Ο προσδιορισμός νέων μέτρων μέχρι και τη ΔΕΘ εξυπηρετεί χρονικά τον σχεδιασμό του οικονομικού επιτελείου αφού μέχρι τότε θα έχει οριστικοποιηθεί και το νέο τετραετές δημοσιονομικό πρόγραμμα που θα συμφωνηθεί με την Κομισιόν στο πλαίσιο των νέων δημοσιονομικών κανόνων, οι οποίοι θα ισχύσουν σε όλη τους την έκταση από το 2025. Μέχρι τότε θα υπάρχει σαφής εικόνα και για τον προϋπολογισμό του επόμενου χρόνου αλλά και για τον δημοσιονομικό χώρο που θα προκύψει φέτος.

Μετά το… στραβοπάτημα στην ανάπτυξη για το 4^ο τρίμηνο του 2023, που περιόρισε τον ρυθμό ανάπτυξης στο 1,2%, ενώ η ευρωζώνη βρισκόταν σε ύφεση, οι πρόδρομοι δείκτες που δημοσιεύονται από την αρχή του χρόνου δείχνουν ότι η οικονομία ανακάμπτει ξανά, παρά το δυσμενές διεθνές περιβάλλον. Οι εκτιμήσεις θέλουν την ανάπτυξη το πρώτο τρίμηνο του χρόνου να είναι πολλαπλάσια από το 0,3% που ήταν η ανάπτυξη στην ευρωζώνη.

Εισοδήματα

Οι προσδοκίες για την ανάκαμψη βασίζονται στη συνέχιση της υλοποίησης μέτρων που αυξάνουν τα εισοδήματα. Από την αρχή του χρόνου εφαρμόζονται μέτρα ύψους 2,1 δισ. ευρώ για την αύξηση των εισοδημάτων σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Το μεγαλύτερο σε κόστος από αυτά είναι η αύξηση των μισθών στο Δημόσιο κατά 10,8%, ενώ και ο ιδιωτικός τομέας έχει να ευνοηθεί από το πρόωρο «ξεπάγωμα» των τριετιών και την αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ για οικογένειες με παιδιά. Η αύξηση των εισοδημάτων αναμένεται ότι θα συντηρήσει την υψηλή ιδιωτική κατανάλωση, η οποία παράγει ακόμη περίπου το 63% του ετήσιου ΑΕΠ.

Η άνοδος των εισοδημάτων έχει αποτυπωθεί ήδη από την ΕΛΣΤΑΤ για το πρώτο τρίμηνο του χρόνου, με οριζόντια αύξηση στα εισοδήματα κατά 7,5%.

Ανεργία

Την ίδια ώρα, η ανεργία καταγράφει σταθερά πτωτική τροχιά, έστω και με αργούς ρυθμούς. Τον Μάρτιο η ανεργία υποχώρησε στο 10,2% από 10,8% τον Φεβρουάριο και 11,4% τον Μάρτιο του 2023. Μέχρι και το τέλος του χρόνου αναμένεται ότι το ποσοστό ανεργίας θα υποχωρήσει σε μονοψήφιο ποσοστό, φτάνοντας στα επίπεδα πριν από τη μεγάλη οικονομική κρίση.

Φορολογικά έσοδα

Αψευδής δείκτης για την ανάκαμψη της οικονομίας είναι και η πορεία των φορολογικών εσόδων. Παρά την επιβράδυνση της ανάπτυξης το 2023 στο 2% από 5,6% το 2022, το πρωτογενές πλεόνασμα του περασμένου χρόνου ξεπέρασε τις προβλέψεις κατά 1,55 δισ. ευρώ, με τα 930 εκατ. ευρώ να αφορούν σε υπεραπόδοση των φορολογικών εσόδων σε σχέση με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού του 2024. Από ό,τι φαίνεται η ίδια καλή πορεία συνεχίζεται και για τα φορολογικά έσοδα το 2024, αφού σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του προϋπολογισμού, το τετράμηνο Ιανουαρίου-Απριλίου τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 20,368 δισ. ευρώ, σημειώνοντας υπέρβαση κατά 2,203 δισ. ευρώ ή 12,1% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024.

Η υπέρβαση αυτή προέρχεται κυρίως από την είσπραξη τον Απρίλιο της πρώτης δόσης του ΕΝΦΙΑ, ενώ είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί τον μήνα Μάιο, εκτιμώμενου ποσού 940 εκατ. ευρώ, και την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2024 (το συνολικό ποσό των φορολογικών εσόδων που προσμετρώνται στο 2023 φτάνει τα 647 εκατ. ευρώ).

Αυτό σημαίνει πάντως ότι αν δεν υπολογιστεί το συνολικό 1,587 δισ. ευρώ, τότε τα υπόλοιπα 616 εκατ. ευρώ αποτελούν υπέρβαση στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους (ΦΠΑ, ΕΦΚ κ.λπ.).

Επενδύσεις

Θετικά είναι τα μηνύματα και από τον τομέα των επενδύσεων και σε επίπεδο δαπανών αλλά και σε επίπεδο υλοποίησης έργων. Οι πληρωμές δαπανών, ύψους 1,5 δισ. ευρώ, για έργα που υλοποιούνταν από το 2023 αλλά δεν έγιναν μέχρι και το τέλος του προηγούμενου χρόνου, έγιναν μέσα στο πρώτο τρίμηνο του χρόνου μαζί με τις τακτικές πληρωμές που γίνονται σε ΤΑΑ και ΕΣΠΑ.

Το δεύτερο τρίμηνο του χρόνου θα πρέπει να καταβληθούν 4,5 δισ. ευρώ μόνο για δημόσιες επενδύσεις, ενώ από τον επόμενο μήνα η προοπτική της υποχώρησης των επιτοκίων του ευρώ αναμένεται να δώσει νέα ώθηση στις επενδύσεις που δεν συγχρηματοδοτούνται.

Εξαγωγές

Την ίδια ώρα οι εξαγωγές έχουν υποστεί τις συνέπειες της επιβράδυνσης της ευρωζώνης. Με βάση τα στοιχεία της ΤτΕ, το πρώτο τρίμηνο του χρόνου η μείωση των εξαγωγών υπερέβη κατά πολύ αυτή των εισαγωγών. Συγκεκριμένα, σε τρέχουσες τιμές οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 10,7% (11,4% σε σταθερές τιμές) και οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 1,9% (αύξηση 1,5% σε σταθερές τιμές). Η σημαντικά μικρότερη μείωση εισαγωγών σε σχέση με τις εξαγωγές μπορεί βραχυπρόθεσμα να είναι αρνητική για το ΑΕΠ, αλλά έχει στη βάση της το γεγονός ότι λόγω της χαμηλής παραγωγικής ικανότητας της χώρας, η υλοποίηση επενδύσεων από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα αυξάνει τις ανάγκες για εισαγωγές.

Βασική αιτία για τη μεγάλη αυτή μείωση των εξαγωγών ήταν η ισχνή ανάπτυξη κατά 0,3% στις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης, όπου η Ελλάδα είναι βασικός εμπορικός εταίρος.

ΓΙΑ ΤΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ

Ποια μέτρα είναι στο τραπέζι

Αναλυτικά τα μέτρα που βρίσκονται στον κατάλογο του οικονομικού επιτελείου:

1 Το πρώτο μέτρο που εξαγγέλθηκε πρόσφατα είναι η επέκταση του μπόνους του 15% στο Δημόσιο ως κίνητρο επίδοσης για θέσεις και αρμοδιότητες όπου μπορούν να τεθούν συγκεκριμένοι στόχοι όπως είναι οι δημόσιες προμήθειες, η εκκαθάριση δαπανών, η υλοποίηση έργων του ΠΔΕ.

2 Το δεύτερο αφορά στην πρόσφατη εξαγγελία του πρωθυπουργού για ένα σχέδιο νόμου σχετικά με ένα πακέτο μέτρων για τη στήριξη της οικογένειας με ειδικά φορολογικά κίνητρα για τις νέες οικογένειες που θα περιλαμβάνει και ένα νέο στεγαστικό πρόγραμμα για νέα ζευγάρια. Το νέο αυτό πρόγραμμα θα περιλαμβάνει κίνητρα σε ιδιώτες να επισκευάσουν και να νοικιάσουν μακροχρόνια κλειστά σήμερα ακίνητα και τη διάθεση ακινήτων του Δημοσίου για μακροχρόνια ενοικίαση μέσω της ΔΥΠΑ.

3 Η περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Το πλάνο που υπάρχει είναι να γίνει επιπλέον μείωση κατά 1% από το οποίο το 0,5% να γίνει το 2025 και το υπόλοιπο 0,5% το 2027. Εδώ όλα τα σενάρια είναι ανοιχτά για μεγαλύτερη μείωση αν υπάρξει περιθώριο από την πλευρά των δαπανών.

4 Η μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης κατά 30% μόλις όμως έχουμε κάποια αισιόδοξα μηνύματα από το μέτωπο της φοροδιαφυγής από την καμπάνια που ξεκίνησε το ΥΠΕΘΟ από φέτος και θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια.

Ειδήσεις σήμερα

Κυριάκος Μητσοτάκης: Τα αλλάζει όλα με άμεσο και ουσιαστικό ανασχηματισμό

Οι πρώτες Ελληνίδες στο… άβατο της πολιτικής – Έδειξαν τον δρόμο για την ισότητα

Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: «Τρίζει» η καρέκλα της- Υπό όρους η στήριξή της από το SDP και το FDP

Bloomberg: Πώς οι χώρες της κρίσης Eλλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία πέρασαν στην αντεπίθεση

Ευρωεκλογές 2024: Πέντε συμπεράσματα – Οι νικητές και οι χαμένοι της κάλπης

Ευρωεκλογές: Οι πράσινοι υφίστανται πτώση σε όλη την Ευρώπη

Ευρωεκλογές 2024: Αυτοί είναι οι 21 Έλληνες ευρωβουλευτές που εκλέγονται

Ευρωεκλογές 2024: 6 στους 10 ψηφοφόρους δεν έφθασαν στην κάλπη