«Ενα κιλό μήλα πωλείται από τους παραγωγούς 0,60 ευρώ το κιλό και φτάνει στα σούπερ μάρκετ 1,80 ευρώ, δηλαδή στην τριπλάσια τιμή. Το μεγαλύτερο κέρδος αναμφίβολα το έχουν οι μεσάζοντες. Στα 0,60 ευρώ που παίρνει ο παραγωγός, τα 0,40 ευρώ τουλάχιστον αφορούν στο κόστος παραγωγής. Το υπόλοιπο 1,20 ευρώ το μοιράζονται οι ενδιάμεσοι και οι λιανέμποροι. Ουσιαστικά, ο ενδιάμεσος πουλά το προϊόν γύρω στο 1,10-1,20 ευρώ το κιλό και το σούπερ μάρκετ στα 1,80. Ωστόσο, το λιανεμπόριο έχει και απώλειες, καθώς κάποια προϊόντα θα χαλάσουν, κάποια δεν θα αγοραστούν καθόλου, και φυσικά τα λειτουργικά έξοδα. Ενώ ο μεσάζοντας τις ποσότητες που θα προμηθευτεί από τους παραγωγούς θα τις πληρωθεί στο ακέραιο», αναφέρει στον «Ε.Τ.» εκπρόσωπος μεγάλου αγροτικού συνεταιρισμού.

Οπως εξηγούν στελέχη της αγοράς, για να φτάσει ένα προϊόν από το χωράφι στο ράφι, μεσολαβούν κι άλλα πρόσωπα. «Συνήθως τα σούπερ μάρκετ συνεργάζονται με μεγάλους εμπόρους ή εισαγωγείς που συγκεντρώνουν τα προϊόντα. Συνήθως είναι κάποιος μεγάλος έμπορος της Κεντρικής Λαχαναγοράς. Αυτός έχει έναν άνθρωπο που έρχεται σε επαφή με τον παραγωγό και τον διανομέα που του τα στέλνει», αναφέρουν χαρακτηριστικά στον «Ε.Τ.».

Επιπλέον, υπάρχουν κι ενδιάμεσα στάδια στην εφοδιαστική αλυσίδα που ωθούν τις τιμές προς τα πάνω, όπως η διαλογή, η συσκευασία, τα μεταφορικά, αλλά και η ποσότητα των προϊόντων που φτάνουν τελικά στο καλάθι των νοικοκυριών. «Ας πάρουμε για παράδειγμα τις ντομάτες. Οι έμποροι τις αγοράζουν από τους παραγωγούς, αλλά δεν τις παραδίδουν κατευθείαν στα σούπερ μάρκετ, γιατί οι καταναλωτές θα τις ξεχωρίσουν, ανάλογα με το χρώμα, αν είναι χτυπημένες κ.λπ.

Οπότε αρχικά πηγαίνουν στα διαλογητήρια, όπου εκεί γίνεται το ξεσκαρτάρισμα. Ποιες είναι καλές ώστε να πάνε στα σούπερ μάρκετ, ποιες προορίζονται για χυμό ντομάτας και ποιες θα πεταχτούν. Αφού γίνει η διαλογή, ακολουθεί το συσκευαστήριο ώστε να μπουν σε ειδικά τελάρα ή αν χρειάζονται κάποια ειδική συσκευασία. Επειτα, πηγαίνουν στις αποθήκες, που πέρα από το κόστος ενέργειας για την ψύξη, είναι και τα υψηλά ενοίκια αυτών των χώρων. Και, τέλος, είναι το μεταφορικό κόστος για να φτάσουν στα καταστήματα», υπογραμμίζει στον «Ε.Τ.» η ίδια πηγή.

Εξαγωγική εταιρία από την ΕΘΕΑΣ

Στο πλαίσιο αυτό και προκειμένου να «παραγκωνιστούν» οι μεσάζοντες που φουσκώνουν τις τιμές, η Εθνική Ενωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ) ετοιμάζεται να συστήσει μια εξαγωγική εταιρία που θα εμπορεύεται απευθείας τα προϊόντα τόσο στις ξένες αγορές όσο και στην εγχώρια. «Εάν οι συνεταιρισμοί οργανωθούν σωστά, μπορούν να δημιουργήσουν μια πλατφόρμα, όπου ο λιανέμπορος θα μπαίνει και θα παραγγέλνει απευθείας τα προϊόντα που θέλει. Με αυτόν τον τρόπο η τιμή των αγροτικών προϊόντων μπορεί να μειωθεί μέχρι και 50%. Ετσι, και ο λιανέμπορος θα έχει όφελος, αφού θα αγοράζει φθηνότερα, και ο καταναλωτής», σημειώνει στον «Ε.Τ.» ο αντιπρόεδρος της ΕΘΕΑΣ, Χρήστος Γιαννακάκης.

Ο ίδιος επισημαίνει ότι στην υπό σύσταση εξαγωγική εταιρία συμμετέχουν μέχρι στιγμής ως μέτοχοι 33 συνεταιρισμοί. «Η εταιρία αυτή θα αναλάβει να συγκεντρώνει μεγάλες ποσότητες φρούτων και λαχανικών τόσο από τους συνεταιρισμούς-μετόχους όσο και υπογράφοντας συμβάσεις με τρίτους ώστε να μπορεί να τα διοχετεύει στην αγορά. Για παράδειγμα, μια αλυσίδα θα μπορεί να μπαίνει στην πλατφόρμα και να δηλώνει τι ποσότητες θέλει από κάθε προϊόν και σε ποιο κατάστημα να αποσταλούν. Η διαδικασία θα είναι πολύ πιο απλή και το κόστος πολύ χαμηλότερο», προσθέτει ο κ. Γιαννακάκης.

Ωστόσο, προϊόντα όπως όσπρια, ελαιόλαδο, μέλι κ.λπ. μπορούν να τα αγοράσουν απευθείας από τους παραγωγούς πληρώνοντας έως και 50% λιγότερα χρήματα. Ενδεικτικά, υπάρχει στο facebook η σελίδα «Καινοτόμοι Ελληνες Παραγωγοί και Καταναλωτές», σαν μια online λαϊκή αγορά, που αριθμεί περισσότερα από 300.000 μέλη, και όσοι επιθυμούν μπορούν να αγοράσουν απευθείας τα προϊόντα που θέλουν σε πολύ χαμηλότερες τιμές από αυτές της αγοράς. Τέλος, σε διάφορες πόλεις στήνονται κατά καιρούς «λαϊκές χωρίς μεσάζοντες», όπου παραγωγοί πωλούν απευθείας τα προϊόντα τους στους καταναλωτές.