Η υλοποίησή τους εκτιμάται πως θα συμβάλει στην ενίσχυση των δεσμών μεταξύ του ακαδημαϊκού και του παραγωγικού τομέα αυξάνοντας την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής βιομηχανίας, θα αντιστρέψει τη «διαρροή εγκεφάλων» (brain drain), θα ενισχύσει το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας νεοφυών επιχειρήσεων, θα κινητοποιήσει τις δαπάνες Ερευνας και Ανάπτυξης (Ε&Α) από τις επιχειρήσεις και θα αυξήσει την εκμετάλλευση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.

Μέτριο επίπεδο

Στο ΣΑΑ σημειώνεται πως παρότι η Ελλάδα έχει βελτιώσει τις επιδόσεις της στην καινοτομία, εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται ως χώρα «μέτριας καινοτομίας». Από σειρά μετρήσεων προκύπτει πως είναι ένα από τα κράτη με το χαμηλότερο επιχειρηματικό δυναμισμό στην Ε.Ε. Η δημιουργία και η διάδοση της καινοτομίας είναι βασικός μοχλός της αύξησης της παραγωγικότητας και η Ελλάδα κατατάσσεται μεταξύ των χαμηλότερων χωρών για την καινοτομία στον πίνακα αποτελεσμάτων της Κομισιόν για το 2019.
Για να ανατραπεί αυτό το κλίμα, στο πλαίσιο του ΣΑΑ λαμβάνονται μέτρα που αφορούν στη μεταρρύθμιση: Εξωστρέφεια έρευνας και καινοτομίας, καθώς και στις εξής πέντε επενδύσεις: 1) Ερευνώ – Δημιουργώ – Καινοτομώ, 2) Αναβάθμιση υποδομών ερευνητικών κέντρων εποπτείας Γενικής Γραμματείας Ερευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ), 3) Ενίσχυση βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας, 4) Χρηματοδότηση της καινοτομίας – HORIZON 2020 και 5) ΤΗ2ORAX – Εξελίξιμο ολιστικό υβριδικό επιχειρησιακό αυτόνομο σύστημα (άμυνα, ασφάλεια και πολιτική προστασία).
Το εκτιμώμενο κόστος για τα παραπάνω ανέρχεται σε 612 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 444 εκατ. ευρώ (73%) θα καλυφθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Χρονοδιάγραμμα

Πιο συγκεκριμένα, δρομολογούνται οι εξής πρωτοβουλίες έως το τέταρτο τρίμηνο του 2025:

» 1ο τρίμηνο του 2022

• Εναρξη ισχύος αναθεωρημένου νομικού πλαισίου για τη βασική και εφαρμοσμένη έρευνα και έκδοση δευτερογενούς νομοθεσίας για την ίδρυση νομικών οντοτήτων. Το νομικό πλαίσιο:
α) Θα επαναπροσδιορίζει τους ερευνητικούς τομείς για τη χρηματοδότηση προσκλήσεων υποβολής προτάσεων, στο πλαίσιο της επικαιροποιημένης εθνικής στρατηγικής έξυπνης εξειδίκευσης (RIS3).
β) Θα θεσπίζει νέα δομή διακυβέρνησης για τη βελτίωση της διαχείρισης και του συντονισμού των εν λόγω έργων.
γ) Θα θεσπίζει το νομικό καθεστώς των νέων ερευνητικών φορέων. Οι ερευνητικοί τομείς θα επαναπροσδιοριστούν από κοινού από το Εθνικό Συμβούλιο Ερευνας και Καινοτομίας (ΕΣΕΚ) και τη ΓΓΕΚ.

• Εναρξη της πρόσκλησης υποβολής προτάσεων για τη δημιουργία, την επέκταση και την αναβάθμιση υποδομών ερευνητικών κέντρων, συμπεριλαμβανομένης της δημοσίευσης προδιαγραφών για προσφορές που θα διασφαλίζουν ότι οι επιλεγμένες εφαρμογές συμμορφώνονται με την οδηγία για την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης», μέσω της χρήσης ενός καταλόγου αποκλεισμών και της απαίτησης συμμόρφωσης με τη σχετική κοινοτική και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία.

» 1ο τρίμηνο 2023
• Επιλογή προτάσεων και ανάθεση συμβάσεων για την αναβάθμιση υποδομών ερευνητικών κέντρων εποπτείας ΓΓΕΚ.

• Ανάθεση συμβάσεων για το έργο TH2ORAX. Το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων μαζί με τη ΓΓΕΚ είναι υπεύθυνο για την αποτελεσματική εφαρμογή της διαδικασίας αξιολόγησης. Οι συμβάσεις θα ανατεθούν με βάση την καλύτερη σχέση ποιότητας-τιμής.

» 4ο τρίμηνο 2025
Εντός του συγκεκριμένου τριμήνου προγραμματίζεται να ολοκληρωθούν τα παρακάτω:

• Ολα τα υποέργα στο πλαίσιο της αναβάθμισης υποδομών ερευνητικών κέντρων εποπτείας ΓΓΕΚ, και συγκεκριμένα: Ιδρυμα Τεχνολογίας και Ερευνας, Ερευνητικό Κέντρο «Αθηνά», Ερευνητικό Κέντρο Βιοϊατρικών Επιστημών «Αλέξανδρος Φλέμινγκ», Εθνικό Κέντρο Ερευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης, Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών, Ιδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών, Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας ΝΟΗΣΙΣ-Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας, Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, Επιστημονικό Πάρκο Πατρών, Πάρκο Υψηλής Τεχνολογίας και Ερευνας στην Περιφέρεια Ηπείρου.

• Τα εξής υποπρογράμματα στο πλαίσιο του μέτρου «Ενίσχυση βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας»: Χρηματοδότηση βασικής έρευνας, εμβληματικά ερευνητικά έργα σε απαιτητικούς διεπιστημονικούς τομείς, ίδρυση εφαρμοσμένου Ινστιτούτου Ε&Α για την Τεχνητή Νοημοσύνη, επεξεργασία δεδομένων και ανάπτυξη αλγορίθμων, μεταφραστική έρευνα σε τεχνολογίες βιώσιμων υλικών, συμμετοχή σε ευρωπαϊκές συμπράξεις υπολογιστικής υψηλών επιδόσεων (EuroHPC) και βασικές ψηφιακές τεχνολογίες, εφαρμοσμένη έρευνα για την ανάπτυξη μη επανδρωμένων αεροσκαφών (χρηματοδότηση για κέντρο έρευνας και ανάπτυξης μη επανδρωμένων συστημάτων), εφαρμοσμένη έρευνα για την ιατρική ακριβείας, η οποία υλοποιείται από τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό ιδιωτικού δικαίου «Εθνικό Δίκτυο Ιατρικής Ακριβείας» (ΕΔΙΑ).

• Το έργο TH2ORAX, μέσω της ανάπτυξης ολιστικής πλατφόρμας, η οποία θα παρέχει ενημέρωση για την υφιστάμενη κατάσταση, δυνατότητες λήψης αποφάσεων που θα ενισχύουν το συντονισμό και το συγχρονισμό όλων των σχετικών αρμόδιων αρχών, σε πραγματικό χρόνο και σε 24ωρη βάση, για ολόκληρη την ελληνική επικράτεια σε διεπιστημονικό και διυπουργικό επίπεδο και με την έκδοση σχετικής έκθεσης ολοκλήρωσης από την ΓΓΕΚ.

• Ολες οι επιλέξιμες παρεμβάσεις του προγράμματος «Ερευνώ – Δημιουργώ – Καινοτομώ» στις ακόλουθες κατηγορίες: έρευνα και ανάπτυξη για επιχειρήσεις, συνεργασίες επιχειρήσεων με ερευνητικούς οργανισμούς, αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας και «σφραγίδα αριστείας» για προτάσεις αριστείας που δεν χρηματοδοτήθηκαν από τη σχετική πρόσκληση υποβολής προτάσεων του προγράμματος «Horizon 2020».

• Τα ακόλουθα υποπρογράμματα του μέτρου Εξωστρέφεια έρευνας και Καινοτομίας: προώθηση και παγκόσμια προβολή του εθνικού οικοσυστήματος νεοφυών καινοτόμων επιχειρήσεων, ανάπτυξη λογισμικού, υποστήριξη συντήρησης και αναβάθμιση συστήματος αξιολόγησης.