Η διάταξη είναι πιθανό να περιληφθεί στο νομοσχέδιο για τον νέο ΕΦΚΑ που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή την ερχόμενη εβδομάδα, καθώς την Παρασκευή 21 Ιανουαρίου ολοκληρώνεται (στο opengov.gr) η ανοιχτή διαβούλευση.

Οι αλλαγές στις διπλές συντάξεις ήρθαν στο προσκήνιο με αφορμή εγκύκλιο του υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Πάνου Τσακλόγλου για την εφαρμογή διάταξης του Νόμου 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου) που προέβλεπε ότι σε περιπτώσεις σώρευσης συντάξεων οι διπλοσυνταξιούχοι θα παίρνουν δύο ανταποδοτικές συντάξεις και μία εθνική σύνταξη των 384 ευρώ (με κατώτατο όριο τα 360 ευρώ ανάλογα με τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης) ή δύο εθνικές συντάξεις, το άθροισμα των οποίων όμως θα έχει πλαφόν τα 384 ευρώ.

Λίφτινγκ

Η εγκύκλιος προκάλεσε αντιδράσεις, ο υφυπουργός ανακάλεσε εν μέρει τις προβλεπόμενες περικοπές αφήνοντας έξω από κάθε μείωση όσους είχαν ήδη δεύτερη σύνταξη ως το 2021, και προανήγγειλε ότι οι όποιες αλλαγές στη σώρευση συντάξεων θα ισχύσουν από 1ης/1/2022. Στην πράξη θα αφορούν τους συνταξιούχους που έχουν ήδη μία σύνταξη (π.χ. γήρατος ή αναπηρίας), αλλά θα αποκτήσουν δικαίωμα σε δεύτερη σύνταξη (π.χ. χηρείας) από 1ης/1/2022 και μετά.

Σε αυτές τις περιπτώσεις θα γίνουν περικοπές στο ποσό της εθνικής σύνταξης ώστε να μην ξεπερνά τα 384 ευρώ.

Το επιτελείο του υφυπουργού, όπως αποκαλύπτει σήμερα ο «Ελεύθερος Τύπος», επεξεργάζεται τις αλλαγές σε νέα βάση και με στόχο να διασωθούν από τις επερχόμενες περικοπές όσο το δυνατόν περισσότεροι διπλοσυνταξιούχοι.

Για το λόγο αυτόν οι αλλαγές θα περάσουν με νέα διάταξη νόμου που θα τροποποιεί την αρχική διάταξη του νόμου Κατρούγκαλου, ώστε να καθοριστεί εξαρχής τι θα ισχύει αναφορικά με τη σώρευση εθνικών συντάξεων για όσους αποκτούν δεύτερη σύνταξη από 1ης/1/2022 και μετά.

Μεταβατικό διάστημα

Μια από τις προτάσεις που είναι στο τραπέζι των αρμοδίων στελεχών του υπουργείου είναι να προβλεφθεί ένα μεταβατικό διάστημα τριών ως πέντε ετών ώστε οι περικοπές στη δεύτερη εθνική σύνταξη να γίνουν σταδιακά και όχι απότομα όπως προέβλεπε η εγκύκλιος.

Η βασική διαφορά ωστόσο σε σχέση με την εγκύκλιο είναι ότι θα προβλέπονται εξαιρέσεις με εισοδηματικά ή ποσοτικά κριτήρια που δεν είχαν μπει στον αρχικό Νόμο 4387. Το μεγαλύτερο πρόβλημα αν εφαρμοζόταν η εγκύκλιος είναι ότι οι συνταξιούχοι χηρείας θα έχαναν ως 269 ευρώ, που είναι το ποσό της εθνικής σύνταξης χηρείας, από τη στιγμή που θα είχαν και δική τους σύνταξη γήρατος! Μια τέτοια μείωση θα μπορούσε να οδηγήσει και σε συντάξεις κάτω από τα 500 ευρώ. Με τις εξαιρέσεις που μελετώνται θα προβλεφθούν εισοδηματικά όρια, όπως για παράδειγμα να διατηρείται το κατώτατο όριο της σύνταξης χηρείας που είναι 360 ευρώ και στις περιπτώσεις σώρευσης συντάξεων. Για παράδειγμα, συνταξιούχος με δ΄το συντάξεις, λόγω γήρατος 700 ευρώ και λόγω θανάτου 500 ευρώ, μετά την πρώτη τριετία θα έχει περικοπή κατά 50% στο ποσό της σύνταξης λόγω θανάτου, η οποία θα διαμορφωθεί στα 250 ευρώ. Επειδή όμως ο νόμος προβλέπει κατώτατο όριο τα 360 ευρώ, η σύνταξη χηρείας θα κοπεί μεν, αλλά δεν θα πάει κάτω από τα 360 ευρώ. Αυτό το κατώτατο όριο των 360 ευρώ που ισχύει για όλες τις κατηγορίες συντάξεων χηρείας εξετάζεται να επεκταθεί και στην περίπτωση σώρευσης συντάξεων ώστε στην πράξη να μην εφαρμόζεται η περικοπή της εθνικής σύνταξης κάτω από τα 360 ευρώ.

Για παράδειγμα, αν εφαρμοζόταν η εγκύκλιος Τσακλόγλου χωρίς το πλαφόν των 360 ευρώ, τότε ένας διπλοσυνταξιούχος με σύνταξη χηρείας θα έπαιρνε μετά την πρώτη τριετία το 50% μόνον από την ανταποδοτική σύνταξη χωρίς ποσό από την εθνική, επειδή θα κρατούσε τη δική του εθνική με 384 ευρώ. Σε αυτή την περίπτωση, το 50% της ανταποδοτικής μπορεί να έφερνε τη σύνταξη χηρείας ακόμη και στα 150 ή 200 ευρώ, ενώ με το πλαφόν των 360 ευρώ, που εξετάζεται να εφαρμοστεί, θα κρατήσει στην ουσία και την εθνική σύνταξη χηρείας.

Παλιοί

Οσοι είναι ήδη συνταξιούχοι με δύο συντάξεις ως και τον Δεκέμβριο του 2021 και λαμβάνουν ήδη δική τους σύνταξη λόγω γήρατος και σύνταξη χηρείας ή χηρείας και γήρατος ή αναπηρίας και χηρείας ή δυο συντάξεις από παράλληλη ασφάλιση θα εξακολουθήσουν να παίρνουν τα ίδια ποσά όπως μέχρι τώρα με τις δύο εθνικές συντάξεις, χωρίς να τους γίνει περικοπή της μίας και χωρίς να έχει εφαρμογή το πλαφόν ως τα 384 ευρώ αν αθροίζουν περισσότερα. Για όσους έχουν δεύτερη σύνταξη από ίδιο δικαίωμα (παράλληλη ασφάλιση και συνταξιοδότηση πριν από τον Μάιο του 2016) θα εξακολουθήσουν να παίρνουν και τη δεύτερη εθνική σύνταξη ως προσωπική διαφορά, που σημαίνει ότι θα εξαιρεθούν από τις αυξήσεις που θα έρθουν από το 2023, καθώς θα συμψηφίζονται με την προσωπική διαφορά που θα έχουν από τη δεύτερη εθνική σύνταξη.