Το ελληνικό REPowerEU, το οποίο υποβλήθηκε την Πέμπτη στις Βρυξέλλες μαζί με την πρόταση για τη συνολική αναθεώρηση του «Ελλάδα 2.0», προβλέπει μεταξύ άλλων 1 δισ. ευρώ περισσότερους πόρους για ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων.
Τα νέα προγράμματα θα αρχίσουν να τρέχουν από τα μέσα του 2024, αφού πρώτα η Ελλάδα θα πρέπει να οριστικοποιήσει μετά από διαβούλευση με την Commission το πρόγραμμα που θα είναι προσάρτημα του ελληνικού Προγράμματος «Ελλάδα 2.0», που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Παράλληλα, βέβαια, θα πρέπει να υπογράψει και τη δανειακή σύμβαση ύψους 5 δισ. ευρώ που έχει αιτηθεί από τα αδιάθετα δάνεια του ΤΑΑ, η οποία μαζί με τα 795 εκατ. ευρώ που αντιστοιχούν στην Ελλάδα θα χρηματοδοτήσουν επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις ύψους 5,8 δισ. ευρώ.
Ειδικά για το «Εξοικονομώ», τα νέα προγράμματα μπορούν να ξεκινήσουν ανάλογα με τις συνθήκες πριν υπάρξει τελική συμφωνία για την αναθεώρηση, αφού από τον προγραμματισμό του προγράμματος το ποσό του 1 δισ. μπορεί να διατίθεται εμπροσθοβαρώς για την καλύτερη αντιμετώπιση της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης κατόπιν αιτήματος κράτους-μέλους που πρέπει να υποβληθεί μαζί με το κεφάλαιο για το REPowerEU σε τροποποιημένο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.
Οι όροι των νέων «Εξοικονομώ» δεν θα διαφέρουν από τα προγράμματα που τρέχουν σήμερα, τα οποία προβλέπουν επιδότηση από 40% έως και 75% επί των εγκεκριμένων δαπανών κάθε επένδυσης με βάση εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια για κάθε δικαιούχο. Εκεί που θα έχουμε αλλαγές αναμένεται να είναι το ειδικό πρόγραμμα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, όπου υπήρχαν πολλά παράπονα για τον μικρό αριθμό των δικαιούχων (υπολογίζονται περίπου σε 10.000). Σε ό,τι αφορά ειδικά τα εμπορικά ακίνητα και τις επιχειρήσεις, θα δίνεται η δυνατότητα παράλληλα ή και ανεξάρτητα από την ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου να υπάρχει πρόσθετη επιδότηση για παραγωγή και αποθήκευση ενέργειας. Με άλλα λόγια, εξασφάλιση ενεργειακής αυτονομίας.
«Σπίτι μου»
Στην πρόταση για την αναθεώρηση του «Ελλάδα 2.0» υπάρχει πρόβλεψη για τη δημιουργία προγράμματος στέγασης για νέους και ζευγάρια 18-39 ετών ως συνέχεια του προγράμματος «Σπίτι μου» που εφαρμόζεται ήδη με επιτυχία. Το σημερινό πρόγραμμα χρηματοδοτείται από χρήματα του ΕΣΠΑ 2024-2020, το οποίο ολοκληρώνεται σύντομα. Για το λόγο αυτόν κρίθηκε απαραίτητο λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος που υπάρχει να συνεχιστεί η χρηματοδότηση από το ΤΑΑ, αφού το ΕΣΠΑ της περιόδου 2021-2027 δεν έχει προετοιμαστεί αρκετά για να αναλάβει τη χρηματοδότηση του συγκεκριμένου προγράμματος.
Στον εξίσου κρίσιμο τομέα των μεταρρυθμίσεων, σημαντικές είναι αυτές που προστέθηκαν στην πρόταση αναθεώρησης: δράσεις για τη φορολογική πολιτική (ηλεκτρονικές πληρωμές, ψηφιακό χαρτόσημο, βελτίωση της επιχειρησιακής λειτουργίας της ΑΑΔΕ), για το πρόγραμμα του Προσωπικού Γιατρού και το Κτηματολόγιο.
Στα 36 δισ. ευρώ οι πόροι από το ΤΑΑ
Με την πρόθεση του REpowerEU, τα διαθέσιμα κονδύλια για την Ελλάδα φτάνουν τα 18,23 δισ. σε επιδοτήσεις και 17,7 δισ. ευρώ από δάνεια, τα οποία αθροίζονται σε 36 δισ. ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα εξασφάλισε στη δύσκολη διαπραγμάτευση του 2020 πόρους ύψους 31,7 δισ. Στο τέλος του 2021, μετά και την ανάκαμψη της οικονομίας από τον κορονοϊό με ρυθμό ανάπτυξης 8,3%, το ποσό για την Ελλάδα μειώθηκε κατά 400 εκατ. ευρώ στα 31,3 δισ. ευρώ . Τώρα όμως, με την προσθήκη του προγράμματος που στόχο έχει την ταχύτερη απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, οι συνολικοί πόροι που διεκδικεί η Ελλάδα φτάνουν τα 36 δισ. ευρώ. Μέχρι στιγμής, μέσα από την προκαταβολή και την καταβολή των δύο πρώτων δόσεων, η Ελλάδα έχει πάρει 11,1 δισ. ευρώ. Σε αυτά θα προστεθούν άλλα 1,72 δισ. ευρώ μέσα στο φθινόπωρο.