της Δρος. Άννας Κωνσταντινίδου*

Είναι σαφές ότι είναι σε εξέλιξη μεγάλη πατριωτική προσπάθεια ώστε ως μία γροθιά η Βουλή της Αιγύπτου και φυσικά ο αιγυπτιακός λαός να αναγνωρίζουν την πρόοδο και τον αναβαθμισμένο ρόλο που προσέφερε ο συγκεκριμένος ηγέτης στο Κράτος του. Θυμίζω ότι η Αίγυπτος είναι ο εξ αγχιστείας συγγενής της Ελλάδας και παρόλο που στο Διεθνές Σύστημα δεν υπάρχουν φίλοι, αλλά συμφέροντα, ωστόσο Ελλάδα και Αίγυπτος συνδέονται με ισχυρούς και θα μου επιτρέψετε να αναφέρω άρρηκτους δεσμούς!

Από εκεί και ύστερα, στο γειτονικό κράτος της Αιγύπτου που φέρει και ζωτικής διάστασης συμφέροντα, και εννοούμε τη Λιβύη, η υπουργός Εξωτερικών, Νάιλα Μανγκούς τέθηκε σε διαθεσιμότητα από την κυβέρνηση Ντμπεϊμπά, γιατί στην Ιταλία είχε συνάντηση με τον Ισραηλινό ομόλογό της. Πρέπει να σημειωθεί, ότι η Λιβύη δεν αναγνωρίζει το κράτος του Ισραήλ λόγω του Παλαιστινιακού, ενώ υφίσταται στη νομοθεσία του λιβυκού κράτους νόμος (57) και άρθρο (7), ήδη από το 1957, που απαγορεύει οποιαδήποτε σχέση αναγνώρισης ή επαφή με  ισραηλινές οντότητες.

Ισραηλινός αξιωματούχος, εκπρόσωπος του ΥπΕξ του Ισραήλ, παρά την άγνοια που είχε δηλώσει ο Ντμπεϊμπα για τη συγκεκριμένη συνάντηση, σε συνέντευξη τύπου ανέφερε ότι ήταν προγραμματισμένη, για την οποία μάλιστα ιδιαίτερη συμβολή είχε ο Ιταλός ΥπΕξ, Αντόνιο Ταγιάνι. Το Ισραήλ μετά το πέρας της συνάντησης των δύο υπουργών, υποσχέθηκε ενεργή βοήθεια (οικονομική και ανθρωπιστική) στη Λιβύη, ενώ δήλωσε ότι μία νέα πορεία σχέσεων δρομολογείται ανάμεσα σε αυτά τα δύο κράτη.

Οφείλουμε δε να ανοίξουμε μία σύντομη παρένθεση και να πούμε ότι εδώ και λίγα 24ωρα οι Δρούζοι της Συρίας έχουν βγει στους δρόμους, ζητώντας την παραίτηση του Άσαντ, ενώ αντιπροσωπεία τριών Αμερικανών γερουσιαστών επισκέφθηκε περιοχές που ελέγχονται από στρατεύματα της συριακής αντιπολίτευσης.

Στη βάση λοιπόν των παραπάνω, σε αυτό που αρχικά είναι αναγκαίο να εστιάσουμε, είναι ότι ο δυτικός παράγοντας έχει μπει με εντατικούς ρυθμούς σε μία περιοχή, που είχε αφήσει “άλλους” να την κουμαντάρουν, με εμφανέστατα αποτελέσματα δυστυχώς. Και όταν λέμε “άλλους” εννοούμε το Κράτος εχθρό του Διεθνούς Συστήματος, την Τουρκία και φυσικά μετά την στρατιωτική επέμβαση στην Ουκρανία, και τη Ρωσία.

Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τόσο η Λιβύη όσο και η Συρία συνιστούν δύο γεωπολιτικά περιβάλλοντα που το ρωσικό και τουρκικό κράτος όχι μόνο έχουν διαμορφώσει δυναμική παρουσία, αλλά πρωτοστατούν στις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις.

Συγχρόνως, αυτό που βλέπουμε, είναι ότι οι ΗΠΑ και η Ιταλία σε μία “άτυπη συνεργασία” προσπαθούν έντεχνα να βγάλουν από τα πόδια τους τον παράγοντα Τουρκία, με μία Ιταλία που γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά τον διμορφισμό που τηρεί απέναντι στο τουρκικό κράτος. Οπότε, ας έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας τη “συνεργασία” των ΗΠΑ με την Ιταλία στο μεσογειακό χώρο, με προσπάθεια “περιθωριοποίησης” της Γαλλίας. Γιατί; Γιατί πολύ απλά, οι ΗΠΑ βλέπουν ότι ο διμορφισμός της Ιταλίας τις βοηθά να εξισορροπούν την αυθάδεια του τουρκικού κράτους σε περιβάλλοντα, πλέον, που όχι μόνο επανακάμπτει (αν και ποτέ δεν έφυγαν επί της ουσίας) αλλά θεωρούν ζωτικής σημασίας για την ηγεμονική αμερικανική παρουσία στην νοτιοανατολική περιοχή.

Φυσικά, μένει να δούμε πώς η Γαλλία θα δεχθεί αυτήν την άτυπη συμμαχία μεταξύ των δύο αυτών ισχυρών δυτικών δυνάμεων και φυσικά το πως θα αντιδράσει σε σχέση με την Τουρκία.

Κάποιοι θα αναρωτηθούν και εύλογα, είναι δυνατόν ο Ντμπεϊμπά να έπραξε κάτι χωρίς τη συναίνεση του Τούρκου πάτρωνα αφενός, αφετέρου βολεύει τις ΗΠΑ να ξαναδημιουργηθεί αστάθεια παρόμοια με αυτήν του 2011 και 2015 στη Συρία, ευνοώντας τη ρωσική παρουσία στην περιοχή;

Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η Τουρκία επιθυμεί νέες και πιο ήρεμες σχέσεις με το Ισραήλ και την Αίγυπτο, οπότε φυσικά και δεν θα είχε κάποιο ζήτημα με την προσέγγιση Ισραήλ και Λιβύης. Επίσης και όσον αφορά στη Συρία, εκεί τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα καθώς ο Άσαντ δεν δέχτηκε συνάντηση με τον Ερντογάν, με την ταυτόχρονη ύπαρξη τουρκικών στρατευμάτων στο έδαφός του. Στην περίπτωση αυτή όμως και ενώ οι ταραχές συνεχίζονται, η Τουρκία δεν έχει λόγο να ενοχληθεί, καθώς θεωρεί ότι άλλος πάει να “βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά”. Για τη Ρωσία τώρα, οι ΗΠΑ γνωρίζουν πολύ καλά ότι τη δεδομένη στιγμή η Ιταλία θα εργαστεί για τα κοινά συμφέροντά τους στη Λιβύη και την εξισορρόπηση όλων των δυνάμεων που δρουν σε αυτή, ενώ ταυτόχρονα η Αίγυπτος έχει αναλάβει τη Συρία,”κουμανταροντας” τη Ρωσία.

Και εννοείται φυσικά και το λέμε διαρκώς, ότι αυτό το Ισραήλ (αλλά και το Ιράν) είναι τα μόνα κράτη του Διεθνούς Συστήματος που ποτέ η σημασία τους δεν μειώνεται, αλλά πάντοτε αυξάνεται.

Συμπερασματικά και χωρίς να θεωρηθεί εθνικιστικός βερμπαλισμός, θα μπορούσαμε να πούμε, όχι αδόκιμα, ότι η εξέλιξη της κατάστασης συνιστά έμμεση περιθωριοποίηση της Τουρκίας και μάλιστα από σημαντικές δυτικές χώρες με τις οποίες διατηρεί συμφωνίες και συμμαχικά συμφέροντα.

*Η Άννα Κωνσταντινίδου είναι Ιστορικός- Διεθνολόγος, Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου & Πολιτικής Επιστήμης της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Επιστημονική Συνεργάτιδα του ΑΠΘ, διδάσκουσα στην Ανώτερη Διακλαδική Σχολή Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ) και τη Σχολή Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ).