Τούτο, χωρίς να υπολογίζονται δαπάνες για τα υπόλοιπα προϊόντα και τις υπηρεσίες οι οποίες επίσης αυξήθηκαν ενσωματώνοντας αυξήσεις από καύσιμα και πρώτες ύλες, τις οποίες πληρώνουμε και απ’ ό,τι φαίνεται, θα συνεχίσουμε να πληρώνουμε και το 2023, αφού παρότι ο πληθωρισμός αναμένεται να υποχωρήσει, οι τιμές θα συνεχίσουν να αυξάνονται με ρυθμό 3%, βάσει των εκτιμήσεων του υπουργείου Οικονομικών. Μια ακόμη -σχεδόν αυτονόητη- παρατήρηση από τα παραδείγματα που παραθέτουμε είναι ότι ο πληθωρισμός είναι «ταξικός», αφού πλήττει αναλογικά περισσότερο τα χαμηλά εισοδήματα.

Αγοραστική δύναμη

Πόσο λοιπόν είναι το κόστος του πληθωρισμού; Με τη λογική των μέσων όρων που δίνει μόνο μια γενική εικόνα και αν λάβουμε υπόψη ότι ο μέσος ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού θα φτάσει το 8,8% όπως αναφέρει και το προσχέδιο του προϋπολογισμού, η άνοδος των τιμών θα έχει συμβάλει ώστε με τους 12 μισθούς ένας δημόσιος υπάλληλος να μπορεί να αγοράσει αγαθά και υπηρεσίες που το 2019 -χρονιά σχεδόν μηδενικού πληθωρισμού- θα μπορούσε να αγοράσει με 11 μισθούς. Αντιστοίχως, στον ιδιωτικό τομέα ένας μισθωτός θα έχει χάσει 1,23 από τους 14 μισθούς του.

Η γενική εικόνα είναι εντελώς διαφορετική για έναν νέο εργένη, μέχρι 30 ετών, που μένει σε νοικιασμένο διαμέρισμα σε κάποια γειτονιά της Αθήνας, για ένα ζευγάρι συνταξιούχων που μένει σε ένα παλιό ιδιόκτητο σπίτι και για μια τυπική ελληνική οικογένεια με δύο παιδιά που μένει σε ένα σπίτι πληρώνοντας στεγαστικό δάνειο σε κάποιο αστικό προάστιο της Αθήνας. Η διαφορά της επιβάρυνσης είναι μεγάλη καθώς όσο πιο μικρό είναι το εισόδημα τόσο μεγαλύτερη είναι η επιβάρυνση. Με άλλα λόγια, η ακρίβεια δεν ήταν το ίδιο βαριά για όλους. Για λόγους συγκρισιμότητας θα θεωρήσουμε ότι και τα τρία παραδείγματα μένουν σε κάποιο μεγάλο αστικό κέντρο, κατά συνέπεια το σύνολο των αναγκών τους καλύπτεται από αγορές. Τα παραδείγματα δεν διεκδικούν δάφνες πληρότητας και επικεντρώνονται στους τομείς που είχαν τις μεγαλύτερες αυξήσεις, δηλαδή καύσιμα και τρόφιμα, θεωρώντας ότι οι τιμές άλλων προϊόντων και υπηρεσιών είναι περίπου «παγωμένες».

ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΟ ΣΠΙΤΙΚΟ (Ετήσιο εισόδημα: 10.500€ • Απώλεια: 2.322€)

Ας πάρουμε πρώτα την περίπτωση του μονοπρόσωπου νοικοκυριού, δηλαδή του 30άρη εργένη που μένει σε διαμέρισμα 70 τ.μ. στον δεύτερο όροφο πολυκατοικίας 30 ετών, χωρίς μόνωση, η οποία θερμαίνεται με πετρέλαιο και βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας. Δουλεύει σε ιδιωτική εταιρία με μισθό 750 ευρώ (δηλαδή ετήσιο εισόδημα 10.500 ευρώ).

» Για τη στέγασή του, το 2021, πλήρωνε ενοίκιο 300 ευρώ και ένα μέσο μηνιαίο ποσό κοινοχρήστων 50 ευρώ (90 ευρώ όταν η πολυκατοικία αγόραζε πετρέλαιο, 40 ευρώ τους ζεστούς μήνες). Συνεπώς, δαπανούσε σε μηνιαία βάση 350 ευρώ και του έμεναν 400 ευρώ για τις υπόλοιπες δραστηριότητες. Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η κατηγορία στέγαση, που περιλαμβάνει όλα τα παραπάνω, έχει αυξηθεί σε ετήσια βάση κατά 31,4%. Στην περίπτωσή μας, λόγω παλαιότητας της κατοικίας, η αύξηση ήταν 35%. Με άλλα λόγια, τα 350 ευρώ αυξήθηκαν κατά 135 ευρώ, στα 485 ευρώ, αφήνοντας πια υπόλοιπο 278 ευρώ. Η ετήσια επιβάρυνση μόνο για τη στέγαση είναι 1.620 ευρώ, δηλαδή πάνω από δύο μισθούς.

» Ο μηνιαίος λογαριασμός του ρεύματος ήταν 120 ευρώ τον μήνα. Αφού, όμως, η κατανάλωση δεν ξεπερνούσε τα 300 MW, η κρατική επιδότηση κάλυπτε σχεδόν το σύνολο της αύξησης της τιμής του ρεύματος που σε μέσα επίπεδα είναι 40%. Τα 120 ευρώ του λογαριασμού το 2021 επιβαρύνθηκαν με 8% (περίπου 10 ευρώ/μήνα) φτάνοντας στα 130 ευρώ. Η ετήσια αύξηση των δαπανών για ηλεκτρικό ρεύμα έφτασε τα 120 ευρώ.

» Για τη διατροφή, εντός και εκτός της οικίας του, δαπανούσε το 2021 περίπου 250 ευρώ. Η διατροφή, χωρίς τα αλκοολούχα ποτά, αυξήθηκε κατά 16,2%. Αρα για τον ήρωα της ιστορίας μας το μηναίο κόστος αυξήθηκε κατά 40,5 ευρώ, φτάνοντας τα 290,5 ευρώ. Συνεπώς σε ετήσια βάση η αξία της διατροφής του αυξήθηκε κατά 486 ευρώ.

» Για τις μετακινήσεις έχει ένα μηχανάκι μικρού κυβισμού, το οποίο κατανάλωνε σε μηνιαία βάση 20 λίτρα απλής βενζίνης. Η βενζίνη από 1,55 το 2021 αυξήθηκε σε 1,95 σε μέσα επίπεδα από την αρχή του χρόνου. Η αύξηση της τιμής της βενζίνης αύξησε το κόστος μεταφοράς από 31 σε 39 ευρώ τον μήνα. Σε ετήσια βάση το κόστος για τις μεταφορές αυξήθηκε κατά 96 ευρώ.

» Η ετήσια επιβάρυνση, αν προσθέσουμε τα 1.620 ευρώ από την αύξηση του κόστους στέγασης, τα επιπλέον 486 ευρώ για τη διατροφή, τα πρόσθετα 120 ευρώ για το ρεύμα και τα 96 ευρώ παραπάνω για τις μεταφορές, φτάνει τα 2.322 ευρώ.

ΖΕΥΓΑΡΙ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ (Ετήσιο εισόδημα: 18.000€ • Απώλεια: 1.687€)

Το δεύτερο παράδειγμα αφορά σε ένα ζευγάρι συνταξιούχων, με τον σύζυγο να λαμβάνει 850 ευρώ και τη σύζυγο 650 ευρώ, χωρίς άλλους πόρους. Το ζευγάρι έχει μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα 1.500 ευρώ ή ετήσιο εισόδημα 18.000 ευρώ, από τα οποία 150 ευρώ δαπανώνται υποχρεωτικά σε φάρμακα και μένουν 1.350 ευρώ για τις υπόλοιπες δαπάνες. Το ζευγάρι μένει σε μια παλιά μονοκατοικία 105 τ.μ. σε μια συνοικία της Αθήνας.

» Το σπίτι θερμαίνεται με ηλεκτρικό ρεύμα (air condition, τα οποία μπήκαν εκ των υστέρων). Το ζευγάρι διαθέτει ένα παλιό αυτοκίνητο 1.400 κυβικών το οποίο κινεί ελάχιστα (3 με 4 διαδρομές την εβδομάδα). Λόγω της εκτεταμένης χρήσης ρεύματος τον χειμώνα (για θέρμανση) και το καλοκαίρι (για ψύξη) η κατανάλωση φτάνει τις 500 μεγαβατώρες (αφού το σπίτι δεν έχει μόνωση), με τον λογαριασμό ρεύματος να είναι 450 ευρώ το δίμηνο στην κρατική εταιρία ηλεκτρισμού. Σε αυτό το ύψος κατανάλωσης το Δημόσιο απορροφά το 60% της αύξησης της τιμής τους ρεύματος. Συνεπώς, στα τιμολόγια του 2022 πέρναγε το 40% της αύξησης. Τα 450 ευρώ αυξήθηκαν κατά 72 ευρώ τον μήνα, φτάνοντας τα 522 ευρώ το δίμηνο, με την επιπλέον επιβάρυνση να φτάνει σε ετήσια βάση τα 432 ευρώ.

» Για διατροφή το ζευγάρι ξοδεύει περίπου 340 ευρώ/μήνα (περίπου το 23% για τη συγκεκριμένη ηλικιακή κατηγορία με βάση πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ). Ωστόσο, η μέση αύξηση του 16,2% που καταγράφει η ΕΛΣΤΑΤ δεν ανταποκρίνεται στη συγκεκριμένη περίπτωση, γιατί τα είδη διατροφής στους άνω των 65 (ψωμί, γαλακτοκομικά, έλαια, κρέατα, ψάρια, λαχανικά και φρούτα) έχουν μέση αύξηση από την αρχή του χρόνου της τάξης του 25%. Συνεπώς, η διατροφή για το συγκεκριμένο ζευγάρι από 340 ευρώ αυξήθηκε σε μηνιαία βάση κατά 85 ευρώ, φτάνοντας στα 425 ευρώ. Σε ετήσια βάση, δηλαδή, το επιπλέον κόστος της διατροφής θα φτάσει τα 1.035 ευρώ.

» Στις μεταφορές το ζευγάρι των ηλικιωμένων, λόγω μειωμένης κινητικότητας, είχε μικρότερη επιβάρυνση. Με τη μέση άνοδο της τιμής της βενζίνης κατά 31% το «γέμισμα» το 2021 κόστιζε 77,5 ευρώ με απλή βενζίνη (τιμή λίτρου 1,55 ευρώ). Πλέον, με την τιμή στο 1,95 ευρώ το γέμισμα του ρεζερβουάρ (50 λίτρα) κοστίζει 97,5 ευρώ, δηλαδή 20 ευρώ παραπάνω. Στο έτος η επιβάρυνση φτάνει τα 220 ευρώ.

» Η ετήσια επιβάρυνση για το ζευγάρι των ηλικιωμένων είναι 1.690 ευρώ. Δηλαδή, η αγοραστική αξία του ετήσιου εισοδήματός τους από τα 18.000 ευρώ μειώνεται φέτος στα 16.313 ευρώ.

ΤΕΤΡΑΜΕΛΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ (Ετήσιο εισόδημα: 46.000€ • Απώλεια: 5.079,6€)

Το τρίτο παράδειγμα είναι ένα ζευγάρι με δύο παιδιά, 14 και 16 ετών, που διαμένουν σε διαμέρισμα 120 τ.μ., κατασκευής 2015, σε νότιο προάστιο της Αθήνας, με καλή μόνωση, το οποίο θερμαίνεται με φυσικό αέριο.

Ο σύζυγος δουλεύει στον ιδιωτικό τομέα και αμείβεται με 2.000 ευρώ τον μήνα και η σύζυγός στο Δημόσιο με αμοιβή 1.500 ευρώ τον μήνα. Συνεπώς, το μηνιαίο εισόδημα φτάνει τα 3.500 ευρώ και το ετήσιο στα 46.000 ευρώ. Το σπίτι είναι με στεγαστικό δάνειο σταθερού επιτοκίου με μηνιαία δόση 450 ευρώ. Στο σπίτι υπάρχουν και τρία air condition τα οποία λειτουργούν κυρίως τους θερινούς μήνες. Το νοικοκυριό διαθέτει και δύο αυτοκίνητα, 1.400 και 1.800 κυβικών, τα οποία χρησιμοποιούνται για τις καθημερινές ανάγκες μετακίνησης.

» Για τις ανάγκες θέρμανσης από 40 ευρώ/μήνα που πλήρωναν το 2021 (με τιμή λιανικής 3,5 λεπτά τη θερμική κιλοβατώρα) πλέον πληρώνουν 240 ευρώ (η τιμή της θερμικής κιλοβατώρας έχει φτάσει τα 17 λεπτά ανά θερμική κιλοβατώρα). Εχουμε, δηλαδή, μια μηνιαία επιβάρυνση 200 ευρώ. Για τους έξι μήνες που θα υποχρεωθούν να πληρώσουν έξοδα θέρμανσης από 240 ευρώ που πλήρωναν το 2021, θα πρέπει να πληρώσουν 1.440 ευρώ, δηλαδή 1.200 ευρώ περισσότερα.

» Για το ηλεκτρικό ρεύμα ο λογαριασμός το 2021 ήταν σε μέσα επίπεδα 200 ευρώ/μήνα με κατανάλωση πάνω από 900 MWH. Η αύξηση της τιμής του ρεύματος σε ετήσια βάση είναι 40%. Η κρατική επιδότηση συγκράτησε το 30% της αύξησης και στο τιμολόγιο του νοικοκυριού πέρασε αύξηση 27%. Συνεπώς, τα 200 ευρώ/μήνα αυξήθηκαν κατά 56 ευρώ και έφτασαν τα 256 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι το νοικοκυριό έχει σε ετήσια βάση επιβάρυνση 672 ευρώ.

» Τα δύο αυτοκίνητα της οικογένειας έχουν ρεζερβουάρ 50 λίτρων τα οποία λόγω καθημερινής κίνησης ανατροφοδοτούνται κάθε 10 ημέρες. Συνεπώς, το νοικοκυριό καταναλώνει κάθε μήνα 100Χ3=300 λίτρα βενζίνης/μήνα. Η μηνιαία κατανάλωση κόστιζε το 2021 480 ευρώ με τιμή 1,6 ευρώ/λίτρο. Φέτος, το μηναίο κόστος έχει αυξηθεί κατά 105 ευρώ, φτάνοντας τα 585 ευρώ. Σε ετήσια βάση η επιβάρυνση για τις μετακινήσεις του νοικοκυριού είναι 1.260 ευρώ.

» Στα είδη διατροφής το νοικοκυριό ξόδευε περίπου 650 ευρώ τον μήνα για ένα σχετικά μεγάλο καλάθι προϊόντων. Με τη μέση αύξηση κατά 25% για τις τιμές των τροφίμων το μηνιαίο καλάθι του νοικοκυριού αυξήθηκε κατά 162,3 ευρώ και φτάνει τα 812,3 ευρώ. Η ετήσια επιβάρυνση μόνο από τα τρόφιμα είναι 1.947,6 ευρώ.

» Η ετήσια επιβάρυνση στο συνολικό μπάτζετ της οικογένειας, αν αθροίσουμε όλα τα παραπάνω, φτάνει στο διόλου αμελητέο ποσό των 5.079,6 ευρώ.

Ειδήσεις σήμερα