Το φόβητρο της τραπεζικής κρίσης σε ΗΠΑ, Ελβετία -ιδίως οι αναταράξεις στις αγορές ομολόγων μετά το «σβήσιμο» χαρτιών αξίας 17,3 δισ. δολαρίων από την κατηγορία τίτλων υψηλού ρίσκου ΑΤ1 (Πρόσθετη Βαθμίδα 1) της Credit Suisse, στο πλαίσιο της συμφωνίας εξαγοράς της ουσιαστικά έναντι πινακίου φακής από τη UBS, για 3 δισ. φράγκα (3,2 δισ. δολάρια), συν την «προίκα» 100 δισ. φράγκων που χορήγησε στους δύο κολοσσούς η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας- υποχρέωσε τις «Big 6» να καταφύγουν συντονισμένα σε «μεγάλα μέσα» για να συντηρήσουν την απρόσκοπτη ρευστότητα στις περιφερειακές τράπεζες και τη ροή πιστώσεων σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Μηχανισμός

Ο μηχανισμός προβλέπει ότι έως το τέλος Απριλίου οι εμπορικές τράπεζες θα μπορούν να δανείζονται σε καθημερινή βάση από την κεντρική τους τράπεζα, μέσω ενός σχήματος διμερών τραπεζικών ανταλλαγών νομισμάτων (Swaps) που θα εξασφαλίζει σε όλες τις χώρες -μεταξύ άλλων και στους 20 της ευρωζώνης- επαρκείς ποσότητες σε δολάρια στον τραπεζικό τομέα.

Η λήψη αυτού του τραβηγμένου έκτακτου μέτρου προδίδει την αγωνία για την πορεία της κρίσης, ιδίως στην Ελβετία, όπου η διάσωση-εξπρές της ετοιμόρροπης Credit Suisse δημιούργησε μια σειρά από παρενέργειες και αντιδράσεις.

Στο… πόδι

Πέραν του γεγονότος ότι ο ελβετικός Τύπος και μεγάλη μερίδα του πολιτικού κόσμου υποδέχθηκε με οργή και σκεπτικισμό την «πρόχειρη» και μονοδιάστατη τριμερή συμφωνία UBS – Credit Suisse – Κεντρικής Τράπεζας της Ελβετίας, με το επιχείρημα ότι πλήττει βαριά την τραπεζική φήμη της Ελβετίας και θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στον τομέα της απασχόλησης, ο «ξαφνικός θάνατος» των κατόχων ομολόγων ΑΤ1, ύψους 17,3 δισ. φράγκων, της Credit Suisse προκάλεσε αφενός ανησυχία στην παγκόσμια αγορά τίτλων ύψους 275 δισ. δολαρίων αυτής της κατηγορίας και αφετέρου έφερε σε αντιπαράθεση τους Ελβετούς με την Ε.Ε.

Τα ομόλογα κατηγορίας Additional Tier 1 (ΑΤ1) είναι εκ φύσεως υψηλού ρίσκου, με συνέπεια ο Αμερικανός αναλυτής Τζέφρι Γκούντλαχ να… χλευάσει τους κατόχους τους που διαμαρτύρονται. Οντως, τα ομόλογα AT1 εισήχθησαν στην Ευρώπη μετά την κρίση του 2008 για να απορροφούν τους κραδασμούς από την πτώχευση τραπεζών. Εχουν σχεδιαστεί για να επιβάλλουν μόνιμο «κούρεμα» στους ομολογιούχους ή για να μετατρέπονται σε ίδια κεφάλαια εάν οι δείκτες κεφαλαίου μίας τράπεζας πέσουν κάτω από ένα προκαθορισμένο επίπεδο, στηρίζοντας ουσιαστικά τον ισολογισμό της.

Παρ’ όλα αυτά, σε αντίθεση με την Credit Suisse, που κούρεψε, όπως προβλεπόταν, τους ομολογιούχους αυτής της κλάσης, η ΕΚΤ και η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή ξεκαθάρισαν ότι σε ανάλογη περίπτωση στην ευρωζώνη θα «κουρεύονται» πρώτα οι μέτοχοι και οι πιστωτές και στο τέλος οι ομολογιούχοι υψηλού κινδύνου!

Διαβεβαιώσεις

Με κοινή ανακοίνωσή τους, το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης, η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών και η Τραπεζική Εποπτεία της ΕΚΤ διαβεβαίωσαν ότι ο ευρωπαϊκός τραπεζικός τομέας είναι ανθεκτικός, με ισχυρά επίπεδα ρευστότητας. Επίσης τόνισαν: «Οι κοινοί μετοχικοί τίτλοι είναι οι πρώτοι που απορροφούν τις ζημίες και μόνο μετά την πλήρη χρήση τους θα απαιτείτο η απομείωση της Πρόσθετης Βαθμίδας 1, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν». Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί τόνισαν, εξάλλου, ότι «το Πρόσθετο Tier 1 είναι και θα παραμείνει σημαντικό στοιχείο της κεφαλαιακής διάρθρωσης των ευρωπαϊκών τραπεζών».

Οπως γράφει το Bloomberg, οι πιστωτές ψάχνουν από χθες μανιωδώς τα «ψιλά γράμματα» για να καταλάβουν εάν οι Αρχές σε άλλες χώρες θα μπορούσαν να επαναλάβουν αυτό που έκανε η ελβετική κυβέρνηση την Κυριακή: δηλαδή να «εξαφανίσει» τα ομόλογα ΑΤ1 διατηρώντας παράλληλα αξία 3,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τους επενδυτές μετοχών της Credit Suisse.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ

«Η κρίση δεν επηρεάζει τις ελληνικές τράπεζες»

Διαβεβαιώσεις πως το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν πρόκειται να αντιμετωπίσει προβλήματα από τις αναταράξεις σε ΗΠΑ και Ελβετία παρείχε ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας στο CNBC.

Η κρίση στην Credit Suisse έχει ανάψει φωτιές στους αναλυτές του κλάδου, όμως, απαντώντας στην ευθεία ερώτηση του Geoff Cutmore, για το αν υπάρχουν ευπάθειες στο τραπεζικό σύστημα της Ε.Ε. και «αν αυτές δεν εντοπίζονται στην Ελλάδα, πού θα πρέπει να τις αναζητήσουμε;», ο κ. Στουρνάρας τόνισε ότι δεν υπάρχουν σημαντικές ευπάθειες. «Αρα, η πιθανότητα μετάδοσης είναι πολύ μικρή σήμερα. Οι τράπεζες είναι επαρκώς κεφαλαιοποιημένες, οι δείκτες ρευστότητας είναι πολύ υψηλοί. Πιστεύω ότι οι αυξήσεις των επιτοκίων έχουν περάσει πλέον στο παρελθόν. Πιστεύω ότι είμαστε κοντά στο τέλος του κύκλου αυστηροποίησης της νομισματικής πολιτικής. Συνεπώς, για να είμαι ειλικρινής, δεν θεωρώ ότι θα υπάρξει πρόβλημα στο ελληνικό ή το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα».

Επαρκή ρευστότητα

Ακόμη περισσότερο, ο ίδιος τόνισε ότι το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα διαθέτει επαρκή κεφαλαιακή βάση και επαρκή ρευστότητα. Οπως εξήγησε, οι αρμόδιες Αρχές «είναι πολύ σοφότερες σήμερα από ό,τι ήταν πριν από δέκα χρόνια, κατά την προηγούμενη κρίση, συνεπώς είμαστε έτοιμοι, έχουμε όλα τα εργαλεία στη διάθεσή μας ώστε να παρέμβουμε, αν χρειαστεί». Ενώ για τις τράπεζες επεσήμανε ότι είναι πολύ ισχυρότερες σήμερα. Συγκεκριμένα «έχουν τριπλάσια κεφάλαια από αυτά που είχαν τότε. Εχουν καλύτερους δείκτες ρευστότητας και επίσης οι εποπτικές Αρχές είναι πολύ πιο σοφές σήμερα». Υπενθυμίζοντας ότι οι συχνές ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (τα stress tests) δεν έδειξαν προβλήματα στις ευρωπαϊκές τράπεζες, τόνισε ότι «η πιθανότητα να υπάρξει πρόβλημα είναι πολύ μικρή».