Μαρία Συρεγγέλα: Κατ’ αρχάς, είμαστε ιδιαίτερα ευτυχείς που τα θέματα ισότητας των φύλων και στήριξης της οικογένειας αποτελούν έναν εκ των βασικών αξόνων του νέου εργασιακού νομοσχεδίου. Το κράτος δεν μπορεί να είναι απομακρυσμένο από τα κοινωνικά αιτήματα και δεν επιτρέπεται να μην αφουγκράζεται τις βαθιές και ταχύτατα μεταβαλλόμενες ανάγκες της οικογένειας, όπως και αν αυτή ορίζεται.

Με τον νέο εργασιακό νόμο δημιουργήσαμε ένα σημαντικό δίχτυ προστασίας για άνδρες και γυναίκες που έχουν επιλέξει να γίνουν γονείς. Κομμάτι αυτής της προσπάθειας είναι και η άδεια πατρότητας, η οποία λαμβάνει για πρώτη φορά ουσιαστικό χαρακτήρα, αφού, αντί για δύο ημέρες άδειας μετ’ αποδοχών που δίνεται σήμερα σε κάθε πατέρα, εφεξής οι άνδρες μετά τη γέννηση κάθε παιδιού τους θα μπορούν να παίρνουν άδεια 14 ημερών.

Την ίδια στιγμή, σε μία προσπάθεια να συμμετέχουν και οι δύο γονείς ισόρροπα στην ανατροφή των παιδιών τους, προωθούμε τη γονική άδεια, ως ατομικό και αμεταβίβαστο δικαίωμα. Η διάρκεια της γονικής άδειας θεσπίζεται στους τέσσερις μήνες και θα επιδοτείται για ένα δίμηνο από τον ΟΑΕΔ.

Οι γονείς που θα κάνουν χρήση των δικαιωμάτων αυτών θα μπορούν, ωστόσο, να αισθάνονται ασφαλείς ότι δεν θα απολυθούν; Γιατί, δυστυχώς, ξέρουμε πως πολλές φορές στην πράξη η αγορά εργασίας δεν ακολουθεί τους νόμους του κράτους. 

Μαρία Συρεγγέλα: Θέλω να είμαι απόλυτα σαφής. Ο νέος νόμος δεν αφήνει περιθώρια μη ορθής ερμηνείας ή «παραθυράκια», τα οποία στρέφονται κατά των δικαιωμάτων οποιουδήποτε γονέα, είτε είναι γυναίκα είτε είναι άνδρας. Αρα, όλοι όσοι θέλουν να κάνουν χρήση των ευνοϊκών διατάξεων θα πρέπει να γνωρίζουν πως η θέση τους είναι προστατευμένη και πως θα απαγορεύεται να απολυθούν για όσο χρόνο βρίσκονται σε άδεια ή έχουν ζητήσει κάποια άλλη διευκόλυνση. Ειδικά, δε, για τους νέους πατέρες, το κράτος πλέον θα προστατεύει τη θέση εργασίας τους για έξι μήνες από τη γέννηση του παιδιού.

Είναι, πιστεύετε, έτοιμη η ελληνική αγορά εργασίας να αλλάξει την κουλτούρα που θέλει τη γυναίκα να είναι εκείνη που θα «παγώσει» την καριέρα της μετά την απόκτηση παιδιού; 

Μαρία Συρεγγέλα: Τα δεδομένα, οι συνθήκες και οι ανάγκες έχουν σίγουρα αλλάξει. Γι’ αυτό και το κράτος πλέον έρχεται να ρυθμίσει αυτές τις αλλαγές. Ερχεται όμως και να βοηθήσει προς την κατεύθυνση της αλλαγής της κουλτούρας, με τη βοήθεια πρωτοβουλιών όπως το Εργο Share. Το πρόγραμμα έχει ως στόχο την προώθηση μέτρων συμφιλίωσης μεταξύ επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής από τις μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις και αυτό που αξίζει ιδιαίτερα να τονιστεί είναι πως στον πυρήνα του βρίσκεται η ιδέα της δωρεάν επιμόρφωσης και όχι του ελέγχου.

Με λίγα λόγια, το Εργο Share εστιάζει στην εκπαίδευση των στελεχών των επιχειρήσεων πάνω σε θέματα ισότητας των φύλων στο εταιρικό περιβάλλον, ενώ παράλληλα ευελπιστεί να προωθήσει και αλλαγές στην οργανωτική κουλτούρα και τις πρακτικές που ακολουθούνται με στόχο τη συμφιλίωση εργασίας και οικογένειας.

Αξίζει να πούμε, επίσης, ότι όσες εταιρίες υιοθετούν και εφαρμόζουν πολιτικές που προωθούν την εργασιακή ισότητα μεταξύ των φύλων λαμβάνουν ως επιβράβευση το Σήμα Ισότητας, ένα διακριτικό που δίνει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να βελτιώσουν το προφίλ κοινωνικής υπευθυνότητάς τους και το εργοδοτικό τους προφίλ, προσελκύοντας ταυτόχρονα ικανούς νέους/ες εργαζόμενους/ες και γυναίκες κάθε ηλικίας.

Ενα ακόμη «αγκάθι» για πολλούς νέους γονείς, αλλά και για όσους σκέφτονται να κάνουν οικογένεια, είναι το θέμα της ομαλής επιστροφής τους στην αγορά εργασίας, καθώς και οι περιορισμένες δυνατότητες φύλαξης των παιδιών. Θα υπάρξει κάποια πρωτοβουλία στο κομμάτι αυτό; 

Μαρία Συρεγγέλα: Ως μητέρα δύο παιδιών και η ίδια, συναισθάνομαι απόλυτα και την ανασφάλεια και τις δυσκολίες που συνοδεύουν κάθε γονιό σε ό,τι αφορά την επάνοδό του στην εργασία και, κυρίως, την προσαρμογή τους στις νέες συνθήκες ζωής. Με στοχευμένες νομοθετικές πρωτοβουλίες και κατάλληλη ενημέρωση, ωστόσο, είμαι αισιόδοξη πως το δίλημμα «καριέρα ή οικογένεια» δεν θα έχει θέση στην ελληνική κοινωνία.

Στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας, εξάλλου, υπάρχει πρόταση για δημιουργία χώρων φύλαξης παιδιών σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, ώστε να διευκολύνονται οι νέοι γονείς, και ιδίως οι γυναίκες, στο να επιστρέψουν ταχύτερα αλλά και ομαλότερα στις εργασίες τους. Η λογική του προγράμματος βασίζεται στο ότι με τη φύλαξη εντός των επιχειρήσεων μειώνεται ο χρόνος μετακινήσεων από και προς τον χώρο φύλαξης του παιδιού, ενώ παράλληλα δίνεται και η δυνατότητα σε όσες γυναίκες το επιθυμούν να επεκτείνουν την περίοδο θηλασμού του βρέφους.

Οι προκλήσεις, βέβαια, που αντιμετωπίζει μια γυναίκα στην αγορά εργασίας δεν «εξαντλούνται» στα εμπόδια που σχετίζονται με τις γονικές άδειες. Υπάρχει και ένα άλλο ζήτημα που πρέπει να εξαλειφθεί: Η σεξουαλική παρενόχληση. Αναμένεται κάποια πρόβλεψη για την αντιμετώπιση του φαινομένου με τον νέο εργασιακό νόμο; 

Μαρία Συρεγγέλα Η προστασία και η στήριξη των εργαζομένων από περιστατικά σεξουαλικής βίας αποτελούν βασική προτεραιότητα του υπουργείου Εργασίας. Ο νέος εργασιακός νόμος κυρώνει τη Σύμβαση 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) για την εξάλειψη της βίας και της παρενόχλησης στον κόσμο της εργασίας, καλύπτοντας τους εργαζομένους, ανεξαρτήτως εργασιακού καθεστώτος και φύλου.

Με τη Σύμβαση, πρέπει να αναφερθεί, αντιμετωπίζονται φαινόμενα βίας και παρενόχλησης που συμβαίνουν τόσο στον χώρο εργασίας -και μάλιστα ακόμα και σε ώρα διαλείμματος ή ξεκούρασης- όσο και κατά τη διάρκεια ταξιδιών που σχετίζονται με την εργασία, εκδηλώσεων, κοινωνικών δραστηριοτήτων ή σε χώρους διαμονής που προσφέρονται από τον εργοδότη και κατά τις μετακινήσεις προς και από την εργασία.

Τέλος, ενισχύουμε τις υποχρεώσεις των εργοδοτών, εισάγοντας την υποχρεωτική κατάρτιση πολιτικών για την καταπολέμηση της βίας και της παρενόχλησης, αλλά και τον ορισμό προσώπου-«συνδέσμου», που, μεταξύ άλλων, θα ευθύνεται για την υιοθέτηση εσωτερικών διαδικασιών διαχείρισης εσωτερικών καταγγελιών.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής