Τα μέτρα αυτά είναι:
- Η μείωση των κρατήσεων από την ΕΑΣ στις κύριες συντάξεις που είναι πάνω από τα 1.400 ευρώ (μικτά). Εξετάζεται να πέσουν στο μισό και να επιβάλλονται με την ίδια κλίμακα σε όλη τη σύνταξη, ή να μείνουν ίδια τα ποσοστά, αλλά η μείωση να γίνεται στο ποσό σύνταξης που υπερβαίνει την κάθε κλίμακα και όχι σε όλη τη σύνταξη.
- Η πληρωμή των αναδρομικών 11 μηνών στις επικουρικές συντάξεις και τα δώρα με διαδικασίες fast track, με σίγουρους δικαιούχους 350.000 συνταξιούχους που έχουν εκκρεμείς δίκες. Η λύση που εξετάζεται είναι να δοθούν με νομοθετική ρύθμιση και με παραίτηση από κάθε διεκδίκηση. Το κόστος για αυτά τα αναδρομικά που αναγνωρίζονται και από το νόμο, είναι περίπου στα 750 εκατ. ευρώ. Υπάρχει όμως και το σενάριο της πληρωμής αναδρομικών και σε όσους δεν έχουν κάνει προσφυγές, το οποίο δεν έχει αποκλειστεί, αλλά θα εξαρτηθεί από τις αντοχές του Προϋπολογισμού.
- Η μείωση της ποινής για την εργασία των συνταξιούχων (θέμα που αποκάλυψε ο «Ε.Τ.» ένα χρόνο πριν, στις 15/7/2022). Η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Εργασίας το είχε στην ατζέντα των παρεμβάσεων, με στόχο να θεσπιστεί η λεγόμενη αναλογική ποινή που θα κόβει τόση σύνταξη όσες είναι και οι μέρες εργασίας. Με το σημερινό καθεστώς, οι συνταξιούχοι που δηλώνουν ότι εργάζονται τιμωρούνται με μείωση σύνταξης (κύριας και επικουρικής) κατά 30% είτε δουλέψουν μια μέρα τον μήνα είτε 30 μέρες. Με την αναλογική ποινή, για εργασία 10 ημερών για παράδειγμα θα έχουν ποινή 10% κ.ο.κ.
- Η χορήγηση αναδρομικών και προσαύξησης συντάξεων σε χιλιάδες συνταξιούχους με παράλληλη ασφάλιση και σε συνταξιούχους με βαρέα στο Δημόσιο. Η πληρωμή των προσαυξήσεων στην παράλληλη έχει ακόμη εκκρεμότητες που θα τρέξουν μετά τις εκλογές, ενώ στα βαρέα του Δημοσίου που αφορούν 15 ειδικότητες εργαζομένων στους δήμους θα εφαρμοστεί για πρώτη αφορά από το 2016 που ψηφίστηκε η ειδική προσαύξηση 0,075% για την επιπλέον εισφορά 4,3% που κατέβαλαν και καταβάλλουν οι εν λόγω ασφαλισμένοι. Το πρακτικό αποτέλεσμα θα είναι η αύξηση των συντάξεων που μπορεί να φτάσει και στα 150 ευρώ μηνιαίως.
- Η επίσπευση και ολοκλήρωση των εκκρεμοτήτων από τον επανυπολογισμό των συντάξεων για πάνω από 50.000 παλαιούς και νέους συνταξιούχους (πριν και μετά τον Μάιο του 2016 αντίστοιχα) οι οποίοι συνταξιοδοτήθηκαν με περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης. Ο επανυπολογισμός που εκκρεμεί είναι με τα αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης του νόμου 4670/2020 (νόμος Βρούτση) και δίδει αυξήσεις από 30 ευρώ ως και 220 ευρώ το μήνα στις συντάξεις όσων έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης. Τα δε αναδρομικά των αυξήσεων ξεκινούν από τον Οκτώβριο του 2019, δηλαδή σήμερα φτάνουν στους 44 μήνες. Ο επανυπολογισμός σταματά στους συνταξιούχους που αποχώρησαν ως 30 Σεπτεμβρίου 2019, γιατί από τον Οκτώβριο του 2029 και μετά όλες οι συντάξεις με 30 έτη ασφάλισης και άνω βγαίνουν με τα νέα αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης.
Αύξηση συντάξεων από 20 ως 172 ευρώ τον μήνα με κούρεμα στην ΕΑΣ
Τα υπέρ της μείωσης είναι ότι κερδίζουν οι συνταξιούχοι με έμμεσες αυξήσεις που ανάλογα με το σενάριο φτάνουν στα 172 ευρώ το μήνα για τις πολύ υψηλές συντάξεις (άνω των 3.000 ευρώ) ενώ στις χαμηλότερες (1.480 ευρώ) η αύξηση είναι από 20 ευρώ και άνω μηνιαίως ανάλογα με το ποσό σύνταξης.
Στα κατά του κουρέματος της ΕΑΣ είναι ότι χάνονται έσοδα από τον ασφαλιστικό κουμπαρά, το ΑΚΑΓΕ, και για το λόγο αυτόν οι υπουργοί δεν βρήκαν τη μέση λύση πριν τις εκλογές και άφησαν τη μείωση της κράτησης για αργότερα. Ο βασικός λόγος που «επιβάλλει» το κούρεμά της είναι ότι τρώει από τις αυξήσεις των συντάξεων.
Τα σχέδιο για την ΕΑΣ είναι να επιβάλλεται η ίδια κράτηση (3%, 6%, 7% κ.λπ.) όχι επί του συνολικού ποσού της σύνταξης όπως γίνεται τώρα, αλλά επί της διαφοράς της κάθε κλίμακας, και με καθορισμό πολλών πλαφόν ώστε να υπάρχει δίχτυ προστασίας στις συντάξεις, ή να μειωθεί στο μισό και να παραμείνει όπως σήμερα σε όλο το ποσό δηλαδή.
Το πρώτο σενάριο (ίδια κράτηση αλλά επί της διαφοράς σύνταξης) δίνει μεγαλύτερες αυξήσεις στις συντάξεις, ενώ το δεύτερο (μείωση κρατήσεων στο μισό σε όλη τη σύνταξη) δίνει μεν αυξήσεις αλλά μικρότερες σε σύγκριση με το πρώτο σενάριο.
Για παράδειγμα;
Σύνταξη - Όρια ηλικίας: Αυτοί μπορούν να αποχωρήσουν από τα 58,5 έτη [πίνακες]
- Με το πρώτο σενάριο ένας συνταξιούχος που λαμβάνει σύνταξη 1.600 ευρώ, θα πληρώνει ΕΑΣ για το τμήμα σύνταξης από τα 1.400 ως τα 1.600 ευρώ, δηλαδή 3% στα 200 ευρώ με κράτηση μόλις 6 ευρώ. Σήμερα πληρώνει 3% σε όλο το ποσό των 1.600 ευρώ, με κράτηση 48 ευρώ μηνιαίως.
- Με το δεύτερο σενάριο ο ίδιος συνταξιούχος θα έχει τη μισή κράτηση δηλαδή 1,5% αντί 3% στη σύνταξη των 1.600 ευρώ, που σημαίνει ότι θα πληρώνει ΕΑΣ 24 ευρώ.
Αν εφαρμοστεί το πρώτο σενάριο, τότε ο συνταξιούχος θα έχει έμμεση αύξηση κατά 42 ευρώ στη σύνταξη, ενώ με το δεύτερο θα έχει αύξηση 24 ευρώ.
Στη ζυγαριά των αποφάσεων πάντως θα μετρήσει και η απώλεια που θα προκληθεί στον κουμπαρά του ασφαλιστικού με πιο ενδεδειγμένη μια μείωση κρατήσεων που θα δίνει τα οφέλη του δεύτερου σεναρίου.
Οι αυξήσεις με παραδείγματα
Στο σενάριο μείωσης της ΕΑΣ κατά 50% οι συνταξιούχοι που λαμβάνουν κύρια σύνταξη ή άθροισμα κύριων συντάξεων πάνω από 1.400 ευρώ θα έχουν έμμεση αύξηση που ξεκινά από τα 20 ευρώ και φτάνει στα 172 ευρώ.
Τα οφέλη φαίνονται στον αποκαλυπτικό πίνακα που επεξεργάστηκε και δημοσιεύει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις»:
Για παράδειγμα:
- Συνταξιούχος με μικτή κύρια σύνταξη 1.486,95 ευρώ έχει σήμερα κράτηση ΕΑΣ 44,61 ευρώ και μετά την κράτηση ασθένειας του μένουν 1.355,80 ευρώ πριν φορολογηθεί. Με το σενάριο μείωσης της ΕΑΣ κατά 50%, θα του μένουν 1.376,77 ευρώ πριν φορολογηθεί, δηλαδή θα έχει έμμεση αύξηση κατά 21 ευρώ προ φόρου.
- Συνταξιούχος με μικτή κύρια σύνταξη 1.734,78 ευρώ έχει σήμερα κράτηση ΕΑΣ 104,09 ευρώ και μετά την κράτηση ασθένειας του μένουν 1.532,85 ευρώ πριν φορολογηθεί. Με μια μείωση της ΕΑΣ κατά 50%, θα του μένουν 1.581,78 ευρώ πριν φορολογηθεί, δηλαδή θα έχει έμμεση αύξηση κατά 48,93 ευρώ προ φόρου.
- Συνταξιούχος με μικτή κύρια σύνταξη 2.165,78 ευρώ έχει σήμερα κράτηση ΕΑΣ 151,6 ευρώ και μετά την κράτηση ασθένειας του μένουν 1,893,33 ευρώ πριν φορολογηθεί. Με μια μείωση της ΕΑΣ κατά 50%, θα του μένουν 1.964,58 ευρώ πριν φορολογηθεί, δηλαδή θα έχει έμμεση αύξηση κατά 71,25 ευρώ προ φόρου.
- Συνταξιούχος με μικτή κύρια σύνταξη 3.060 ευρώ έχει σήμερα κράτηση ΕΑΣ 367,21 ευρώ και μετά την κράτηση ασθένειας του μένουν 2,531,32 ευρώ πριν φορολογηθεί. Με μια μείωση της ΕΑΣ κατά 50%, θα του μένουν 2.703,90 ευρώ πριν φορολογηθεί, δηλαδή θα έχει έμμεση αύξηση κατά 172,58 ευρώ προ φόρου.
Πόση επιπλέον αύξηση θα έχουν οι συνταξιούχοι με μείωση κράτησης ΕΑΣ κατά 50%
Σύνταξη | Κράτηση ΕΑΣ | Κράτηση ασθένειας | Σύνταξη προ φόρου, μετά τις κρατήσεις | Σχέδιο μείωσης της ΕΑΣ κατά 50% | Κράτηση ασθένειας | Νέα σύνταξη προ φόρου | Επιπλέον αύξηση στη σύνταξη |
1.486,95 | 44,61 | 86,54 | 1.355,80 | 22,3 | 87,88 | 1.376,77 | 20,97 |
1.497,73 | 44,93 | 87,17 | 1.365,63 | 22,47 | 88,52 | 1.386,74 | 21,11 |
1.519,28 | 45,58 | 88,42 | 1.385,28 | 22,79 | 89,79 | 1.406,70 | 21,42 |
1.562,38 | 46,87 | 90,93 | 1.424,58 | 23,44 | 92,34 | 1.446,60 | 22,02 |
1.627,03 | 48,81 | 94,69 | 1.483,53 | 24,41 | 96,16 | 1.506,46 | 22,94 |
1.680,90 | 50,43 | 97,83 | 1.532,64 | 25,21 | 99,34 | 1.556,35 | 23,71 |
1.734,78 | 104,09 | 97,84 | 1.532,85 | 52,04 | 100,96 | 1.581,78 | 48,93 |
1.799,43 | 107,97 | 101,49 | 1.589,97 | 53,98 | 104,73 | 1.640,72 | 50,75 |
1.842,53 | 110,55 | 103,92 | 1.628,06 | 55,28 | 107,24 | 1.680,02 | 51,95 |
1.853,30 | 111,2 | 104,53 | 1.637,57 | 55,6 | 107,86 | 1.689,84 | 52,26 |
1.864,08 | 111,84 | 105,13 | 1.647,11 | 55,92 | 108,49 | 1.699,67 | 52,56 |
1.907,18 | 114,43 | 107,57 | 1.685,19 | 57,22 | 111,00 | 1.738,96 | 53,78 |
1.950,28 | 117,02 | 110,00 | 1.723,26 | 58,51 | 113,51 | 1.778,26 | 55,00 |
2.014,93 | 141,04 | 112,43 | 1.761,46 | 70,52 | 116,66 | 1.827,75 | 66,29 |
2.036,48 | 142,55 | 113,64 | 1.780,29 | 71,28 | 117,91 | 1.847,29 | 66,99 |
2.122,68 | 148,59 | 118,45 | 1.855,64 | 74,29 | 122,90 | 1.925,49 | 69,84 |
2.165,78 | 151,6 | 120,85 | 1.893,33 | 75,8 | 125,40 | 1.964,58 | 71,25 |
2.295,08 | 160,66 | 128,07 | 2.006,35 | 80,33 | 132,89 | 2.081,87 | 75,51 |
2.305,85 | 207,53 | 125,90 | 1.972,42 | 103,76 | 132,13 | 2.069,96 | 97,54 |
2.510,58 | 225,95 | 137,08 | 2.147,55 | 112,98 | 143,86 | 2.253,74 | 106,19 |
2.736,85 | 273,69 | 147,79 | 2.315,37 | 136,84 | 156,00 | 2.444,01 | 128,64 |
3.060,10 | 367,21 | 161,57 | 2.531,32 | 183,61 | 172,59 | 2.703,90 | 172,58 |
Η κράτηση ΕΑΣ σήμερα και με το σχέδιο για μείωση κατά 50%
κύρια σύνταξη ή άθροισμα κύριων συντάξεων | ΕΑΣ σήμερα | ΕΑΣ με μείωση 50% |
έως 1.400 | 0% | 0% |
1.400,01-1.700 | 3% | 1,5% |
1.700,01-2.000 | 6% | 3% |
2.000,01-2.300 | 7% | 3,5% |
2.300,01-2.600 | 9% | 4,5% |
2.600,01-2.900 | 10% | 5% |
2.900,01-3.200 | 12% | 6% |
3.200,01-3.500 | 13% | 6,50% |
3.500,01 και άνω | 14% | 7% |