Το πρώτο εξάμηνο του 2023 η τιμή του αγελαδινού γάλακτος διαμορφώθηκε στο 1,57 ευρώ/λίτρο, από 1,39 ευρώ/λίτρο το αντίστοιχο περυσινό χρονικό διάστημα και 1,34 ευρώ/λίτρο το 2020 (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ). Από τον Φεβρουάριο του 2022 έως τον Ιανουάριο του 2023 η μέση σταθμισμένη τιμή (προ ΦΠΑ) έχει αυξηθεί κατά 20%, από 1,04 ευρώ/λίτρο σε 1,25 ευρώ/λίτρο.
Στο πλαίσιο της έρευνας που πραγματοποίησε η Ε.Α., την περίοδο 2020-2022, καθώς και το α’ εξάμηνο του 2022 και το α’ εξάμηνο του 2023, παρατηρήθηκαν μεταβολές τόσο στη διάρθρωση της μέσης τιμής του φρέσκου αγελαδινού γάλακτος όσο και στα ποσοστά κάθε σταδίου επί της μέσης τιμής στην αλυσίδα αξίας του. Πιο συγκεκριμένα:
Η μέση ετήσια τιμή πώλησης του παραγωγού (κτηνοτρόφου) αυξήθηκε από 0,39 ευρώ/λίτρο το 2020-2021 σε 0,52 ευρώ/λίτρο το 2022. Για το α’ εξάμηνο του 2023 η μέση τιμή ήταν 0,53 ευρώ/λίτρο, ενώ η αντίστοιχη τιμή το α’ εξάμηνο του 2022 ήταν 0,47 ευρώ/λίτρο. Η μέση τιμή που αντιστοιχεί στη συλλογή και διανομή του φρέσκου αγελαδινού αυξήθηκε γάλακτος αυξήθηκε από 0,09-0,10 ευρώ/λίτρο το 2020-2021 σε 0,12 ευρώ/λίτρο το 2022, ενώ έφτασε το 0,14 ευρώ/λίτρο το α’ εξάμηνο του 2023.
- Η συμμετοχή της μεταποίησης στη διαμόρφωση της τελικής τιμής του φρέσκου αγελαδινού γάλακτος υπολογίστηκε σε 0,40 ευρώ/λίτρο το 2020, ενώ μειώθηκε σε 0,37 ευρώ/λίτρο το 2021 και το 2022. Το α’ εξάμηνο του 2023 βρέθηκε στο 0,44 ευρώ/λίτρο, ενώ το αντίστοιχο εξάμηνο του 2022 ήταν 0,34 ευρώ/λίτρο. Παρατηρήθηκε, δηλαδή, σταδιακή συρρίκνωση της συμμετοχής της μεταποίησης στην τιμή κατά την περίοδο 2020-2022, με τάσεις ανάκαμψης το 2023.
- Λιγότερο σημαντικό ρόλο βρέθηκαν να έχουν οι επιστροφές φρέσκου γάλακτος. Η μέση τιμή επιστροφής που αντιστοιχεί σε 1 λίτρο πωληθέντος φρέσκου αγελαδινού γάλακτος ήταν 0,04-0,06 ευρώ/λίτρο την περίοδο 2020 – α’ εξάμηνο 2023.
- Το ποσό που αντιστοιχεί στη λιανική ήταν 0,25 ευρώ/λίτρο το 2020-2021 και 0,22 ευρώ/λίτρο το 2022. Κατά το α’ εξάμηνο του 2023 ανήλθε σε 0,25 ευρώ/λίτρο, σε σχέση με 0,24 ευρώ/λίτρο την προηγούμενη χρήση. Από τη σύγκριση των στοιχείων ανά εξάμηνο 2022/2023 προκύπτει πως υπάρχει μια τάση επανόδου της λιανικής στο 0,24 ευρώ/λίτρο.
- Στο μεταξύ, στην τιμή που διαμορφώθηκε από τα στάδια της αλυσίδας αξίας που εξετάστηκαν, προστέθηκαν 0,15 ευρώ/λίτρο φόρος το 2020-2021, 0,17 ευρώ/λίτρο το 2022 έως και 0,18 ευρώ/λίτρο το α’ εξάμηνο του 2023.
- Ως προς τα ποσοστά των παραγωγών στη διαμόρφωση της τελικής τιμής στην αλυσίδα αξίας αυξήθηκαν από 28,8% το 2020 σε 33,9% τόσο κατά το α’ εξάμηνο του 2022 όσο και κατά το α’ εξάμηνο του 2023. Η σημαντικότερη αύξηση, δηλαδή, παρατηρήθηκε μεταξύ 2021 και 2022 κατά περίπου 6%.
- Σε σχέση με τα ποσοστά της μεταποίησης στην αλυσίδα αξίας παρατηρήθηκε, επίσης, σχετική μείωση, από 30% το 2020 σε 25,4% το 2022, ενώ υπήρξε αύξηση κατά το α’ εξάμηνο του 2023 σε 28%.
- Λιγότερο σημαντικό (αλλά υπολογίσιμο) ρόλο είχαν οι επιστροφές φρέσκου γάλακτος, που ως ποσοστό στην αλυσίδα αξίας κυμάνθηκαν από περίοδο σε περίοδο μεταξύ 2,7% και 4,6%.
- Μικρότερου μεγέθους (σε σχέση με παραγωγό/μεταποίηση) αλλά εξίσου σημαντικές μεταβολές παρατηρήθηκαν στη λιανική, καθώς ως ποσοστό στην αλυσίδα αξίας μειώθηκε από 18,8% το 2020 σε 15,1% το 2022. Καταγράφηκε, δηλαδή, μείωση της τάξης του 3,7%. Το ποσοστό κατά το α’ εξάμηνο του 2023 βρέθηκε στο 15,1% σε σύγκριση με το 18,2% του α’ εξαμήνου του 2022.
- Ο φόρος παρέμεινε σταθερός κατά την περίοδο αναφοράς. Στην Ελλάδα η πώληση γάλακτος φορολογείται με ΦΠΑ 13%. Κάτι που αντιστοιχεί σε 11,5% ως ποσοστό επί της τιμής στον τελικό καταναλωτή στην αλυσίδα αξίας του προϊόντος.
Συμπερασματικά και συγκρίνοντας το 2020 με το α’ εξάμηνο του 2023, ως προς τη διαμόρφωση της τελικής τιμής φρέσκου αγελαδινού γάλακτος, αυτό που παρατηρείται στην αλυσίδα αξίας είναι μια σχετική μείωση του ποσοστού που αντιστοιχεί στο περιθώριο μεταποίησης (-2%) και λιανικής (-3,7%) κατά περίπου 5,7% συνολικά και αύξηση του ποσοστού του παραγωγού κατά 5,1% και του μεταφορικού κόστους (συλλογή και διανομή) κατά 2%.
Η αυξημένη συμμετοχή ποσοστού του παραγωγού στη διαμόρφωση της τελικής τιμής του φρέσκου αγελαδινού γάλακτος μεταξύ 2020 και α’ εξαμήνου 2023 εξηγείται -τουλάχιστον εν μέρει- από τη σημαντική αύξηση του κόστους παραγωγής, πρωτίστως του κόστους ζωοτροφών και κτηνιατρικών φαρμάκων και δευτερευόντως από την αύξηση της ενέργειας και του εργατικού κόστους.
Στοιχεία για τη διεξαγωγή της παραπάνω έρευνας ελήφθησαν από τέσσερις μεταποιητές εταιρίες και πέντε σούπερ μάρκετ για την τελική τιμή πώλησης φρέσκου αγελαδινού γάλακτος από τη βάση δεδομένων που διατηρεί η Ε.Α. από το 2020 από την πλατφόρμα του e-katanalotis και για την τιμή παραγωγού αγελαδινού γάλακτος από το ΕΛΓΟ Δήμητρα.
ΜΕ ΤΟ «ΚΑΛΑΘΙ ΤΟΥ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΟΥ»
«Στροφή» καταναλωτών στην ιδιωτική ετικέτα
Οι καταναλωτές στρέφονται στο «καλάθι του νοικοκυριού» για φρέσκο αγελαδινό γάλα, όπως προκύπτει από έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού το χρονικό διάστημα Φεβρουάριος 2022-Φεβρουάριος 2023, με τη συμμετοχή έντεκα σούπερ μάρκετ, η οποία είδε προσφάτως το φως της δημοσιότητας.
Ειδικότερα, αυξήθηκε το μερίδιο της πωληθείσας ποσότητας προϊόντων εντός «καλαθιού» από το 16% τον πρώτο μήνα εφαρμογής του (Νοέμβριος 2022) σε 33% τον Δεκέμβριο του 2022 και 31% τον Ιανουάριο του 2023.
Από την έρευνα διεξάγεται, επίσης, το συμπέρασμα πως οι καταναλωτές στρέφονται στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, με αύξηση του μεριδίου των προϊόντων αυτών στον συνολικό όγκο πωλήσεων από 34%-39% πριν την εφαρμογή του «καλαθιού» σε 39%-40% κατά την εφαρμογή του.
Η μέση τιμή των προϊόντων εντός «καλαθιού» είναι σημαντικά χαμηλότερη από αυτήν εκτός αυτού, κυρίως λόγω και της επιλογής προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας που έχουν ήδη χαμηλότερη τιμή από τα επώνυμα. Παρατηρήθηκε ότι η μέση μείωση της τιμής για τα επώνυμα από την εισαγωγή τους στο «καλάθι» είναι -12%, ενώ για τα ιδιωτικής ετικέτας -4,2%.
Πιο ακριβό σε Ιταλία και Ελλάδα
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, η τιμή του αγελαδινού γάλακτος που έλαβαν οι κτηνοτρόφοι παρουσίασε σχετική σταθερότητα τα έτη 2019 έως 2021, ενώ σημειώθηκε αύξηση στην τιμή το 2022 σε χώρες της Ευρώπης όπως η Ελλάδα, η Γερμανία, η Κροατία, η Ρουμανία, η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία.
Η τιμή στην Ελλάδα κυμαίνεται σε υψηλότερο επίπεδο από όλες τις παραπάνω χώρες, εκτός από την Ιταλία. Η τιμή του αγελαδινού γάλακτος σε επίπεδο παραγωγού αυξήθηκε από 0,39 ευρώ/λίτρο το 2021 σε 0,53 ευρώ/λίτρο το 2022 ή κατά 33%.
Ταυτόχρονα, διαπιστώθηκε από τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. και της Eurostat, αλλά και σύμφωνα με την εξέλιξη των δεικτών κόστους της κτηνοτροφίας ότι μετά το 2020 η ελληνική κτηνοτροφία αντιμετωπίζει υψηλούς ρυθμούς αύξησης σε βασικές κατηγορίες κόστους, όπως ενέργεια, ζωοτροφές και εργατικό κόστος. Ειδικά το 2022 ο δείκτης ενέργειας στην κτηνοτροφία αυξήθηκε κατά 40%, ο δείκτης κόστους ζωοτροφών κατά 24% και ο δείκτης εργατικού κόστους κατά 17%.
Επειδή, ωστόσο, τα παραπάνω κόστη δεν έχουν την ίδια συμμετοχή στην παραγωγή, έγινε η σχετική στάθμιση των δεικτών και προέκυψε ότι την μεγαλύτερη αύξηση παρουσίασαν οι ζωοτροφές (έχουν συμπεριληφθεί και τα κτηνιατρικά φάρμακα), από +6,9% το 2021 σε +19,2% το 2022.
Ειδήσεις σήμερα
Σύνταξη Φεβρουαρίου: Πότε θα καταβληθεί – Οι 6 κατηγορίες που παίρνουν αύξηση [πίνακες]
Χρωματιστά τιμολόγια ρεύματος: Αυτές είναι οι τιμές όλων των παρόχων ανά χρώμα [πίνακες]
Άγριο οπαδικό επεισόδιο στο Περιστέρι με 15 δράστες- Τραυμάτισαν ανηλίκους
Ροή Ειδήσεων 
