχειρήσει – να μετατρέψουμε τους Ελληνες του εξωτερικού σε αντικείμενο ψηφοθηρίας ή να χωρίσουμε τους ομογενειακούς τους συλλόγους, ανάλογα με το κόμμα που υποστηρίζουνε. Η πρόταση που μου παρουσίασε προφορικά ο κ. Μητσοτάκης δυστυχώς εκεί κατατείνει», δήλωσε on camera ο κ. Τσίπρας, για να προσθέσει: «Θα περιμένουμε να δούμε και γραπτώς τις τελικές του προτάσεις. Τον προέτρεψα όμως να αλλάξει ρότα ώστε να βρούμε τον κοινό τόπο των προτάσεών μας και να προχωρήσουμε συναινετικά. Και σε κάθε περίπτωση να μην οδηγήσουμε τους Ελληνες της διασποράς στον διχασμό. Οποιαδήποτε άλλη επιλογή θα είναι επιλογή πολιτικής αλλά και θεσμικής εκτροπής. Από την οποία δεν θα κερδίσει κανείς».

Επ’ ευκαιρία της συνάντησης ο κ. Τσίπρας – όπως είπε – κάλεσε τον κ. Μητσοτάκη να ζητήσει την εφαρμογή των κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας. «Οι διαρκείς και επαναλαμβανόμενες παραβιάσεις της Τουρκίας στην Κυπριακή ΑΟΖ δεν αντιμετωπίζονται με μια τακτική κατευνασμού απέναντι στον παραβάτη του Διεθνούς Δικαίου, αλλά ούτε και συμψηφισμού με τις προσφυγικές ροές. Η Ελλάδα οφείλει να στηρίξει την Κυπριακή Δημοκρατία και σε κάθε περίπτωση να μην απεμπολεί τα ήδη κεκτημένα σε επίπεδο αποφάσεων της Ε.Ε.», τόνισε χαρακτηριστικά, ενώ η γραπτή ανακοίνωση του πρώην πρωθυπουργού έχεις ως εξής:

«Τον Φλεβάρη του ’18 ψηφίσαμε σχετικό νόμο ώστε να καταρτιστεί πρόταση από ειδική επιστημονική επιτροπή στο υπουργείο Εσωτερικών, λαμβάνοντας υπ’ όψη όλες τις κρίσιμες παραμέτρους. Και ταυτόχρονα φροντίσαμε να ανοίξει στη διαδικασία της Συνταγματικής Αναθεώρησης το άρθρο 54, ώστε η σχετική νομοθετική ρύθμιση να αντιστοιχίζεται με το Σύνταγμα της χώρας. Η πρόταση που καταθέτουμε σήμερα βασίζεται στο πόρισμα αυτής της επιτροπής. Να μπορούν δηλαδή να ψηφίζουν στον τόπο διαμονής τους όλοι όσοι έχουν ή μπορούν να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια και είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους. Και να εκλέγουν από τρεις έως δώδεκα βουλευτές Επικρατείας, αναλόγως με τον αριθμό των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους του εξωτερικού. Είμαστε φυσικά ανοιχτοί να συζητήσουμε και κάθε άλλη σχετική πρόταση που μπορεί να διευκολύνει τη ψήφο των Ελλήνων εκλογέων του εξωτερικού. Με μία και μόνο προϋπόθεση: Να μην επιχειρηθεί η ανάμειξη της ομογένειας σε παιχνίδια μικροκομματικών σκοπιμοτήτων, με κρυφό και δόλιο στόχο την αλλοίωση των εκάστοτε πολιτικών συσχετισμών στο εσωτερικό της χώρας. Μια τέτοια σκοπιμότητα, πέραν της προφανούς θεσμικής ανευθυνότητας για όσους θα το επιχειρούσαν, θα διακινδύνευε και το πολυτιμότερο χαρακτηριστικό του απόδημου Ελληνισμού που είναι η ενότητα στον κοινό εθνικό στόχο της στήριξης των εθνικών συμφερόντων αλλά και της θετικής προβολής της πατρίδας μας στο εξωτερικό».

Από την έντυπη έκδοση