1 Πληροφορίες για το επάγγελμα, π.χ. θεσμικό πλαίσιο για την άσκησή του, φορείς εκπροσώπησης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, δυναμικές και στοιχεία καινοτομίας που παρουσιάζει κ.λπ.
2 Μελέτη παραγόντων αλλαγής επαγγέλματος, αναφορικά με το επιχειρηματικό περιβάλλον, την οικονομία και το πλαίσιο ανταγωνισμού, τις θεσμικές μεταβολές και αλλαγές πολιτικής, τις τάσεις και τις εξελίξεις της σχετικής αγοράς αγαθών και υπηρεσιών κ.ά.
3 Ανάλυση δεξιοτήτων επαγγέλματος, που περιλαμβάνει καταγραφή και πρόγνωση των δεξιοτήτων, που είναι σημαντικές σήμερα και εκείνων που θα είναι έπειτα από πέντε έτη, των δεξιοτήτων σε έλλειψη κ.ο.κ.
4 Ανάλυση SWOT του επαγγέλματος, όπου περιγράφονται τα δυνατά, τα αδύναμα χαρακτηριστικά του επαγγέλματος, οι ευκαιρίες και οι απειλές.
5 Διαμόρφωση στρατηγικών προτάσεων προσαρμογής, σε επαγγελματικό/κλαδικό, αλλά και σε θεσμικό επίπεδο κ.λπ.
Οδικοί χάρτες έχουν καταρτιστεί για επαγγέλματα, όπως υπεύθυνος καταστήματος εστίασης/υγειονομικού ενδιαφέροντος, φωτογράφος, αισθητικός, αλουμινοσιδηροκατασκευαστής, αμπελουργός – οινοποιός, αργυροχρυσοχόος, ζαχαροπλάστης, μεσίτης ακινήτων, μηχανικός/ηλεκτρολόγος αυτοκινήτων, υδραυλικός, υπεύθυνος διαχείρισης ιστοσελίδων, ψηφιακών πλατφορμών και social media κ.ά. Σειρά θα πάρει η κατάρτιση οδικών χαρτών για πλήθος άλλων επαγγελμάτων, που αφορούν τόσο σε παραδοσιακούς κλάδους όσο και σε νέα επαγγέλματα αιχμής, ιδίως στους τομείς της ψηφιακής και της πράσινης μετάβασης. Σε συνέχεια των αποτελεσμάτων των οδικών χαρτών, αναμένεται να υλοποιηθούν στοχευμένες δράσεις για τα υπό μελέτη επαγγέλματα, όπως η εκπόνηση επαγγελματικών περιγραμμάτων, η ανάπτυξη εκπαιδευτικού περιεχομένου και υλικών, η διαμόρφωση σχημάτων πιστοποίησης κ.ά.
Το παράδειγμα του υπεύθυνου καταστήματος εστίασης
Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα οδικού χάρτη που έχει εκπονήσει το ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ αφορά στο επάγγελμα του υπεύθυνου καταστήματος εστίασης/υγειονομικού ενδιαφέροντος, ενός κλάδου που άντεξε μέσα στην οικονομική κρίση και χαρακτηριζόταν από άνοδο τα τελευταία χρόνια, μέχρι την έναρξη της πανδημίας Covid-19. Σε επίπεδο ορισμού, ο υπεύθυνος καταστήματος εστίασης/υγειονομικού ενδιαφέροντος σχεδιάζει, οργανώνει και διευθύνει τη λειτουργία εστιατορίων, καφετεριών και συναφών δραστηριοτήτων για την παροχή υπηρεσιών εστίασης και τροφοδοσίας για εκδηλώσεις.
Στον οδικό χάρτη επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, πως το συγκεκριμένο επάγγελμα δεν διαθέτει θεσμοθετημένους τίτλους εργασίας ή επαγγελματικές άδειες και θεσμοθετημένη επαγγελματική ιεραρχία και ότι χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό εκπροσώπησης από κλαδικούς φορείς.
Έρχονται εκατομμύρια ευρώ: Ο «χάρτης» των πληρωμών από τον e-ΕΦΚΑ και τη ΔΥΠΑ - Ποιοι οι δικαιούχοι
Επιπρόσθετα, παρατίθενται ορισμένα ενδεικτικά παραδείγματα καινοτομίας που έχουν καταγραφεί, διεθνώς, στην εστίαση, όπως:
- Η ενοικίαση κοινόχρηστων χώρων σε εστιατόρια, με σκοπό τη χρήση της κουζίνας για την κάλυψη αναγκών παράδοσης, όπου το κτίριο, οι υπηρεσίες κοινής ωφελείας και σε μερικές περιπτώσεις η λάντζα είναι πληρωμένα.
- Η πραγματοποίηση διανομών φαγητού σε δημόσιους χώρους, μέσω εφαρμογής κινητού.
- Η λειτουργία αγροκτήματος, με σκοπό τη χρήση προϊόντων κατευθείαν από τη φάρμα, καθώς και την προσφορά εκδρομών σε αγροκτήματα και σε ειδικά θεματικά γεύματα στις εγκαταστάσεις τους.
Καινοτομία στην παραγωγική διαδικασία σημειώνεται πως μπορεί να υπάρξει, μέσω της επιλογής διαφορετικής διαδικασίας παραγωγής, όπως για παράδειγμα προϊόντων χωρίς γλουτένη, βιολογικών γευμάτων ή προϊόντων με υψηλή διατροφική αξία, προϊόντων που είναι αποτέλεσμα συνδυασμού ελληνικής και διεθνούς κουζίνας κ.λπ.
Η καινοτομία στη διαδικασία, σε ορισμένες περιπτώσεις εστιατορίων, έχει άμεση σχέση με τη διεξαγωγή έρευνας από εκπαιδευτικά ιδρύματα (π.χ. πανεπιστήμια), όπου θέματα όπως η αισθητηριακή αντίληψη, η αειφορία, η αφηγηματική θεωρία και η νοσταλγία εξετάζονται, με σκοπό την ενσωμάτωση στο μενού των επιχειρήσεων.
Η επιτυχία μιας επιχείρησης μαζικής εστίασης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από το μάρκετινγκ. Εκεί, η καινοτομία μπορεί να αφορά πεδία όπως o τρόπος διαχείρισης των παραπόνων, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που θα χρησιμοποιηθούν και πώς θα αξιοποιηθούν με τον καλύτερο τρόπο, με ποιον τρόπο θα γίνεται η αξιολόγηση των κριτικών στο Διαδίκτυο κ.ά.
Προτάσεις
Στις στρατηγικές προτάσεις για το επάγγελμα του υπεύθυνου καταστήματος εστίασης/υγειονομικού ενδιαφέροντος συμπεριλαμβάνονται:
- Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση δράσεων κατάρτισης επαγγελματιών για την ανάπτυξη εξειδικευμένων δεξιοτήτων.
- Η δυνατότητα πρόσβασης σε πηγές χρηματοδότησης για τις επιχειρήσεις εστίασης.
- Η υιοθέτηση πρακτικών τεχνολογικής αναβάθμισης και η εισαγωγή καινοτόμων χαρακτηριστικών στον κλάδο της εστίασης.
- Η κλαδική ή εθνική παρέμβαση στις διαδικτυακές πλατφόρμες αξιολόγησης.
- Η ενημέρωση καταναλωτών και των επαγγελματιών του κλάδου σε θέματα που αφορούν στην υγιεινή διατροφή, στην επισήμανση και την υγιεινή – ασφάλεια τροφίμων.
- Η πιστοποίηση επαγγέλματος.
- Ο εμπλουτισμός εκπαιδευτικού υλικού χειριστών τροφίμων και ο καθορισμός υποχρεωτικής εκπαίδευσης.
- Ο επαναπροσδιορισμός υγειονομικών ελεγκτικών μηχανισμών.
Στοιχεία κλάδου
Το 56,8% των επιχειρήσεων εστίασης κατέγραψε μείωση κύκλου εργασιών, σύμφωνα με έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ για την εξαμηνιαία αποτύπωση του οικονομικού κλίματος στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις (0-49 άτομα προσωπικό), που είδε το φως της δημοσιότητας μέσα στην εβδομάδα (09/06).
Ταυτόχρονα, επιδεινώθηκαν τα προβλήματα ρευστότητας των επιχειρήσεων του κλάδου, σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ (Ιούλιος 2021), με το 33,3% αυτών των επιχειρήσεων να μην έχει καθόλου ταμειακά διαθέσιμα. Μάλιστα, συνολικά, περισσότερες από 6 στις 10 επιχειρήσεις εστίασης (65,4%) έχουν ταμειακά διαθέσιμα που επαρκούν το πολύ για έναν μήνα.
Σημειώνεται πως οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις αποτελούν το 99,6% των ελληνικών επιχειρήσεων.
Η τελευταία, εξαμηνιαία έρευνα του Ινστιτούτου καλύπτει το χρονικό διάστημα 15 Φεβρουαρίου έως 4 Μαρτίου 2022.