Ο πρώτος Αφροαμερικανός πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ που έγινε δεκτός ως… ροκ σταρ στο απόγειο της καριέρας του και όχι ως «κουτσή πάπια» (lame duck), όπως αποκαλούν οι Αμερικανοί τον πρόεδρό τους πριν παραδώσει στον διάδοχο το κλειδί του Λευκού Οίκου, αποζημίωσε τους 1.000 και πλέον «τυχερούς» που στήθηκαν υπομονετικά σε μία ατελείωτη ουρά με την πρόσκληση στο χέρι, για να περάσουν από έλεγχο. Μία ουρά «δίκαιη» και «δημοκρατική» (!), όπως έλεγαν χαριτολογώντας οι συγκεντρωμένοι, στην οποία επί δύο περίπου ώρες περίμεναν κορυφαίοι παράγοντες του τόπου, επιχειρηματίες, βουλευτές, δημοσιογράφοι, μέλη της ελληνοαμερικανικής κοινότητας, πρόσφυγες από τη Συρία και το Αφγανιστάν. Ολοι εκτός από τους υπουργούς.
Αφού ευχαρίστησε την Ελλάδα για τα δώρα της στον κόσμο, χαιρέτησε σε… άπταιστα ελληνικά και εξήρε τη «σπανακόπιτα», το «ούζο» και το ταλέντο του Γιάννη Αντετοκούνμπο, ο Ομπάμα «σφράγισε» το τέλος της οκταετούς του θητείας στην Αθήνα με μία σειρά από εικόνες γεμάτες συμβολισμούς και ιστορικές αναφορές πολύτιμες για το μέλλον.

Η ομιλία-πολιτική παρακαταθήκη λίγο πριν παραδώσει την εξουσία στον Ντόναλντ Τραμπ, με τον οποίο, όπως είπε, «δεν θα μπορούσε να διαφέρει περισσότερο», χαιρετίστηκε σαν αντίδοτο στις δυνάμεις του λαϊκισμού και της οπισθοδρόμησης. «Η αγωνία των λαών απέναντι στη μετανάστευση, την παγκοσμιοποίηση και το ελεύθερο εμπόριο είναι υπαρκτή και κατανοητή», σημείωσε, «ιδιαίτερα σε εποχές ανισότητας και αποβιομηχάνισης, πλέον όμως δεν μπορούμε να κοιτάξουμε προς τα πίσω για λύσεις, παρά μόνο μπροστά». Οι «απαντήσεις» στα δεινά που έφερε η διεθνοποίηση είναι μεταξύ άλλων η ενδυνάμωση του κοινωνικού ιστού, ο εκσυγχρονισμός των υποδομών, η εξασφάλιση ότι το εμπόριο ωφελεί τους πάντες ισότιμα, όχι μόνο τις ελίτ.

Αυτός είναι και ο κόσμος για τον οποίο και ο ίδιος προσπάθησε ως πρόεδρος όπως είπε και η αίθουσα σείστηκε από τα χειροκροτήματα, όπως άλλωστε και σε κάθε αναφορά στα έργα και τις ημέρες του.

Το «ελληνικό ζήτημα»

Αναφερόμενος στο «ελληνικό ζήτημα» και το χρέος ο Μπαράκ Ομπάμα σημείωσε ότι αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς πρέπει να παραδεχθούμε πως η σημερινή κατάσταση οφείλεται σε ένα μίγμα εξωτερικών και εσωτερικών δυνάμεων. Ο ίδιος γνωρίζει, όπως είπε, τις θυσίες και τις προσπάθειες των Ελλήνων και ότι ο σκοπός της επίσκεψής του ήταν εν μέρει να καταδείξει στον κόσμο τα βήματα που έγιναν μέχρι σήμερα. Για να παραμείνει ωστόσο η Ελλάδα ανταγωνιστική θα πρέπει να συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις. «Το χρέος είναι κλειδί για να ανακάμψει η οικονομία λέει το ΔΝΤ και έχει δίκιο. Οι Ελληνες πρέπει να δουν φως. Δεν πρέπει να μεταναστεύουν. Πρέπει να μείνετε εδώ και να ευημερήσετε. Η Ελλάδα θα δει καλύτερες μέρες» κατέληξε, αναφερόμενος παράλληλα και στο προσφυγικό. Για μία ακόμη φορά επικρότησε την ανθρωπιά και την αλληλεγγύη που έδειξαν οι Ελληνες στους εκτοπισμένους, ενώ σημείωσε πως η Αθήνα δεν πρέπει να αφεθεί μόνη της στη διαχείριση του τεράστιου αυτού προβλήματος.

Την τελευταία φορά που ο Μπαράκ Ομπάμα είχε δεχθεί ερωτήσεις από δημοσιογράφους στο εξωτερικό –κατά τη διάρκεια της περιοδείας του στην Ασία τον Σεπτέμβριο– είχε χαρακτηρίσει τον Τραμπ «εκκεντρικό» και «ανενημέρωτο», εκφράζοντας τη βεβαιότητα ότι οι ψηφοφόροι θα απορρίψουν έναν Αμερικανό υποψήφιο, τόσο αντίθετο με τη δική του γραμμή και το δικό του όραμα. Αυτή τη φορά, οι αναλυτές είχαν την αίσθηση πως αναγκάστηκε να δώσει εξηγήσεις σχετικά με την εκλογή του, μία εκλογή που απέδωσε στον θυμό και την απογοήτευση των Αμερικανών, κρούοντας παράλληλα το καμπανάκι του κινδύνου για την άνοδο του λαϊκισμού και στην Ευρώπη.

Πάνω από πρόσωπα

Ο Τραμπ είναι πλέον διάδοχός του και στην τελευταία περιοδεία της θητείας του επιχειρεί κατά κάποιο τρόπο να δικαιολογήσει το αποτέλεσμα στους ξένους ομολόγους του, αλλά και να τους καθησυχάσει, υπογραμμίζοντας ότι το μέλλον δεν πρόκειται να είναι τόσο ζοφερό όπως ο ίδιος κάποτε είχε προβλέψει. Η αμερικανική δημοκρατία άλλωστε «είναι πολύ πιο μεγάλη από ένα και μόνο πρόσωπο», σημείωσε χαρακτηριστικά, ενώ είπε πως το πιο σημαντικό αξίωμα σε οποιαδήποτε χώρα δεν είναι του Προέδρου της Δημοκρατίας ή του πρωθυπουργού, αλλά εκείνο του πολίτη, σε μία από τις πιο δυνατές στιγμές της εκδήλωσης.

Ο Ομπάμα άρχισε την ομιλία του με τον στίχο του Οδυσσέα Ελύτη «αυτός ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας» από το Αξιον Εστί και την ολοκλήρωσε με ένα πανηγυρικό «Ζήτω η Ελλάς» που πνίγηκε στο χειροκρότημα και σχεδόν δεν ακούστηκε. «Οι πολίτες του κόσμου θα είναι εκείνοι που θα στρέψουν την ιστορία προς τη δικαιοσύνη», ο δήμος, ο λαός, σημείωσε, λίγο πριν εγκαταλείψει το βήμα, με μουσικό χαλί το «Δυνατά-δυνατά» της Ελευθερίας Αρβανιτάκη.

Οι επώνυμοι

Στο Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος εκτός από την πολιτική ηγεσία –τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, τον υπουργό Εθνικής Αμυνας Πάνο Καμμένο, τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά, τον υπουργό Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, Νίκο Παππά, τον Πρόεδρο της Βουλής Νίκο Βούτση, την υπουργό Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου και τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κυριάκο Μητσοτάκη (σ.σ.: που συνοδευόταν από την κόρη του), την Ντόρα Μπακογιάννη και την Ολγα Κεφαλογιάννη– έδωσαν το «παρών» επιχειρηματίες όπως ο Βαρδής Βαρδινογιάννης με τη σύζυγό του Μαριάννα, ο Σπύρος Νιάρχος και ο Γιάννης Αλαφούζος, ο Νικόλαος Γλύξμπουργκ με την Τατιάνα Μπλάτνικ, ο πατέρας Αντώνιος Παπανικολάου της «Κιβωτού του Κόσμου», αλλά και δεκάδες μαθητές από τα σχολεία της ελληνο-αμερικανικής κοινότητας της Αθήνας.

ΝΑΤΑΣΑ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ

[email protected]

Διαβάστε αναλυτικό ρεπορτάζ στην έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου