Πριν από δύο χρόνια κατατέθηκε στο υπουργείο Πολιτισμού η πρόταση της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων για την κήρυξη του παλιού αεροδρομίου Ελληνικού σε αρχαιολογικό χώρο.

Ωστόσο το υπουργείο αποφάσισε να ενεργοποιήσει τις διαδικασίες κήρυξης λίγο πριν πέσουν οι τελικές υπογραφές για την υλοποίηση της μεγάλης επένδυσης!

Επιλογή που πυροδοτεί σοβαρά ερωτήματα. Μετά τον θόρυβο που ξεσηκώθηκε το υπουργείο επιχείρησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις αλλά και να επιρρίψει, κατά την πάγια τακτική της κυβέρνησης, ευθύνες στους δημοσιογράφους κάνοντας λόγο για «καταστροφολογικά δημοσιεύματα».

Ομως αναπάντητο παραμένει το ερώτημα γιατί το υπουργείο αποφάσισε να ενεργοποιήσει αυτήν τη χρονική στιγμή τις διαδικασίες κήρυξης του χώρου. Επιλέγοντας να αιφνιδιάσει, όσο και αν διατείνεται για τα περί αντιθέτου. Και μάλιστα λίγο πριν ολοκληρωθούν οι διαδικασίες για την επένδυση στο Ελληνικό που είναι η μεγαλύτερη αυτή τη στιγμή στον ευρωπαϊκό χώρο.

Η σύμβαση του έργου μόλις εγκρίθηκε από το Ελεγκτικό Συνέδριο ενώ η 16η Νοεμβρίου είναι η καταληκτική ημερομηνία για την ολοκλήρωση των προαπαιτουμένων προκειμένου να ολοκληρωθεί η παραχώρηση του Ελληνικού στους επενδυτές στο πλαίσιο μνημονιακής υποχρέωσης. Οταν πριν από δύο χρόνια η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής, Πειραιώς και Νήσων ζήτησε την κήρυξη του χώρου το αίτημα έγινε δεκτό κατά το ήμισυ. Συγκεκριμένα κηρύχθηκε το κομμάτι από την οδό Ποσειδώνος και κάτω, δηλαδή προς τη θάλασσα, ενώ εκκρεμούσε η κήρυξη περιοχών από την Ποσειδώνος και πάνω η οποία περιλαμβάνει και μεγάλο μέρος του πρώην αεροδρομίου. Ξαφνικά το υπουργείο… θυμήθηκε την ξεχασμένη κήρυξη. Οπως αποκάλυψε η εφημερίδα «Καθημερινή» το ΥΠΠΟΑ απέστειλε προς τους αρμόδιους φορείς δύο έγγραφα (με ημερομηνία 2 Αυγούστου), το ένα με την υπογραφή της γενικής διευθύντριας Αρχαιοτήτων Ελενας Κόρκα και το άλλο με την υπογραφή της γενικής διευθύντριας Αναστήλωσης, Ευγενίας Γατοπούλου, με τα οποία ενημερώνει για την επικείμενη κήρυξη του χώρου.

«Η πρόταση κήρυξης – οριοθέτησης αρχαιολογικού χώρου αφορά σε ευρύτερη περιοχή στους δήμους Αλίμου και Ελληνικού-Αργυρούπολης, περιλαμβάνοντας τμήμα της επένδυσης στο Ελληνικό και όχι ολόκληρη την επένδυση, όπως ανακριβώς αναφέρεται στα δημοσιεύματα. Στο σύνολο της περιοχής αυτής έχουν ανασκαφεί στο παρελθόν και υπάρχουν ορατές αρχαιότητες που ανήκουν στους αρχαίους δήμους Αλιμούντος και Ευωνύμου», σημειώνεται στην ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού. Προστίθεται μάλιστα πως «η κήρυξη-οριοθέτηση αρχαιολογικού χώρου δεν προκαλεί κανένα πρόβλημα στην εξέλιξη της επένδυσης του Ελληνικού ούτε στρέφεται ενάντιά της…».

Παρ’ όλα αυτά το υπουργείο επιδίδεται το τελευταίο διάστημα σε πολιτική καθυστερήσεων απέναντι στις επενδύσεις μέσα στο γενικότερο πλαίσιο ανακολουθίας (ή μήπως πολιτικής;) που χαρακτηρίζει τις κυβερνητικές θέσεις πάνω στο κρίσιμο αυτό ζήτημα. Το διαπιστώσαμε στην περίπτωση της Αφάντου στη Ρόδο αλλά και πιο πρόσφατα στην περίπτωση των αρχαιοτήτων που αποκαλύφθηκαν στις Σκουριές. Η εξέταση της τύχης τους στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο πήρε νέα παράταση, αυτήν τη φορά για να γίνει αυτοψία στην περιοχή ανεβάζοντας την καθυστέρηση στο συγκεκριμένο έργο στους 8 μήνες και βάλε! «Το επόμενο διάστημα», σημειώνεται στην ανακοίνωση του υπουργείου, «επίκειται η εξέταση των προτάσεων στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και στο Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων.

Αυτό έχει προγραμματιστεί να γίνει εγκαίρως, χωρίς να υπάρξει καμία καθυστέρηση στην εξέλιξη της επένδυσης».

Το θέμα προγραμματίζεται να εισαχθεί στο Συμβούλιο προς τα τέλη Σεπτεμβρίου-αρχές Οκτωβρίου, σύμφωνα με πληροφορίες.

Το πόσο «εγκαίρως» θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αυτό με βάση και τα χρονοδιαγράμματα που αφορούν το ίδιο το έργο, ας το κρίνει ο καθένας. Τι σημαίνει όμως η κήρυξη του χώρου; Σύμφωνα με το υπουργείο «η μόνο υποχρέωση που προκύπτει από την κήρυξη είναι ότι τα έργα που εκτελούνται στην περιοχή που οριοθετείται, πρέπει να εγκρίνονται από το υπουργείο Πολιτισμού, μετά από γνώμη του αρμόδιου συμβουλίου και να παρακολουθούνται από την αρμόδια υπηρεσία».

Κάτι που ούτως ή άλλως συμβαίνει σε όλα τα μεγάλα έργα τα οποία εξελίσσονται παρουσία αρχαιολόγου, είτε υπάρχει κήρυξη του χώρου είτε όχι.

Διατηρητέα κτίρια Ως προς τις προτάσεις για τον χαρακτηρισμό ως νεότερων μνημείων κτιριακών εγκαταστάσεων του πρώην αεροδρομίου, το υπ. Πολιτισμού πληροφορεί πως στο παρελθόν έχουν γίνει χαρακτηρισμοί τεσσάρων κτιρίων. Πρόκειται για τον σταθμό του ανατολικού αεροδρομίου του Φινλανδού αρχιτέκτονα Σάαρινεν και τρία υπόστεγα. Παράλληλα επίκειται ο χαρακτηρισμός τεσσάρων ακόμα: του αρχικού κτιρίου του δυτικού αεροσταθμού (αίθουσα αφίξεων-αναχωρήσεων εξωτερικού), του παλαιού πύργου ελέγχου του αεροσταθμού, του αγγλικού υποστέγου (Παγόδα) και του αρχικού πυρήνα του πρώην αμερικανικού κολλεγίου Αθηνών (νυν κτίρια ΥΠΑ).

Με έγγραφο της Διεύθυνσης Προστασίας και Αναστήλωσης Νεώτερων και Σύγχρονων Μνημείων του υπ. Πολιτισμού ενημερώνονται οι αρμόδιοι φορείς (υπ. Οικονομικών, ΤΑΙΠΕΔ ΑΕ και Ελληνικό ΑΕ) ότι απαγορεύεται η εκτέλεση οποιωνδήποτε οικοδομικών ή συναφών εργασιών στα παραπάνω κτίρια και εγκαταστάσεις έως ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία για τον χαρακτηρισμό τους ή μη.

ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗΣ

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου