Η αύξηση μπορεί να έχει και συμπλήρωμα ως 0,7%, ανάλογα με τις επιδόσεις της οικονομίας, που θα οριστικοποιηθούν το ερχόμενο φθινόπωρο.
Από τους 2,6 εκατ. συνταξιούχους το 1.724.713 θα δει την αύξηση να περνάει «ατόφια» στην τσέπη, αν και για περίπου 350.000 εξ αυτών η αύξηση θα είναι μικρότερη του 7,75%, επειδή ένα μέρος της θα συμψηφίσει και θα μηδενίσει την προσωπική διαφορά που λαμβάνουν, οπότε το κέρδος στην τσέπη θα είναι μικρότερο.
Ροκάνισμα…
Οι υπόλοιποι 900.000 συνταξιούχοι θα πάρουν μεν αύξηση κατά 7,75%, αλλά δεν θα δουν κέρδος στην τσέπη, επειδή η αύξηση θα «φαγωθεί» ολόκληρη από την προσωπική διαφορά, η οποία θα γίνει μικρότερη και θα συνεχίσει να καταβάλλεται μέχρι να εξαλειφθεί από τις αυξήσεις των επόμενων ετών (2024, 2025, κ.ο.κ.).
Ωστόσο πολλοί από τους 900.000 συνταξιούχους που μένουν εκτός αυξήσεων ωφελήθηκαν από άλλες παροχές, όπως η επιταγή των 250 ευρώ που πληρώθηκε πριν από τα Χριστούγεννα σε όσους παίρνουν συντάξεις ως 800 ευρώ το μήνα προ φόρου (και έχουν ατομικό ετήσιο φορολογητέο εισόδημα ως 9.600 ευρώ ή οικογενειακό ως 16.800 ευρώ).
Επίσης, οι συνταξιούχοι που λαμβάνουν πάνω από 1.000 ευρώ αλλά μένουν εκτός αυξήσεων και εκτός των 250 ευρώ ωφελούνται σε μόνιμη βάση -έστω και με λίγα ευρώ- από την κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.
Η απόφαση
Την Κοινή Υπουργική Απόφαση για την αύξηση κατά 7,75% στις συντάξεις από 1ης/1/2023 υπέγραψαν ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης, και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης, ενώ τη σχετική εγκύκλιο για τον τρόπο εφαρμογής της αύξησης υπέγραψε ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πάνος Τσακλόγλου.
Η απόφαση προβλέπει ότι το συνολικό ποσό των κύριων συντάξεων με έναρξη καταβολής έως και την 31η Δεκεμβρίου 2022 αυξάνεται από την 1η/1/2023 κατά 7,75%. Η αύξηση καθορίστηκε με εκτίμηση για ανάπτυξη 5,6% και πληθωρισμό 9,9% το 2022. Αν τα μεγέθη αυξηθούν, τότε θα προκύψει πρόσθετη αύξηση στις συντάξεις που θα δοθεί το 2024. Η οριστική «μέτρηση» πληθωρισμού και ανάπτυξης για το 2022 θα βγει από την Ελληνική Στατιστική Αρχή το φθινόπωρο του 2023. Με τις προβλέψεις πάντως να κάνουν λόγο για ανάπτυξη στο 6,2% (σ.σ.: νομισματική έκθεση της ΤτΕ) και για πληθωρισμό πέριξ του 10% είναι βέβαιο ότι θα προκύψει ένα συμπλήρωμα αύξησης μεταξύ 0,4% και 0,7%, που θα το πληρωθούν όμως με την αύξηση του 2024.
Η απόφαση δεν περιλαμβάνει τις επικουρικές συντάξεις, καθώς έχουν διαφορετικό τρόπο υπολογισμού της αύξησης, που προβλέπει αυξήσεις εφόσον δεν υπάρχουν ελλείμματα. Αυτό σημαίνει ότι οι επικουρικές συντάξεις θα αυξηθούν εφόσον ο κλάδος επικουρικής ασφάλισης του ΕΦΚΑ (ΕΤΕΑΕΠ) θα εμφανίσει ισοσκελισμένο αποτέλεσμα (μηδενικό έλλειμμα) για το 2022.
Που θα εφαρμοστεί
Σύμφωνα με την εγκύκλιο του υπουργείου, η αύξηση 7,75% θα εφαρμοστεί σε κύριες συντάξεις λόγω γήρατος, λόγω θανάτου και λόγω αναπηρίας που καταβάλλονται από τον e-ΕΦΚΑ ως 31/12/2022 και σε όσες έχουν έναρξη καταβολής μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2022. Οι αυξήσεις θα δοθούν:
Σύνταξη - Όρια ηλικίας: Αυτοί μπορούν να αποχωρήσουν από τα 58,5 έτη [πίνακες]
1 Στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις μέχρι 31/12/2022 που έχουν απονεμηθεί πριν από το νόμο 4387/2016, δηλαδή πριν από τις 13/5/2016 σε (παλαιούς) συνταξιούχους και έχουν επανυπολογιστεί με το νόμο 4387 και με το νόμο 4670/2020.
2 Στις ήδη καταβαλλόμενες μέχρι 31/12/2022 συντάξεις που έχουν απονεμηθεί σε παλαιούς συνταξιούχους πριν από το νόμο 4387 και δεν έχει ολοκληρωθεί ο επανυπολογισμός τους λόγω έλλειψης στοιχείων.
3 Στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις που έχουν εκδοθεί πριν από το νόμο 4387 και δεν υπόκεινται σε επανυπολογισμό (με βάση τα άρθρα 14 και 33 του ίδιου νόμου), όπως είναι οι συντάξεις του ΟΓΑ και όσων χορηγούνται με ειδικές διατάξεις του ΝΑΤ και δεν έχουν επανυπολογιστεί ή υπολογιστεί με βάση το άρθρο 23 το κ.ν.792/1978.
4 Στις καταβαλλόμενες συντάξεις μετά την εφαρμογή του νόμου 4387, δηλαδή από 13/5/2016 και μετά, είτε περιλαμβάνουν προσωπική διαφορά (σ.σ.: αν έχουν μείωση άνω του 20% σε σχέση με τη σύνταξη που θα έπαιρναν με το παλιό σύστημα) είτε όχι.
5 Στις συντάξεις που θα απονεμηθούν από 1ης/1/2023 και η ημερομηνία έναρξης καταβολής τους ανατρέχει μέχρι 31/12/2022. Οι συντάξεις αυτές θα πληρωθούν με αναδρομικά (προ της αύξησης) με βάση το αρχικό ποσό σύνταξης ως τις 31/12/2022, ενώ οι αυξήσεις θα αρχίσουν να πιστώνονται από 1ης/1/2023.
Νέοι συνταξιούχοι
Αυτό που ξεκαθαρίζεται στην απόφαση είναι ότι σύμφωνα με το νόμο 4554/2018 ως έναρξη πληρωμής για τις συντάξεις γήρατος είναι ο επόμενος μήνας από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης. Αυτό σημαίνει ότι ασφαλισμένος που υπέβαλε αίτηση συνταξιοδότησης ως 30/11/2022 έχει έναρξη καταβολής της σύνταξης από 1ης/12/2022 και δικαιούται την αύξηση από 1ης/1/2023 τόσο στην εθνική όσο και στην ανταποδοτική του σύνταξη. Αντίθετα, οι ασφαλισμένοι που θα υποβάλουν αίτηση για συνταξιοδότηση από 1ης μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2022 και έχουν έναρξη καταβολής της σύνταξής τους από 1ης/1/2023 δεν θα πάρουν αύξηση στο ποσό της ανταποδοτικής σύνταξης αλλά θα πάρουν την αύξηση 7,75% στην εθνική σύνταξη. Η ανταποδοτική τους σύνταξη ωστόσο θα υπολογιστεί με βάση την αύξηση που θα έχουν λόγω πληθωρισμού οι συντάξιμες αποδοχές τους για το διάστημα 2002-2022.
Επανυπολογίζονται οι προσωπικές διαφορές
Οι συνταξιούχοι πριν από το νόμο Κατρούγκαλου που παίρνουν αρνητική προσωπική διαφορά, δηλαδή αύξηση σε πέντε δόσεις από τον επανυπολογισμό με τους συντελεστές του νόμου Βρούτση, θα έχουν αύξηση σε όλη τη σύνταξη και στη δόση του επανυπολογισμού. Για παράδειγμα, συνταξιούχος με 384 ευρώ εθνική σύνταξη, 700 ευρώ ανταποδοτική και 500 ευρώ αύξηση από τον επανυπολογισμό παίρνει τώρα 1.084 ευρώ εθνική και ανταποδοτική σύνταξη και τα 3/5 της αύξησης του επανυπολογισμού, δηλαδή 300 ευρώ και συνολικά 1.384 ευρώ. Στη σύνταξη Ιανουαρίου πήρε την 4η δόση του επανυπολογισμού με 100 ευρώ και στη σύναξη Φεβρουαρίου που θα πληρωθεί τέλη Ιανουαρίου θα έχει την αύξηση 7,75%. Με την 4η δόση η σύνταξη είναι 1.484 ευρώ και με την αύξηση 7,75% θα παίρνει 1.599 ευρώ. Η συνολική αύξηση από την 4η δόση (100 ευρώ) και από το 7,75% (115 ευρώ) φτάνει στα 215 ευρώ. Στην κατηγορία των «διπλών αυξήσεων» ανήκουν 240.000 παλαιοί συνταξιούχοι με το συνολικό κέρδος από την 4η δόση του επανυπολογισμού και από το 7,75% να κυμαίνεται κατά μέσο όρο στα 110 ευρώ.
Οι συνταξιούχοι πριν από το νόμο Κατρούγκαλου που λαμβάνουν θετική προσωπική διαφορά επειδή μετά τους επανυπολογισμούς εξακολουθούν να παίρνουν λιγότερα από την παλιά τους σύνταξη θα έχουν αύξηση στο ποσό της εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης η οποία θα συμψηφιστεί στη συνέχεια με τη θετική προσωπική διαφορά. Αν δηλαδή η αύξηση είναι 100 ευρώ και η προσωπική διαφορά 130 ευρώ, θα μείνει υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς 30 ευρώ που θα συνεχίσει να καταβάλλεται στο συνταξιούχο και θα μηδενιστεί με τις αυξήσεις του 2024.
Ενισχύσεις σε προκαταβολές και προσωρινές
Τα ποσά της προκαταβολής και της προσωρινής σύνταξης θα αυξηθούν κατά 7,75% για τους νέους συνταξιούχους με αίτηση ή με έναρξη καταβολής σύνταξης από 1ης/1/2023. Δεν θα πάρουν αυξήσεις στα ποσά της προκαταβολής σύνταξης και προσωρινής σύνταξης όσοι έχουν συνταξιοδοτηθεί και έχουν έναρξη καταβολής της οριστικής τους σύνταξης ως τις 31/12/2022. Αυτό σημαίνει ότι ένας συνταξιούχος με προσωρινή σύνταξη 768 ευρώ το 2022 δεν θα πάρει την αύξηση 7,75% στην προσωρινή αλλά στην οριστική του σύνταξη που θα έχει έναρξη καταβολής ως το 2022.
Για τους συνταξιούχους τραπεζών που λαμβάνουν σύνταξη με προσυνταξιοδοτικό καθεστώς (από το πρώην ΕΤΑΤ) η αύξηση θα αφορά μόνον στο τμήμα της κύριας σύνταξης και όχι στο κομμάτι της προσυνταξιοδοτικής τους παροχής. Στο αρχικό σχέδιο που είχε αποκαλύψει ο «Ε.Τ.» της Κυριακής, οι συνταξιούχοι προσυνταξιοδοτικού καθεστώτος εξαιρούνταν της αύξησης (πλην του τμήματος που λαμβάνουν από τον ΕΦΚΑ). Στο κείμενο της εγκυκλίου που δόθηκε χθες δεν υπάρχει καμία αναφορά σε αυτή την κατηγορία. Η πιθανότερη εκδοχή είναι ότι θα εφαρμοστεί αύξηση μόνον σε όσους λαμβάνουν τμήμα κύριας σύνταξης από τον ΕΦΚΑ.
Αναλυτικά τα ποσά
Το βασικό ποσό της εθνικής σύνταξης με 20 έτη ασφάλισης αυξάνεται από 1ης/1/2023 στα 413,76 ευρώ. Το βασικό ποσό για 15 έτη αυξάνεται στα 372,38 ευρώ. Η αύξηση της εθνικής εφαρμόζεται τόσο στις συντάξεις με έναρξη καταβολής ως τον Δεκέμβριο του 2022 όσο και στις νέες συντάξεις με έναρξη καταβολής από 1ης/1/2023.
Το κατώτατο όριο σύνταξης λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής νόσου το οποίο ως 31/12/2022 ανέρχεται σε 768 ευρώ αυξάνεται από 1ης/1/2023 σε 827,52 ευρώ.
Το κατώτατο όριο σύνταξης χηρείας αυξάνεται από τα 360 ευρώ στα 387,90 ευρώ. Η αύξηση στις συντάξεις χηρείας θα υπολογιστεί επί του αρχικού ποσού (70% της σύνταξης του θανόντος) και για τις περιπτώσεις που υπάρχει περικοπή 50% μετά την πρώτη τριετία, η μείωση θα γίνει αφού υπολογιστεί η αύξηση 7,75% επί του αρχικού ποσού.
Οι συντάξεις των συνταξιούχων που εργάζονται αυξάνονται επίσης επί του αρχικού ποσού σύνταξης και η περικοπή 30% λόγω απασχόλησης θα γίνεται επί της αυξημένης κατά 7,75% σύνταξης.
Ενισχύσεις σε αναπηρικά επιδόματα
Οι παλαιοί ασφαλισμένοι θα έχουν αύξηση 7,75% στο επίδομα απολύτου αναπηρίας που είναι ίσο με το 50% της καταβαλλόμενης σύνταξής τους με πλαφόν 671,40 ευρώ. Με την αύξηση το νέο επίδομα θα έχει πλαφόν τα 723 ευρώ.
Οι νέοι μετά το 1993 ασφαλισμένοι με αναπηρία παίρνουν ως επίδομα 173,34 ευρώ που με την αύξηση 7,75% διαμορφώνεται σε 186,77 ευρώ.
Το επίδομα απολύτου αναπηρίας για συνταξιούχους λόγω αναπηρίας του κλάδου κύριας ασφάλισης του π. ΟΓΑ ισούται με το 50% της εκάστοτε σύνταξης και ως εκ τούτου αυξάνεται λόγω της αύξησης των συντάξεων.
Ειδήσεις σήμερα
Market Pass: Γιατί είναι ευνοϊκότερο από τη μείωση του ΦΠΑ
Ελληνοτουρκικά: «Η Ελλάδα δεν τρομοκρατείται»