«Η ελληνική οικονομία, αν δεν υπάρξει σύντομα συμφωνία, θα αντιμετωπίσει πλήθος αβεβαιοτήτων» τόνισε, ενδεικτικά, ο κεντρικός τραπεζίτης της χώρας, επισημαίνοντας τους κινδύνους ενδεχόμενης καθυστέρησης.

«Οι επιδόσεις του 2016 αποκαλύπτουν τις προοπτικές της οικονομίας» έσπευσε να προσθέσει και στο ίδιο πλαίσιο, εκτίμησε ότι το 2017, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ θα αγγίξει το 2,5%. Οι οικονομικές προβλέψεις της ΤτΕ για το τρέχον έτος, προϋποθέτουν την ολοκλήρωση της β΄ αξιολόγησης».

Όσον αφορά το τραπεζικό σύστημα, διαβεβαίωσε ότι οι πιέσεις που παρατηρήθηκαν το 2015, αποκλιμακώθηκαν σημαντικά κατά τη διάρκεια του 2016.

Συγκεκριμένα ο κ. Στουρνάρας υπογράμμισε ότι:

– η υπερφορολόγηση έχει εξαντλήσει τους φορολογούμενους. Όπως είπε, «το σοβαρότερο εμπόδιο που πρέπει να αρθεί σταδιακά είναι η υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων». Τόνισε πως το πρωτογενές πλεόνασμα το 2016 οφείλεται στους φόρους και πολύ λιγότερο στη συγκράτηση των δαπανών του κράτους.

– το φορολογικό και νομικό πλαίσιο στη χώρα μας είναι σαθρό, ασαφές και άστατο, με αποτέλεσμα να διώχνει τους επενδυτές

– η ελληνική δημόσια διοίκηση και οι παρεμβάσεις καθυστερούν την πραγματοποίηση επενδύσεων που έχουν ήδη εγκριθεί. «Καθυστερήσεις, αναβλητικότητα και απροθυμία υλοποίησης των ιδιωτικοποιήσεων που έχουν ήδη εγκριθεί και δρομολογηθεί λειτουργούν ως σοβαρά αντικίνητρα προσέλκυσης παραγωγικών επενδύσεων» τόνισε.

– η κυβέρνηση προκαλεί στρεβλώσεις στις αγορές και ιδιαίτερα στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, με «ατελέσφορες ρυθμιστικές παρεμβάσεις».

– η λειτουργία της δικαιοσύνης καθυστερεί σημαντικά στη χώρα μας

– παραμένουν χαμηλή η δανειοδοτική ικανότητα του τραπεζικού συστήματος και υψηλά τα επιτόκια δανεισμού,

– προβλήματα δημιουργούν ακόμη οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων και στις τραπεζικές συναλλαγές.

Εμφανίζεται αισιόδοξος πάντως, παρά τα λάθη και τις οπισθοδρομήσεις, πως η Ελλάδα διαθέτει αναπτυξιακό απόθεμα, αρκεί πριν από όλα να αποφευχθούν οι 7 κίνδυνοι τους οποίους διαβλέπει, από Ελλάδα και εσωτερικό.

Ως προϋποθέσεις για την Ανάπτυξη, ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος,έθεσε τις εξής:

Άμεση θετική κατάληξη της δεύτερης αξιολόγησης, που θα έχει συγκεκριμένες θετικές επιδράσεις:

• εξασφαλίζει τη χρηματοδότηση των δανειακών αναγκών του Δημοσίου και την απρόσκοπτη εκτέλεση του Προϋπολογισμού του 2017,

• δρομολογεί, σε συνδυασμό με την ολοκλήρωση της ανάλυσης βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους, την ένταξη των ελληνικών κρατικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ,

• εξασφαλίζει με τον τρόπο αυτό την υποχώρηση του κόστους χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας, με σημαντικά οφέλη για την ανάταξη της ιδιωτικής οικονομίας,

• αποκαθιστά την εμπιστοσύνη των καταθετών και επιτρέπει την περαιτέρω έως την πλήρη άρση των περιορισμών στις τραπεζικές συναλλαγές και στην κίνηση κεφαλαίων, συμβάλλοντας στην τόνωση του εξαγωγικού τομέα της οικονομίας,

• βελτιώνει την εμπιστοσύνη των διεθνών αγορών και των διεθνών επενδυτών στις προοπτικές ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και επιτρέπει την πρόσβαση των ελληνικών επιχειρήσεων στις διεθνείς κεφαλαιαγορές,

• δίνει νέα ώθηση στη μεταρρυθμιστική προσπάθεια, με γνώμονα την ολοκλήρωση της διαδικασίας αναδιάρθρωσης της οικονομίας στην κατεύθυνση ενός νέου, εξωστρεφούς αναπτυξιακού προτύπου, και

• ενισχύει την πολιτική και οικονομική σταθερότητα.

(ii) Επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων

Όπως είπε αν εκπληρωθούν (“σωστά και αξιόπιστα”) μόνο τα 2/3 των μεταρρυθμίσεων στις αγορές υπηρεσιών και εργασίας σε ορίζοντα πενταετίας, τα σωρευτικά οφέλη από τις μεταρρυθμίσεις στα τρία πρώτα χρόνια της υλοποίησής τους εκτιμάται ότι είναι κατά περίπου 4% του ΑΕΠ μικρότερα, σε σύγκριση με την περίπτωση όπου το 100% των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων υλοποιείται μέσα σε ορίζοντα πενταετίας!

(iii) Αντιμετώπιση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων
Κίνδυνοι

Ο κ. Στουρνάρας προέβλεψε ανάκαμψη 2,5% για το 2017 αλλά περιέγραψε εφτά κινδύνους, από Ελλάδα και εξωτερικό.

Παράμετροι αστάθειας του διεθνούς περιβάλλοντος είναι:

(α) Οι διαδοχικές κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις και η άνοδος του ευρωσκεπτικισμού στην ΕΕ. Μία ενδεχόμενη ενίσχυση των αντιευρωπαϊκών δυνάμεων θα επηρεάσει τις αποφάσεις των ηγετών πολλών χωρών της ΕΕ, με κίνδυνο την αποδυνάμωση των συλλογικών θεσμικών οργάνων της.

(β) Οι αβεβαιότητες που συνδέονται με την αλλαγή της εξωτερικής και της οικονομικής πολιτικής των ΗΠΑ υπό τη νέα προεδρία και δημιουργούν ασάφεια ως προς το νέο ρόλο των ΗΠΑ στον πλανήτη.

(γ) Οι διαφαινόμενες τάσεις ανόδου του εμπορικού προστατευτισμού με παράλληλη υστέρηση των ιδιωτικών παραγωγικών επενδύσεων και πτώση του διεθνούς εμπορίου.

(δ) Ενδεχόμενη αρνητική εξέλιξη των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών και αποτυχία στη διαχείρισή τους θα μπορούσε να ενδυναμώσει περαιτέρω την ανησυχία της κοινής γνώμης σε θέματα ασφάλειας και μετανάστευσης και να αυξήσει τον κίνδυνο της κοινωνικής εσωστρέφειας.

(ε) Η επιδείνωση των συνθηκών ασφάλειας διεθνώς, με σημαντικές οικονομικές απώλειες μέσω της μείωσης του εμπορίου, των μεταφορών και του τουρισμού.

(στ) Η γεωπολιτική αστάθεια στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου.

(ζ) Τέλος, η διαδικασία διαμόρφωσης της νέας ευρωπαϊκής οικονομικής αρχιτεκτονικής καθώς θα εξελίσσονται οι διαπραγματεύσεις ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου που θα οριστικοποιήσουν τις μεταξύ τους σχέσεις στη μετά το Βrexit εποχή.

Αβεβαιότητες και κινδύνους στο εσωτερικό χαρακτήρισε:

– τις καθυστερήσεις στην εφαρμογή του προγράμματος, όπως αποτυπώνονται στις δυσχέρειες της δεύτερης αξιολόγησης. Αν συνεχιστούν οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση του προγράμματος «θα υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις στο κλίμα και θα ανοίξει ένας νέος κύκλος αβεβαιότητας ως προς την ολοκλήρωση του προγράμματος. Η αβεβαιότητα θα οξυνθεί αν τελικώς δεν καταστεί δυνατή η συμμετοχή των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Τα παραπάνω θα υποσκάψουν την εμπιστοσύνη και θα λειτουργήσουν αποτρεπτικά στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων, η οποία, όπως αναφέρθηκε, αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την ανάπτυξη».

– από την αναβλητικότητα στην εφαρμογή μεταρρυθμίσεων που έχουν αποφασιστεί ή από τις στρεβλώσεις στη λειτουργία του ανταγωνισμού που ενδέχεται να πλήξουν κρίσιμους τομείς της οικονομίας. Ως ενδεικτική χαρακτήρισε την περίπτωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, όπου, «με πρόσφατα νομοθετήματα, εισήχθησαν ρυθμίσεις που στρεβλώνουν τη λειτουργία της και δημιουργούν μείζονα προβλήματα ακόμα και σε επιχειρήσεις που αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο του συστήματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας».

Αναφερόμενος στα κόκκινα δάνεια υποστήριξε ότι η μείωσή τους αποτελεί την σημαντικότερη πρόκληση για το τραπεζικό σύστημα. Ενθαρρυντικό χαρακτήρισε το γεγονός της μείωσης τους 106,3 δισ. ευρώ, στο τέλος του 2016, από 107,6 δισ. ευρώ στο τέλος του τρίτου τριμήνου. Στόχος είναι η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων σχεδόν κατά 40 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2019.