Στην πρώτη είδηση, η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Νατάσα Μπερτό ανέφερε ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει εγγυηθεί να δοθεί στην Ελλάδα συνολικά 1 δισεκατομμύριο ευρώ για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Στη δεύτερη, το αρμόδιο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής εξέφραζε την ευγνωμοσύνη του στα ΕΛΠΕ που χορηγούσαν δωρεάν 140.000 λίτρα πετρέλαιο προκειμένου να μην ξεπαγιάσουν 6.000 πρόσφυγες σε 13 δομές φιλοξενίας της Β. Ελλάδας.

Από τη δική τους πλευρά, τα Ελληνικά Πετρέλαια καλά και άγια έπραξαν στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Η απορία όμως παραμένει: Είναι δυνατόν από ένα ταμείο που διαθέτει 1 δισ. να έλειπαν τα περίπου 140 χιλιάρικα; Η απάντηση στο ερώτημα είναι δυστυχώς, απλή: Στο ταμείο «λεφτά υπάρχουν» αλλά το κλειδί του είναι σπασμένο σε πολλά κομμάτια! Η ελληνική κυβέρνηση, αν και δημιούργησε εδώ και δύο χρόνια ειδικό χαρτοφυλάκιο για τη Μεταναστευτική Πολιτική, δεν έχει καταφέρει να συντονίσει οργανωμένα τη διαχείριση αυτών των χρημάτων. Το αποτέλεσμα είναι τα χρήματα να σκορπίζονται αριστερά και δεξιά σε όποιον φορέα εμφανίζει μια πρόταση ή κάποιο πρόγραμμα. Οι εκταμιεύσεις έως σήμερα μόλις που ξεπερνούν το 50% (538 εκατομμύρια ευρώ) και το μεγαλύτερο μέρος τους, πάνω από 350 εκατομμύρια, διατέθηκαν μέσω διεθνών οργανισμών και μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ) χωρίς η ελληνική κυβέρνηση να έχει λόγο για τη διάθεσή τους.

Μάλιστα, το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων που κατάφερε να διαχειριστεί η ελληνική κυβέρνηση, πέρασε μέσω του υπουργείου Αμυνας, το οποίο εκλήθη μέσα σε κατάσταση πανικού, να δώσει λύσεις εκεί όπου όλοι οι υπόλοιποι φορείς είχαν μηδενικό αποτέλεσμα. Η κατάσταση αυτή δεν έχει διορθωθεί αν και η κυβέρνηση Τσίπρα συμπληρώνει οσονούπω δύο χρόνια διακυβέρνησης. Ακριβώς έναν χρόνο πριν, το υπουργείο Αμυνας ανέλαβε να δώσει λύσεις σε καθεστώς εκτάκτου ανάγκης, χτίζοντας σε ρυθμό πολυβόλου και συντηρώντας με ειδική νομοθετική ρύθμιση χωρίς διαγωνιστικές διαδικασίες δεκάδες δομές φιλοξενίας σε όλη την Ελλάδα.
Μόλις την περασμένη εβδομάδα, το υπουργείο Αμυνας ανέλαβε και πάλι να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά στη Λέσβο, στέλνοντας αρματαγωγό για να φιλοξενηθούν σε στεγασμένο χώρο 500 πρόσφυγες που είχαν μείνει επί μία εβδομάδα σε αντίσκηνα θαμμένα στο χιόνι. Ακόμη και με αυτά τα δεδομένα όμως, το ελληνικό υπουργείο Αμυνας έχει ως τώρα διαχειριστεί μόλις τα μισά από εκείνα που διαχειρίστηκε η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες (UNHCR).

Με βάση την τελευταία αναλυτική καταγραφή που έκανε η Κομισιόν τον Δεκέμβριο προκύπτει ότι:

● Η Υπατη Αρμοστεία έχει λάβει ως τώρα 179,13 εκατομμύρια ευρώ. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο «υπεργολάβο» που κάνει ουσιαστικώς τα πάντα. Φτιάχνει καταυλισμούς, αγοράζει οικίσκους, μισθώνει διαμερίσματα και ξενοδοχεία. Ακριβώς όπως κάνει σε κάθε χώρα του Τρίτου Κόσμου όπου καλείται να δώσει βοήθεια επειδή δεν υπάρχει οργανωμένο κράτος.

● Το υπουργείο Αμυνας έρχεται δεύτερο στην κατάταξη έχοντας διαχειριστεί 88,88 εκατ. ευρώ. Σημειωτέον ότι ακόμη και σήμερα είναι στρατιωτικοί εκείνοι που είναι επιφορτισμένοι να διαχειρίζονται ακόμη και τα απλούστερα στους περισσότερους καταυλισμούς καθώς το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής δεν έχει ακόμη καταφέρει να τοποθετήσει πολιτικούς διοικητές. Αυτή η καθυστέρηση ήταν μια από τις βασικές καταγγελίες του τέως γενικού γραμματέα Υποδοχής Οδυσσέα Βουδούρη (παραιτήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2016) εις βάρος του προϊσταμένου του Γιάννη Μουζάλα.

● Τρίτος στην κατάταξη έρχεται και πάλι ένας διεθνής φορέας, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης, με 52,3 εκατ. ευρώ. από τα οποία χρηματοδοτούνται δράσεις όπως οι μεταφορές ακόμη και των λιγοστών προσφυγόπουλων που πηγαίνουν σε σχολείο.

● Ακολουθεί ένας φορέας της ελληνικής κυβέρνησης, το υπουργείο Υγείας, με 27,48 εκατ. ευρώ. Μεγάλο μέρος αυτού του ποσού αφορά διορισμούς σε δομές υγείας. Πολλοί από τους διορισμούς αυτούς δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί, ενώ είναι άγνωστο με ποια κριτήρια έγινε η κατανομή τους σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Για παράδειγμα, εάν είχε γίνει κατανομή με βάση το πόσοι πρόσφυγες ζουν σε κάθε περιοχή, ο αριθμός τους έχει κατά τόπους αλλάξει άρδην, όπως στη Βόρεια Ελλάδα, η οποία τον περασμένο Μάιο φιλοξενούσε πάνω από 28.000 άτομα και σήμερα γύρω στους 6.000.

● Ο πέμπτος φορέας στη σειρά, με βάση τα ποσά που διαχειρίστηκε, ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Πρόκειται για την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασύλου (EASO) που έλαβε 26,12 εκατ. ευρώ για να χρηματοδοτήσει την αποστολή ειδικών που θα βοηθήσουν την Ελλάδα στην καταγραφή και τη διεκπεραίωση των αιτημάτων ασύλου που υποβάλλουν οι πρόσφυγες φθάνοντας στα νησιά. Υπενθυμίζεται, πάντως, ότι όποτε ο κ. Μουζάλας κατηγορείται επειδή καθυστερεί η διαδικασία ασύλου επιρρίπτει τις ευθύνες στην Ευρωπαϊκή Ενωση που είχε υποσχεθεί να στείλει 400 ειδικούς και έχουν έρθει μόλις 40.

● Στην έκτη θέση ακολουθεί το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, με 23,37 εκατομμύρια ευρώ, που πληρώνει κυρίως για τη λειτουργία των Κέντρων Κράτησης αλλά και τις αποζημιώσεις προσωπικού που τρέχει σε περιπτώσεις που δημιουργούνται εντάσεις.

● Στην έβδομη θέση εμφανίζεται μια μεγάλη ΜΚΟ, η International Rescue Committee (IRC), με 16,5 εκατομμύρια ευρώ, που καταλήγουν σε προγράμματα προστασίας, ψυχολογικής υποστήριξης, ειδικούς χώρους για ευάλωτους πληθυσμούς (γυναίκες-ανήλικοι), σίτιση και βοήθεια σε μετρητά.
Αμέσως μετά, μια ακόμη ΜΚΟ, η IFRC, με 15 εκατομμύρια και αντίστοιχα προγράμματα.

● Στην ένατη θέση κατατάσσεται το υπουργείο Υποδομών, με 12,76 εκατομμύρια, που διατέθηκαν κυρίως για αγορά οικίσκων και αμέσως μετά ακολουθούν δύο ακόμη ΜΚΟ, το Δανέζικο Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (DRC), με 12,6 εκατ. και το Νορβηγικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (NRC), με 11 εκατ.

● Μόλις στη δωδέκατη θέση εμφανίζεται ένας φορέας που υπάγεται στο υποτιθέμενο καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής. Πρόκειται για την Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής, που έχει λάβει 8,61 εκατομμύρια ευρώ.

● Ακολουθεί η UNICEF με 8,5 εκατομμύρια ευρώ και αμέσως μετά τρεις ακόμη ΜΚΟ: Η Save The Children (Σώστε τα Παιδιά) που οργανώνει κυρίως δομές προστασίας ανηλίκων, οι Γιατροί του Κόσμου, με 7 εκατομμύρια και η γερμανική Arbeiter-Samariter Bund, με 6,8 εκατ. ευρώ

● Στη δέκατη έβδομη θέση με 6,67 εκατομμύρια κατατάσσεται το υπουργείο Ναυτιλίας και το Λιμενικό που τρέχει εδώ και μήνες για να διασώσει χιλιάδες πρόσφυγες στη θάλασσα και να διασφαλίσει τη λειτουργία των λιμανιών.

● Αμέσως μετά δύο ακόμη ΜΚΟ, η Mercy Crops, με 6,25 εκατ. και η OXFAM, με 6 εκατομμύρια ευρώ.

● Στις τελευταία θέση της εικοσάδας είναι η Γενική Γραμματεία Συντονισμού υπό τον Αλέκο Φλαμπουράρη, με 5,99 εκατ. και αμέσως μετά ακολουθεί η Υπηρεσία Ασύλου με 4,18 εκατ. ευρώ, αν και η αναποτελεσματική λειτουργία της ως τώρα είναι μια από τις βασικές αιτίες για τις οποίες η Ελλάδα κατηγορείται από την Ευρωπαϊκή Ενωση.

● Στην 22η θέση βρίσκεται η ΜΚΟ CARE (3,5 εκατ.) και στην τελευταία η Terre des Hommes (3 εκατ.).
Απορίας άξιον είναι το γεγονός ότι πουθενά δεν εμφανίζονται άλλοι κυβερνητικοί φορείς, όπως το υπουργείο Παιδείας, που υποτίθεται ότι θα έπρεπε να έχει εξασφαλίσει πρόσβαση των προσφυγόπουλων στην εκπαίδευση ώστε να προχωρήσουν κάπως οι διαδικασίες ένταξής τους στην κοινωνία. Αγνωστο είναι επίσης εάν θα εμφανιστούν κάποτε κονδύλια για τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας που είναι ο κατεξοχήν αρμόδιος φορέας σε περιπτώσεις μεγάλων κρίσεων όπως προβλέπεται και από το πρόγραμμα Ξενοκράτης.

Ολοι οι φορείς της παραπάνω καταγραφής έχουν ως τώρα διαχειριστεί 538,64 εκατομμύρια ευρώ. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της Κομισιόν, το παραπάνω ποσόν είναι μέρος του 1 δισεκατομμυρίου που εγγυάται στο διάστημα μέχρι το 2020. Υπενθυμίζεται ότι στην Ελλάδα είχαν διανεμηθεί από το 2014 και για την επταετία έως το 2020 συνολικά 509 εκατομμύρια ακόμη και εάν δεν προέκυπτε η προσφυγική κρίση. Από αυτό το ποσό έχουν απορροφηθεί μόλις 70 εκατομμύρια. Το μεγαλύτερο μέρος των κονδυλίων που διατέθηκαν ως τώρα προέρχονται από προγράμματα έκτακτης βοήθειας και ένα ακόμη πρόγραμμα που ονομάστηκε Μέσο Στήριξης Εκτακτης Ανάγκης της Ε.Ε.

Πάγιο το πρόβλημα απορρόφησης

Η αδυναμία απορρόφησης της τακτικής επιχορήγησης αντανακλά το μόνιμο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και συνεχώς την αναγκάζει να μεταφέρει έργα στο επόμενο χρηματοδοτικό πρόγραμμα όπως έχει συμβεί με διάφορα από τα αποκαλούμενα «πακέτα» (ΚΠΣ, ΕΣΠΑ κ.λπ.). Το πρόβλημα είναι πως στην προκειμένη περίπτωση η χρηματοδότηση δεν αφορά κάποιον δρόμο που μπορεί να περιμένει λίγους μήνες για να ολοκληρωθεί αλλά συγκεκριμένους ανθρώπους που έχουν ανάγκη από τροφή, στέγη και προστασία διότι, ελλείψει αυτών, μπορεί να εμπλακούν σε καταστάσεις έντασης και απόγνωσης μεταδίδοντας το πρόβλημα στις κοινωνίες που τους φιλοξενούν.

Δεν είναι μόνο που η Ευρωπαϊκή Ενωση αντιμετωπίζει την Ελλάδα σαν χώρα του Τρίτου Κόσμου δίνοντας τα περισσότερα κονδύλια σε διεθνείς οργανώσεις και ΜΚΟ αλλά είναι και η ίδια η κυβέρνηση Τσίπρα που αποδεικνύει στην πράξη πως δεν είναι άξια παραπάνω εμπιστοσύνης. Υπενθυμίζεται ότι πέραν του χαρτοφυλακίου για τη Μεταναστευτική Πολιτική, που θεσπίστηκε τον Ιανουάριο του 2015, από τον Ιούλιο του ιδίου έτους έως τον Μάρτιο του 2016, που η κρίση κορυφώθηκε με την οριστική σφράγιση των συνόρων, η κυβέρνηση Τσίπρα είχε ανακοινώσει οκτώ διαφορετικά συντονιστικά όργανα αλλά έως τώρα ουδείς συντονισμός επετεύχθη.

ΑΡΗΣ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ

  [email protected]

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής