Ο προϋπολογισμός του επόμενου χρόνου, παρότι αναθεώρησε σημαντικά σε σχέση με το προσχέδιο τις προβλέψεις για την ύφεση φέτος (στο 10,5% από 8,2% του ΑΕΠ), αλλά και την ανάπτυξη του 2021 στο 4,8% από το αισιόδοξο 7,5%, όλοι γνωρίζουν ότι παραμένει υπό αναθεώρηση. Ενα επόμενο lockdown μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων θα ανατρέψει τις προβλέψεις προς το χειρότερο.

Η ανάπτυξη κατά 4,8% το 2021 αναμένεται να προέλθει κατά 2% από τα μέτρα στήριξης ύψους 7,5 δισ. ευρώ που θα καλύψει το Δημόσιο και κατά 2,5% από τα 5,5 δισ. από το Ταμείο Ανάκαμψης. Μάλιστα τονίζεται ότι οι προβλέψεις αυτές είναι συντηρητικές και τα πράγματα αναμένεται να πάνε ακόμη καλύτερα.

Το χρέος

Ωστόσο παρότι τα ταμειακά διαθέσιμα βρίσκονται ακόμη σε υψηλό επίπεδο (ξεπερνούν τα 37 δισ.) το χρέος -λόγω κορονοϊού και της αναδρομικής αναθεώρησης προς τα κάτω του ΑΕΠ από την ΕΛΣΤΑΤ για το 2019 κατά 4 δισ.- αυξάνεται με μεγαλύτερη ταχύτητα από ό,τι υπολογιζόταν πριν από ένα μήνα. Επίσης τα μέτρα στήριξης για επιχειρήσεις και νοικοκυριά (που καλύπτονται με δανεισμό) είναι προγραμματισμένα να σταματήσουν το 2021. Κανείς όμως δεν ξέρει αν αυτό θα γίνει στην αρχή, τη μέση ή στο τέλος του επόμενου χρόνου. Επίσης κανείς δεν μπορεί από τώρα να βεβαιώσει ότι η πραγματική οικονομία θα μπορέσει του χρόνου να καλύψει τις τρέχουσες και τις εκ μεταφοράς από το 2020 φορολογικές υποχρεώσεις.

Οι διαπραγματεύσεις

Την ίδια ώρα, οι διαπραγματεύσεις για την έγκριση του Ταμείου Ανάκαμψης και του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027 (δηλαδή του επόμενου ΕΣΠΑ) έχουν σταματήσει από το βέτο Πολωνίας και Ουγγαρίας στο θέμα της μη τήρησης εκ μέρους τους του κράτους δικαίου. Αυτό δεν αλλάζει εκ πρώτης όψεως το πλάνο για την Ελλάδα, αφού τα προγράμματα του Ταμείου θα χρηματοδοτούνται από το κράτος-μέλος και στη συνέχεια θα ανακτάται η αντίστοιχη επιχορήγηση από την Ε.Ε. Ωστόσο μια μεγάλη καθυστέρηση στην έγκριση των προγραμμάτων θα αναβάλει για αργότερα και τις εκταμιεύσεις κοινοτικών πόρων.

Κάτι τέτοιο θα απαιτήσει νέο δανεισμό από τις αγορές για να καλύψουμε τη χρηματοδότηση έργων που σύμφωνα με τις επιλογές που γίνονται θα είναι εθνικής σημασίας και άρα μεγάλου προϋπολογισμού. Γεγονός που θα αυξήσει ακόμη περισσότερο το ελληνικό χρέος το οποίο είναι ήδη πολύ υψηλό. Με βάση τον προϋπολογισμό αναμένεται να αγγίξει για φέτος το 209% του ΑΕΠ με προοπτική να μειωθεί το 2021 οριακά κάτω από το 200%.

Μαζί με τις επιχορηγήσεις η Ελλάδα έχει κάνει την επιλογή να χρησιμοποιήσει από τον επόμενο χρόνο και 1,2 δισ. από τα δάνεια ύψους 12,5 δισ. που έχει εξασφαλίσει από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ενώ είναι βέβαιο ότι και το 2021 θα ισχύει η αναστολή των δημοσιονομικών στόχων για όλα τα κράτη-μέλη, κανείς δεν ξέρει τι θα γίνει το 2022. Η ΕΚΤ επιμένει ότι η στήριξη των οικονομιών δεν πρέπει να σταματήσει στο τέλος του 2021. Ωστόσο κάποιοι θεσμοί ετοιμάζονται να επιστρέψουν στη «δημοσιονομική ορθοδοξία» της ενισχυμένης εποπτείας το συντομότερο δυνατό.

Από την έντυπη έκδοση