Μεγάλο «στοίχημα» είναι για την κυβέρνηση ένα αποτελεσματικό σύστημα δημοσίων συμβάσεων, το οποίο θα συμβάλει, καταλυτικά, σε τρία σημαντικά πεδία για την τόνωση της οικονομίας, στη μετά τον κορονοϊό εποχή. Συγκεκριμένα, στην υλοποίηση δημοσίων επενδύσεων, στην απορρόφηση κοινοτικών κονδυλίων (ΕΣΠΑ 2021-2027) και στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρέχει το Ταμείο Ανάκαμψης.

Πρωτοβουλίες

Σε αυτή την κατεύθυνση, έχουν ληφθεί πρωτοβουλίες από το αρμόδιο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων (ΥΠΑΝ), όπως ο νόμος 4782/2021 για την απλοποίηση του ρυθμιστικού πλαισίου στις δημόσιες συμβάσεις.

Σκοπός αυτής της μεταρρύθμισης είναι οι διαδικασίες ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων στην Ελλάδα να μην χαρακτηρίζονται, πλέον, από αναποτελεσματικότητα, μεγάλους χρόνους υλοποίησης, μακροχρόνιες δικαστικές και προδικαστικές διαδικασίες και χαμηλή ποιότητα προμηθειών, κυρίως λόγω της, σχεδόν αποκλειστικής, χρήσης του κριτηρίου ανάθεσης της χαμηλότερης τιμής απόκτησης των αγαθών, υπηρεσιών και έργων.

Ακόμη μια πρωτοβουλία που έχει ληφθεί είναι η έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) για το σχέδιο δράσης των πράσινων, δημόσιων συμβάσεων (αφορούν σε αγαθά, υπηρεσίες και έργα με μικρότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους), αλλά και η ολοκλήρωση του νέου σχεδίου δράσης για τις δημόσιες συμβάσεις, που καλύπτει τη χρονική περίοδο 2021-2025.

«Κάθε καθυστέρηση στην υλοποίηση, στην αξιολόγηση ενός δημόσιου έργου κοστίζει όχι μόνο στη δημόσια οικονομία, όχι μόνο στη δημοσιονομική εξέλιξη των πραγμάτων στη χώρα μας, αλλά κυρίως δημιουργεί και κακοτεχνίες, που στη συνέχεια τις νέμονται οι πολίτες», είχε δηλώσει ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Νίκος Παπαθανάσης, με αφορμή την απλοποίηση των διαδικασιών.
Στη δε Εθνική Στρατηγική Δημοσίων Συμβάσεων περιλαμβάνονται 74 στοχευόμενες δράσεις, όπου οι 13 σχετίζονται με το θεσμικό τους πλαίσιο, οι 26 με τον ψηφιακό μετασχηματισμό τους, οι 21 με την επίτευξη ευρύτερων στρατηγικών στόχων και την υλοποίηση πολιτικών μέσω των δημοσίων συμβάσεων και οι 14 με την καλή διακυβέρνηση του συγκεκριμένου τομέα.

Οι μεταρρυθμίσεις έχουν ορίζοντα υλοποίησης έως το τέλος του 2025 και αποσκοπούν στην αντιμετώπιση των συνεχιζόμενων αδυναμιών της ελληνικής αγοράς σε αυτό το πεδίο. Κάτι που θα καταστεί πράξη με τους εξής τρόπους:

• Την επιτάχυνση των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων.

• Τη μείωση των γραφειοκρατικών εμποδίων και της πολυπλοκότητας των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων, με σκοπό την προσέλκυση μεγαλύτερου αριθμού μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στον χώρο των δημοσίων συμβάσεων.

• Την αύξηση του ανταγωνισμού και την ενθάρρυνση των αναθετουσών αρχών στην υιοθέτηση των διαδικασιών ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων που βασίζονται στη βελτιοποίηση της σχέσης ποιότητας-τιμής.

Παράλληλα, είναι σημαντικό να βελτιωθεί η διοικητική ικανότητα και η λειτουργία των εθνικών κεντρικών αρχών αγορών για την επίτευξη οικονομιών κλίμακας, τον εξορθολογισμό των δημοσίων δαπανών και τη μείωση του διοικητικού βάρους που επωμίζονται οι οικονομικοί φορείς και οι αναθετούσες αρχές.

Βραχυπρόθεσμα, πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε μέτρα, όπως η βελτίωση της αποτελεσματικότητας του συστήματος ηλεκτρονικών δημοσίων συμβάσεων, ο συστηματικός έλεγχος των υπερβολικά χαμηλών προσφορών, η επαγγελματοποίηση του προσωπικού στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων και η προώθηση της κεντρικοποίησης των αγορών.

Τα επόμενα χρόνια αναμένονται περισσότερες αλλαγές που προωθούν τον ψηφιακό μετασχηματισμό των συμβάσεων, όπως η ηλεκτρονική τιμολόγηση και τα ηλεκτρονικά έντυπα (e-forms).

Πλεονεκτήματα

Σύμφωνα με το ΥΠΑΝ, η χρήση ηλεκτρονικών εργαλείων στις δημόσιες συμβάσεις προσφέρει πλεονεκτήματα όπως:
• Σημαντική εξοικονόμηση πόρων για όλα τα μέρη.
• Απλοποιημένες και συντομευμένες διαδικασίες.
• Μειώσεις της γραφειοκρατίας και του διοικητικού φόρτου.
• Αυξημένη διαφάνεια.
• Μεγαλύτερη καινοτομία.
• Νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες, βελτιώνοντας την πρόσβαση των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στις δημόσιες συμβάσεις.

Η έμφαση που δίνει η κυβέρνηση στις δημόσιες συμβάσεις διαφαίνεται και από την πρόσφατη επιλογή για τη θέση του νέου γενικού γραμματέα Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, στελέχους του ΥΠΑΝ με εξειδίκευση στο αντικείμενο. Ο Σωτήρης Αναγνωστόπουλος είχε εκπροσωπήσει το υπουργείο στη διαμόρφωση του νέου ρυθμιστικού πλαισίου για τις δημόσιες συμβάσεις, που θεσπίστηκε με την ψήφιση του ν. 4782/2021.

Οπως αναφέρεται στο βιογραφικό του, έχει διατελέσει ανώτερο υπηρεσιακό στέλεχος του ΥΠΑΝ στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, συμμετέχοντας στον σχεδιασμό και τις διαδικασίες ανάθεσης σημαντικού πλήθους και υψηλού οικονομικού αντικειμένου δημοσίων συμβάσεων.

Σημαντικό εργαλείο για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης

Μέσω των δημόσιων συμβάσεων παράγεται το 14% του ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Γι’ αυτό κι η τελευταία τις θεωρεί ένα από τα πλέον σημαντικά εργαλεία για την αντιμετώπιση της παρούσας κρίσης, υπό την προϋπόθεση της προώθησης της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης. Μάλιστα, οι δημόσιες συμβάσεις προτείνονται και ως εργαλείο ανάκαμψης μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση.

Μικρομεσαίες επιχειρήσεις

Χαρακτηριστικά αναφέρεται πως στην Ελλάδα το 2020 υπογράφηκαν 205.644 δημόσιες συμβάσεις, συνολικού ύψους 7,827 δισ. ευρώ. Επίσης, είναι αξιοσημείωτο πως το 92,49% της αξίας του συνόλου των αναθέσεων στην Ελλάδα αφορά σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε σχέση με το 51,35% σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Σύμφωνα με στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή (Ιούλιος 2019 – Μάιος 2021) το συνολικό ύψος των συμβάσεων κεντρικών προμηθειών ανήλθε σε 20 εκατ. ευρώ, ενώ των διαγωνισμών (κεντρικών προμηθειών) που είναι σε εξέλιξη σε 93 εκατ. κι εκείνων στο στάδιο της κατακύρωσης σε 31 εκατ. ευρώ.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου

Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις