Με αυτή τη σύνδεση λειτουργούν ήδη σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες και όταν ανεβαίνει το προσδόκιμο ζωής, γίνεται και η ανάλογη προσαρμογή στις ηλικίες συνταξιοδότησης.

Στο ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα η σύνδεση των ορίων ηλικίας με το προσδόκιμο ζωής θα εξεταστεί το 2026. Αν και εφόσον διαπιστωθεί ότι αυξήθηκε το προσδόκιμο ζωής τότε αυτομάτως θα αυξηθούν και τα όρια ηλικίας από 1/1/2027.

Η διαδικασία αυτή θα επαναλαμβάνεται κάθε τρία χρόνια, οπότε στα τέλη του 2029 θα εξεταστεί αν και πόσο ανέβηκε το προσδόκιμο ζωής ώστε να αποφασιστεί εκ νέου η αύξηση στα όρια ηλικίας από 1/1/2030. Το ίδιο θα γίνει και το 2033, κ.ο.κ

Εντός του 2026 αναμένεται ότι θα εξεταστεί αν και πόσο ανέβηκε το προσδόκιμο ζωής για τους ηλικιωμένους άνω των 65 ετών κατά τη δεκαετία 2016-2025.

Οι μελέτες δείχνουν ότι το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται με εξαίρεση την περίοδο της πανδημίας που υποχώρησε οριακά.

Σύμφωνα με την ΕΛ.ΣΤΑΤ. το προσδόκιμο ζωής στους άνδρες άνω των 65 ετών από 18,8 έτη το 2019 αυξάνεται στα 20 έτη ως το 2030, ενώ αντίστοιχα στις γυναίκες από 21,8 έτη αυξάνεται στα 22,9 έτη.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του ενθέτου «Ασφάλιση και Συντάξεις», τα όρια ηλικίας -με τα δεδομένα που ισχύουν τώρα- δεν αναμένεται να μεταβληθούν για 4 μεγάλες κατηγορίες:

1.Για ασφαλισμένους που έχουν ήδη θεμελιωμένο δικαίωμα συνταξιοδότησης για μειωμένη ή πλήρη σύνταξη σε όλα τα ταμεία με βάση τα όρια ηλικίας που ισχύουν από 19/8/2015 ως 31/12/2021  και από 1/1/2022 και μετά.

2.Για ασφαλισμένους που συνταξιοδοτούνται με διατάξεις ανάπηρου μέλους (τέκνο, σύζυγος, αδελφός). Στους μεν ασφαλισμένους των ταμείων ιδιωτικού τομέα με ανάπηρο μέλος οικογένειας το όριο ηλικίας είναι στα 62 έτη με 25ετία, πλην όσων είχαν ανάπηρο μέλος και 25ετία ως το 2015 που μπορούν να βγουν στη σύνταξη χωρίς όριο ηλικίας. Στις δε, μητέρες του Δημοσίου με ανάπηρο τέκνο το όριο ηλικίας για σύνταξη είμαι τα 50 έτη με 25ετία οποτεδήποτε.

3.Για ειδικές κατηγορίες ασφαλισμένων όπως όσων ανήκουν στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα τόσο σον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα. Τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για τα βαρέα είναι στα 62 έτη. Ειδικά για τις γυναίκες ασφαλισμένες του ΙΚΑ που είχαν ως το 2012 συμπληρωμένες τις 4.500 ημέρες ασφάλισης με 3.600 στα βαρέα και 1.000 από αυτές μέσα στα τελευταία 17 χρόνια πριν τη συνταξιοδότηση τα όρια ηλικίας είναι στα 55, 56 και 57 ετών.

4.Για τους ένστολους που υπηρετούν στις Ενοπλες Δυνάμεις και στα Σώματα Ασφαλείας, για τους οποίους τα όρια ηλικίας και οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης καθορίζονται με ειδικό νόμο. Οι τελευταίες αλλαγές για αυτή την κατηγορία ασφαλισμένων ισχύουν από 1/1/2015 και προβλέπουν ότι όσοι συμπληρώνουν τα 24,5 έτη μετά την ημερομηνία αυτή συνταξιοδοτούνται είτε με 40 έτη ασφάλισης ανεξαρτήτως ηλικίας, είτε στα 62 εφόσον δεν έχουν 40ετία, είτε κατά την ηλικία της υποχρεωτικής αποστρατείας ανάλογα με το βαθμό.

Προσοχή χρειάζεται σε όσους θα έχουν την ηλικία συνταξιοδότησης αλλά θα τους λείπουν τα χρόνια. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι ασφαλισμένοι θα πρέπει να αναγνωρίσουν πλασματικούς χρόνους ώστε να έχουν πλήρως θεμελιωμένο δικαίωμα για σύνταξη πριν το 2027.

Για ποιους έρχονται αλλαγές στα όρια ηλικίας

Οι αλλαγές στα όρια ηλικίας θα αφορούν:

1.Τους νέους ασφαλισμένους που διανύουν την πρώτη 5ετία του εργασιακού τους βίου καθώς από τώρα θα πρέπει να συμβιβαστούν με την ιδέα ότι θα πάρουν σύνταξη μετά τα 64 και με 44 χρόνια ασφαλιστικού βίου.

2.Τους ασφαλισμένους με ηλικίες 35 ως 45 ετών οι οποίοι βρίσκονται στα πρώτα 15-20 χρόνια του εργασιακού βίου και θα τους πιάσουν δύο ή τρεις αυξήσεις στα όρια ηλικίας μέχρι να συνταξιοδοτηθούν.

3.Τους ασφαλισμένους με ηλικίες 50 ως 55 ετών σήμερα, που βρίσκονται σε απόσταση 12 ως 7 έτη για να συμπληρώσουν τα 62 και να αποκτήσουν δικαίωμα είτε για μειωμένη σύνταξη είτε για πλήρη αν έχουν και 40 χρόνια ασφάλισης. Αυτή η κατηγορία είναι η πιο «επίφοβη» να εγκλωβιστεί σε μια ή και δυο αυξήσεις ορίων ηλικίας που σημαίνει ότι για κάποιους -ίσως τους 50άρηδες- τα 62 για σύνταξη θα είναι παρελθόν μετά το 2027.

Τι σημαίνει η σύνδεση στα όρια ηλικίας με το προσδόκιμο ζωής μετά τα 65;

Η σύνδεση του προσδόκιμου ζωής με τα όρια ηλικίας με βάση την πρακτική του ΟΟΣΑ μπορεί να εφαρμοστεί με αναλογία 1 προς 1, με  αναλογία 1 προς 2/3 και με αναλογία 1 προς 1/3.

Το μοντέλο που φαίνεται πιθανό για την Ελλάδα όπως λέει ο ΟΟΣΑ είναι η αναλογία 1 προς 1 δηλαδή για κάθε 1 έτος που θα αυξάνει το προσδόκιμο, θα αυξάνονται κατά 1 έτος και τα όρια ηλικίας.

Με το 1 προς 2/3 τα όρια ηλικίας θα αυξηθούν κατά 8 μήνες για κάθε 12 μήνες αύξησης στο προσδόκιμο ζωής και με 1/3 η αύξηση των ορίων θα είναι ηπιότερη με 4 μήνες για κάθε 1 έτος που θα αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής.

Η εξέλιξη των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης

Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή