Το έξτρα ποσό σύνταξης θα προέλθει από την είσοδο στο ασφαλιστικό σύστημα των επαγγελματικών ταμείων, που επισημοποιείται ως ο δεύτερος πυλώνας ασφάλισης, με νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας, το οποίο είναι έτοιμο στις βασικές του διατάξεις. Ωστόσο δεν κατατέθηκε στη Βουλή, πρώτον, επειδή με την προκήρυξη των εκλογών δόθηκε προτεραιότητα σε άλλες πιο επείγουσες νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης (ρυθμίσεις χρεών σε 120 και 36-72 δόσεις, αυξήσεις αναπηρικών επιδομάτων κ.λπ.) και, δεύτερον, διότι δεν είχε ξεκαθαριστεί το φορολογικό καθεστώς για τις παροχές.
Το βέβαιο είναι ότι, εφόσον η Νέα Δημοκρατία κερδίσει τις εκλογές, το νομοσχέδιο για τα επαγγελματικά ταμεία που θα δίνουν έξτρα σύνταξη στους ασφαλισμένους θα είναι από τα πρώτα που θα κατατεθούν στη νέα Βουλή.
Τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης θα συμπληρώνουν τις παροχές του πρώτου πυλώνα, που είναι η κύρια και επικουρική ασφάλιση. Σήμερα ο θεσμός των επαγγελματικών ταμείων λειτουργεί αποσπασματικά και χωρίς σαφή οργανωτική δομή, έχει κυρίως κλαδικά χαρακτηριστικά ενώ δεν διέπεται από νομοθετικό πλαίσιο ως προς το σκέλος των εισφορών και των παροχών. Ηδη λειτουργούν περίπου 24 μικρά επαγγελματικά ταμεία αλλά δέχονται ασφαλισμένους συγκεκριμένων κλάδων.
Με το νέο νομοσχέδιο επιδιώκεται η διεύρυνση των επαγγελματικών ταμείων, ώστε να δέχονται περισσότερους ασφαλισμένους από ομοειδείς κατηγορίες, αλλά και να συγχωνεύονται Ταμεία ομοειδών κλάδων, κάτι που δεν προβλέπεται σήμερα.
Τα νέα επαγγελματικά ταμεία θα απευθύνονται σε κάθε νέο ασφαλισμένο, αλλά η ομάδα-στόχος είναι οι ασφαλισμένοι με ηλικίες 35 ως 55 ετών, για τους οποίους οι προοπτικές για καλή σύνταξη δεν είναι και τόσο ευοίωνες, ιδίως για τους 50 ετών και άνω, εξαιτίας του δημογραφικού προβλήματος και διότι δεν έχουν καμία εναλλακτική επιλογή για συμπλήρωμα σύνταξης πλην της ιδιωτικής ασφάλισης που λειτουργεί με άλλα κριτήρια.
Οι βασικές διατάξεις του νομοσχεδίου για τα επαγγελματικά ταμεία, όπως αποκαλύπτει σήμερα ο «Ελεύθερος Τύπος», προβλέπουν τα εξής:
1. Ιδρυση Ταμείου Επαγγελματικής Ασφάλισης με ελάχιστο αριθμό 100 ασφαλισμένων. Αυτό σημαίνει ότι μια επιχείρηση που απασχολεί 200 άτομα προσωπικό μπορεί να προχωρήσει στην ίδρυση Ταμείου για το προσωπικό της, ακόμη και αν οι μισοί δεν επιθυμούν να ενταχθούν σε αυτό.
2. Εισφορές από 1% και άνω επί του εισοδήματος με έκπτωση φόρου για εργαζομένους και εργοδότες. Οι ασφαλισμένοι θα μπορούν να ξεκινήσουν με χαμηλό ασφάλιστρο και στην πορεία με καλύτερες αποδοχές να το ανεβάζουν σε 3% ή 5%. Οι εισφορές δεν θα είναι υποχρεωτικές για τους εργοδότες αλλά προαιρετικές. Αυτό θα έχει επίπτωση στις παροχές, γιατί η σώρευση διπλάσιων εισφορών θα βγάζει μεγαλύτερη σύνταξη από τις μεμονωμένες εισφορές των εργαζομένων. Ως κίνητρο για να μπουν και οι εργοδότες στα επαγγελματικά ταμεία προβλέπεται να ισχύσει και για αυτές τις εισφορές έκπτωση φόρου, όπως ισχύει για τις υποχρεωτικές εισφορές σε κύρια και επικουρική ασφάλιση.
3. Συνένωση Ταμείων από ομοειδή επαγγέλματα. Θα μπορούν είτε να συστήνονται μεγάλα «πολυεργοδοτικά» Ταμεία με πολλούς ασφαλισμένους από ομοειδείς επαγγελματικούς κλάδους (π.χ. ταμείο τουριστικού – επισιτιστικού κλάδου ή ταμείο μισθωτών σε επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών ή τροφίμων κ.λπ.) είτε να συνενώνονται υφιστάμενα ή νέα Ταμεία σε μεγαλύτερα σχήματα.
4. Μηνιαία πληρωμή της σύνταξης ή εφάπαξ εξόφληση με φορολόγηση 10%. Το επικρατέστερο από τα σενάρια που εξετάστηκαν ως προς τη φορολογία των εφάπαξ παροχών είναι να φορολογούνται με συντελεστή 10%. Υπήρχε και πρόταση (από την πλευρά του υπουργείου Εργασίας για 15% ή μεγαλύτερο ποσοστό), αλλά θεωρήθηκε ότι θα αποτελεί αντικίνητρο για την εξέλιξη του θεσμού. Πρακτικά και εφόσον επιβεβαιωθεί ο φόρος 10%, ένας ασφαλισμένος που θα καταβάλλει εισφορές για μία 20ετία σε Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης και θα έχει σωρεύσει από εισφορές με ποσοστά 7%-8% και από υπεραξίες επένδυσής τους ένα ποσό της τάξης των 80.000 ευρώ θα μπορεί είτε να το πάρει εφάπαξ με φόρο 10%, άρα να του μείνουν καθαρά 72.000 ευρώ, είτε να παίρνει 333 ευρώ το μήνα ως έξτρα σύνταξη για μια 20ετία. Αν ο ασφαλισμένος είναι σήμερα 50 ετών, θα μπορεί να ζητήσει την έξτρα παροχή μετά το 70ό έτος. Αν όμως είναι 40 ετών και ασφαλιστεί για 30 έτη στο επαγγελματικό ταμείο, τότε στην ηλικία των 70 ετών μπορεί να παίρνει ως και 500 ευρώ έξτρα σύνταξη πάνω στην κύρια και την επικουρική.
5. Διάρκεια ασφάλισης χωρίς περιορισμούς. Η διάρκεια ασφάλισης στα επαγγελματικά ταμεία δεν θα υπόκειται σε περιορισμούς, αλλά θα έχει κόφτη στις ηλικίες των ασφαλισμένων ως τα 55 ή 58 έτη. Για παράδειγμα, ένας 45άρης μπορεί να ασφαλιστεί για 5 χρόνια και να πάρει πίσω τις εισφορές του με ό,τι απόδοση έχουν βγάλει, ενώ ένας 60άρης είναι πιθανό να μην επιτρέπεται να μπει σε τέτοιο Ταμείο.