Της Δρος. Άννας Κωνσταντινίδου*

Η συνάντηση δεν γίνεται στα περιθώρια ενός forum (όπως έγινε μετά από έκκληση του Χακάν Φιντάν, πριν μιάμιση εβδομάδα στη Διάσκεψη του Βερολίνου για την Ασφάλεια), αλλά αντίθετα αποτελεί επίσημη πρόσκληση του Έλληνα ΥΠΕΞ από το State Department. Ο νέος ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, εκτός από τους: Ισραηλινό, Ρώσο και Σαουδάραβα, ομολόγους του από την στιγμή ανάληψης των καθηκόντων του, είναι η πρώτη φορά που προσκαλεί ΥΠΕΞ συμμαχικής χώρας και δη ευρωπαϊκής. Ακόμα και την Κυριακή, που η επίσημη γαλλική αντιπροσωπεία μετέβη στην Ουάσιγκτον και την Τετάρτη η βρετανική, η οποιαδήποτε συνάντηση γίνεται υπό το πλαίσιο των συνομιλιών των επικεφαλής των κυβερνήσεων των συγκεκριμένων κρατών με τον πρόεδρο των ΗΠΑ.

Όπως αναφέρθηκε επίσης στην αμερικανική ανακοίνωση της Κυριακής, η συζήτηση θα έχει επίκεντρο κρίσιμα ζητήματα της ευρύτερης περιοχής, με κυριότερα το Ουκρανικό και την κατάσταση στη Συρία. Χωρίς τυμπανοκρουσίες και βερμπαλισμούς, αλλά με σοβαρότητα, η ελληνική εξωτερική διπλωματία χειρίζεται κρίσιμα ζητήματα. Ακόμα και η πρόσφατη δήλωση του κ.Γεραπετρίτη σχετικά με το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας -Κύπρου, εκθέτει επί της ουσίας μία αναθεωρητική Τουρκία και επίσης, ρίχνοντας το γάντι στην ΕΕ, την φέρνει απέναντι στις δεσμεύσεις και υποχρεώσεις της τόσο για τη διασφάλιση ενός έργου που η ίδια χρηματοδοτεί όσο και στη διαφύλαξη των δικαίων δύο χωρών -μελών της. Διότι, το μόνο σίγουρο είναι, ότι η Τουρκία απέναντι σε αυτό το έργο, όχι μόνο θα αντιδράσει, αλλά δημιουργεί ήδη συνθήκες εμπρηστικές, προσπαθώντας να προσεταιριστεί την Αίγυπτο ως προς τα ενεργειακά ζητήματα στο Κατεχόμενο κομμάτι της Κύπρου. Και φυσικά, λαϊκιστί και αυτό “θα πάει κουβάς” για την Τουρκία, διότι η Αίγυπτος οποιαδήποτε συμφωνία που θα αφορούσε την κατεχόμενη κυπριακή πλευρά, θα σήμαινε αναγνώριση του ψευδοκράτους.

Από εκεί και ύστερα, βλέπουμε ότι η Ελλάδα αργά αλλά σταθερά δημιουργεί συνθήκες καθαρά εθνοκεντρικής διπλωματίας, χρησιμοποιώντας το συμμαχικό και εταιρικό περιβάλλον υποβοηθητικά και στα πλαίσια φυσικά των υποχρεώσεών της ως μέλος μεγάλων οργανισμών (ΕΕ και ΝΑΤΟ). Και το κάνει αυτό τώρα, γιατί τώρα μπορεί, τώρα το έχει καταφέρει. Για πάρα πολλά χρόνια και για πάρα πολλούς λόγους, η Ελλάδα ήταν ο παρίας της Διεθνούς Διπλωματίας με την πιο αλγεινή περίοδο, αυτή των ζουρνατζήδων (2015-2019). Η χώρα μας έπρεπε να επανακτήσει το κύρος της, ώστε πλέον να έχει τη δυνατότητα, όπως ανέφερε και ο Έλληνας ΥΠΕΞ, “του ισχυρού γεωπολιτικού αποτυπώματος, (ώστε) να μπορούμε να είμαστε ωφέλιμοι απέναντι στη νέα διεθνή αρχιτεκτονική “.

Και ο τρόπος που από το 2020 κινούμαστε στην Διεθνή Διπλωματία μάς έχει δώσει αυτά τα εχέγγυα, ώστε ακόμη και τώρα σε μία περίοδο έντονων γεωπολιτικών αναταράξεων με μία διεθνή, πολιτική σκηνή σε πλήρη αβεβαιότητα, η χώρα μας με αξιοπρέπεια και σοβαρότητα να κινείται στη διεθνή πολιτική σκηνή. Διότι, εάν οι Αμερικανοί και ειδικά του Τραμπ (… αυτού του πολιτικού με αυτές τις ιδιομορφίες) δεν αναγνώριζαν το σημερινό διπλωματικό αποτύπωμα της χώρας μας, πολύ απλά ο Ρούμπιο δεν θα καλούσε τον Γεραπετρίτη.

Οφείλουμε να τονίσουμε αυτό. Φυσικά, η Ελλάδα δεν ξεχνά τη διγλωσσία της Γερμανίας (… και ειδικά της Μέρκελ, αλλά και του Σολτς) απέναντι στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Το γερμανικό κράτος αποτελεί την κύρια τροφοδότρια αμυντικού εξοπλισμού στο τουρκικό κράτος (… άλλωστε, θυμόμαστε τις διαπραγματεύσεις της Κυβέρνησης του Όλαφ Σολτς για παράδοση σύγχρονων Υ/Β στο τουρκικό ΠΝ, όπως επίσης και την εκκρεμή αγορά από το τουρκικό κράτος των Eurofighter Typhoon από την κοινοπραξία Γερμανίας, Μ.Βρετανίας, Ισπανίας και Ιταλίας – συμμετέχουν οι εταιρείες Airbus, Bae System και Leonardo).

Ωστόσο, όλο αυτό κάθε άλλο παρά σημαίνει, ότι ειδικά μετά την εκλογή του Χριστιανοδημοκράτη, Φρίντριχ Μερτς, η Ελλάδα θα πρέπει να κρατήσει ψυχρή στάση απέναντι σε μία χώρα, που εκτός των άλλων είναι η μεγαλύτερη οικονομία στο ενωσιακό περιβάλλον.
Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε ότι η χώρα μας και λόγω των Φ/Γ ΜΕΚΟ που βρίσκονται σε καθεστώς ανακατασκευής είχε μέχρι πρόσφατα ανοιχτό κατασκευαστικό έργο με τον γερμανικό κολοσσό, την Thyssenkrupp (tkMS), μητρική εταιρεία των συγκεκριμένων καραβιών.

Η επαναπροσέγγιση με την γερμανική εταιρεία (…μια και πριν λίγο καιρό την βγάλαμε από το πρόγραμμα, που είχε αναλάβει κοινοπρακτικά με την ολλανδική Thales ) αποτελεί μία συνθήκη που αναμφισβήτητα θα δημιουργούσε (ή πιο σωστά θα αναδιαμόρφωνε) τα εχέγγυα, ώστε οι δύο χώρες με γνώμονα τους εξοπλισμούς στην Άμυνα, να επανακαθορίσουν τις σχέσεις τους… και γιατί όχι, να υπογραφεί μία αμυντική συμφωνία ανάμεσα στα δύο κράτη.

Άλλωστε, και οι ΗΠΑ δέχθηκαν με ιδιαίτερη ευαρέσκεια την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, ενός πολέμιου, της πολιτικής Μέρκελ.

Η Ελλάδα πλέον έχει όλα αυτά τα χαρακτηριστικά να γίνει ο δίαυλος ανάμεσα σε πολλά κράτη, ανάμεσα σε χώρες που διαβαίνουν το μεταξύ τους Ρουβίκωνα. Και φυσικά, όλο αυτό κάθε άλλο παρά σημαίνει ότι η χώρα μας στηρίζεται μόνο στην Πολιτική Διπλωματία, αλλά αντίθετα συνεχίζει και πρέπει να συνεχίσει να επενδύει στην Άμυνά της, στην εγχώρια αμυντική βιομηχανία της, γιατί οι συμμαχίες σημαίνουν απλά αρωγή. Και ειδικά, όταν στο κέντρο της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής πλέον υπάρχουν πολιτικοί που δίνουν μεγάλη βαρύτητα στο επιχειρείν, ο Μητσοτάκης είναι ένας από αυτούς, άσχετα εάν τα εγχώρια πολυποίκιλα συμφέροντα δεν τον αφήνουν, και ο Μερτς ένας επιπλέον, είναι πλέον και στη βάση των ανακοινώσεων της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ευκαιρία να επενδύσουμε στην εγχώρια αμυντική βιομηχανία μας

ΥΓ1… Και μπορεί η Γερμανία να αποτελεί ένα από τα κράτη αυτά που δεν είδαν με καλό μάτι, ότι οι αμυντικές δαπάνες δεν λογίζονται πλέον στα εσωτερικά, εθνικά ελλείμματα, ωστόσο η προσπάθεια του Τραμπ να επιμερίσει τις τεράστιες δαπάνες του ΝΑΤΟ που καλούνται κυρίως στη συνεισφορά τους οι ΗΠΑ, εκ των πραγμάτων θα αναγκάσει όλες ανεξαιρέτως τις ευρωπαϊκές χώρες να ξαναδούν τις υποχρεώσεις τους απέναντι τόσο στη Βορειοατλαντική Συμμαχία όσο και σχετικά με την Άμυνα της ΕΕ.

ΥΓ2… Προχθές, ο Λαβρόφ μετέβη στην Τουρκία για συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό του. Εκτός από την Ουκρανία, ας μην ξεχνάμε ότι Ρωσία και Τουρκία, ειδικά μετά την πτώση Άσαντ και την έξοδο της πρώτης από τις στρατιωτικές βάσεις της χώρας που της είχαν παραχωρηθεί από το συριακό καθεστώς, κάθε άλλο παρά μεταξύ τους (όσο και να φαίνονται ωραιοποιημένες οι καταστάσεις) διαβαίνουν ομαλή περίοδο. Η υποσημείωση αυτή, ώστε να μην δημιουργούνται λανθασμένες εντυπώσεις περί ισχυρού, διπλωματικού αποτυπώματος του τουρκικού κράτους.

*Η Άννα Κωνσταντινίδου είναι Ιστορικός- Διεθνολόγος, Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου Πολιτικής Επιστήμης της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Επιστημονική Συνεργάτιδα του πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (Θεσμοθετημένο Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας), διδάσκουσα στην Ανώτερη Διακλαδική Σχολή Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ) και τη Σχολή Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ), Συνεργάτιδα του Canadian Hellenic Congress