Σημειώνεται πως το τέλος αυτό, καλύπτει όλη τη διαδικασία μέχρι την έκδοση αμετάκλητης δικαστικής απόφασης. Ο δε νομιμοποιούμενος φορέας θα πρέπει να αναρτήσει στον ιστότοπό του το ύψος του τέλους που απαιτεί για την αντιπροσωπευτική αγωγή, με σκοπό τη λήψη μέτρων επανόρθωσης και/ή αποκατάστασης.

Το όφελος

Το βασικό όφελος από τις αντιπροσωπευτικές αγωγές αφορά στο γεγονός ότι οι Ενώσεις Καταναλωτών μπορούν να ζητούν από το δικαστήριο τη λήψη μέτρων για την παύση ή την απαγόρευση της παράνομης πρακτικής προμηθευτή, όπως επίσης, να αιτηθούν μέτρα επανόρθωσης ή/και αποκατάστασης της ζημίας, για παράδειγμα την καταβολή αποζημίωσης ή χρηματικής ικανοποίησης στους καταναλωτές, την επισκευή, την αντικατάσταση και τη μείωση ή την επιστροφή του τιμήματος.

Η αντιπροσωπευτική αγωγή είναι μία νέα πρακτική. Ειδικότερα, με τον ν.5019/2023 (ΦΕΚ 27/Α/14-02-2023) τροποποιήθηκε το δίκαιο προστασίας των συλλογικών συμφερόντων των καταναλωτών και ενσωματώθηκε στην Ελληνική νομοθεσία η Οδηγία (ΕΕ) 2020/1828, που εναρμονίζει το δίκαιο των κρατών-μελών της Ενωσης αναφορικά με τις αντιπροσωπευτικές αγωγές.

Σκοπός αυτής της νέας νομοθεσίας είναι ο εκσυγχρονισμός του δικαίου της συλλογικής προστασίας των καταναλωτών, μέσω ενός ενισχυμένου μηχανισμού αντιπροσωπευτικών αγωγών.

Ο νόμος τέθηκε σε ισχύ από τις 26 Ιουνίου 2023. Ωστόσο, ακόμη δεν έχει λάβει χώρα κάποια αντιπροσωπευτική αγωγή στην Ελλάδα, άλλωστε εκκρεμεί και η σχετική δευτερογενής νομοθεσία.

Επαφές

Στελέχη της ΕΚΠΟΙΖΩ βρίσκονται σε διαρκή επικοινωνία με την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Καταναλωτών (BEUC) και με τις άλλες Ευρωπαϊκές Ενώσεις, για να εξετάσουν πώς ακριβώς θα αξιοποιήσουν αυτόν τον νέο θεσμό σε εθνικό και διασυνοριακό επίπεδο.

Οπως εξηγούν από την ΕΚΠΟΙΖΩ στον «Ε.Τ.», προέχει να βρεθεί το «αντικείμενο» για το οποίο θα μπορούσε να γίνει αντιπροσωπευτική αγωγή. Ο επιχειρηματικός κλάδος, δηλαδή, όπου έχουν ζημιωθεί οι καταναλωτές σε τέτοιο βαθμό, ώστε να είναι δελεαστικό να γραφτούν μέλη στην Ενωση και να πληρώσουν χρήματα (έως 25 ευρώ), προκειμένου να διεκδικήσει η Ενωση για λογαριασμό τους αποζημιώσεις για τη ζημία που έχουν υποστεί. Εάν η ζημία είναι μικρή και κατ’ επέκταση η όποια αποζημίωση, είναι πολύ πιθανό οι καταναλωτές να μην επιθυμούν να μπουν σε αυτή τη διαδικασία. Από την ΕΚΠΟΙΖΩ εκτιμούν, πάντως, πως μέσα στο 2025 θα πραγματοποιηθεί η πρώτη αντιπροσωπευτική αγωγή στην Ελλάδα. 

Εφαρμογή εντός συνόρων άλλα και στο εξωτερικό 

Η αντιπροσωπευτική αγωγή αφορά στην αγωγή για την προστασία των συλλογικών συμφερόντων των καταναλωτών, η οποία ασκείται από συγκεκριμένους φορείς εξ ονόματος των καταναλωτών, με σκοπό τη λήψη μέτρων για την παύση ή την απαγόρευση της παράνομης συμπεριφοράς των προμηθευτών ή για την επανόρθωση ή/και την αποκατάσταση της ζημίας ή και τα δύο.

Οταν η αγωγή ασκείται στην Ελλάδα από τους πιστοποιημένους φορείς ενώσεων καταναλωτών που έχουν οριστεί από το Υπουργείο Ανάπτυξης συνιστά εγχώρια αντιπροσωπευτική αγωγή. Στην Ελλάδα η ΕΚΠΟΙΖΩ είναι η μόνη Ενωση Καταναλωτών που έχει πιστοποιηθεί (από τον Οκτώβριο του 2024) προς το παρόν.

Οταν αυτή ασκείται σε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Ε.Ε.) από φορέα που έχει οριστεί στην Ελλάδα ή ασκείται στην Ελλάδα από φορέα που έχει οριστεί σε άλλο κράτος-μέλος της Ε.Ε., τότε συνιστά διασυνοριακή αντιπροσωπευτική αγωγή.

Η αντιπροσωπευτική αγωγή ασκείται κατά των προμηθευτών σε περίπτωση παράβασης του καταλόγου του Παραρτήματος II του ν.5019/2023 από την οποία προκύπτει ή ενδέχεται να προκύψει, ζημία των συλλογικών συμφερόντων των καταναλωτών. Ενδεικτικά παραδείγματα αφορούν στην προστασία των δεδομένων, σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, τηλεπικοινωνίες, κ.λπ.