Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει μιλήσει ήδη για ένα ακόμη «δύσκολο εξάμηνο» και ο σκληρός πυρήνας του οικονομικού επιτελείου και ειδικά ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας μιλάει σε κάθε ευκαιρία για τη μεγάλη αβεβαιότητα που προκαλεί η συνεχιζόμενη υγειονομική κρίση. Υπάρχει μεν αισιοδοξία ότι και η επόμενη περίοδος θα αντιμετωπιστεί σε υγειονομικό επίπεδο το ίδιο καλά με το ξέσπασμα της κρίσης για την οποία η Ελλάδα πήρε τα εύσημα.

Ωστόσο, η μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων στην Αττική που συγκεντρώνει το 40% του πληθυσμού και παράγει το 60% του ΑΕΠ της χώρας σε συνδυασμό με την αναμενόμενη κόπωση των πολιτών από πολλά διαδοχικά πακέτα περιοριστικών μέτρων συνεχίζει να ανησυχεί όχι μόνο τους λοιμωξιολόγους αλλά και το οικονομικό επιτελείο. Το ενδεχόμενο lockdown έστω και δύο εβδομάδων ή το κλείσιμο των σχολείων θα δημιουργήσει προβλήματα στους εργαζόμενους του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα και συνεχίζει να ανησυχεί σε ό,τι αφορά την εξέλιξη της οικονομικής δραστηριότητας για το 2020.

Ο υπουργός Οικονομικών επισημαίνει σε κάθε ευκαιρία ότι το πρώτο εξάμηνο η Ελλάδα είχε ύφεση 7,9% που είναι μεν μεγάλο αλλά αρκετά καλύτερο από την ύφεση άλλων χωρών του ευρωπαϊκού Νότου. Ωστόσο, έχουμε μπροστά μας ένα ακόμη αβέβαιο εξάμηνο. Αν και υπάρχει κάποια αισιοδοξία για βελτιωμένη εικόνα σε ό,τι αφορά τον τζίρο του τουρισμού τον Αύγουστο θα έχουμε ένα δύσκολο φθινόπωρο και ένα ακόμα πιο δύσκολο χειμώνα.

Τα ταμειακά διαθέσιμα (υπολογίζονται στα 38,7 δισ. ευρώ, σήμερα) υπάρχουν για να στηρίξουν με έκτακτα μέτρα τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων που θα λάβουν μέχρι και το τέλος του χρόνου 4,6 δισ. ευρώ από επιστρεπτέα προκαταβολή αλλά και των θέσεων εργασίας με επέκταση της αναστολής των συμβάσεων εργασίας, το πρόγραμμα «Συνεργασία». Από τον Οκτώβριο θα τρέξει και η επιδότηση, για έξι μήνες, για τη δημιουργία 100.000 θέσεων εργασίας όπως εξήγγειλε ο πρωθυπουργός από τη Θεσσαλονίκη μαζί με τις μειώσεις των ασφαλιστικών εισφορών και την κατάργηση για ένα χρόνο της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για το 2021.

Το στοίχημα του Ταμείου Ανάκαμψης

Ολα όμως αυτά τα μέτρα έχουν ως στόχο να μετριάσουν τις επιπτώσεις του κορονοϊού στην οικονομία. Ωστόσο, το μεγάλο στοίχημα είναι η επαλήθευση ξένων οργανισμών που θέλουν την Ελλάδα να ανακάμπτει με ανάπτυξη από 5% του ΑΕΠ έως και 7% του ΑΕΠ τον επόμενο χρόνο υπό την προϋπόθεση ότι η υγειονομική κρίση θα μπει σε οριστική ύφεση μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2021.

Με βάση αυτό το σενάριο θα πρέπει να προχωρήσουν και οι μεγάλες επενδύσεις που έχουν καθυστερήσει επί χρόνια (π.χ. το Ελληνικό, τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά Ελευσίνας, η αξιοποίηση τουριστικών περιοχών κ.ά.) αλλά και το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων ώστε η οικονομία να επανακτήσει τη δυναμική που είχε αποκτήσει από το τέλος του 2019.

Το μεγάλο θέμα, όχι μόνο για το 2021 αλλά και για τα επόμενα πέντε χρόνια, είναι η αξιοποίηση των 32 δισ. από το Ταμείο Ανάκαμψης αλλά και των 40 δισ. ευρώ που έρχονται για τα επόμενα ΕΣΠΑ και το πρόγραμμα αγροτικών ενισχύσεων. Σε ετήσια βάση η Ελλάδα θα πρέπει να ξεπεράσει τον κακό εαυτό της και να καταφέρει απορρόφηση 10 δισ. ευρώ κοινοτικών πόρων κάθε χρόνο (6 δισ. από το Ταμείο και 4 δισ. από το επόμενο ΕΣΠΑ) που θα προσθέτουν 5,5% στο ΑΕΠ της χωρίς να υπολογιστεί το πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα των πόρων.

Ο οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης σε ημερίδα του Χρηματιστηρίου είπε ότι θα προηγηθούν τα έργα εθνικής εμβέλειας έναντι των τοπικών για να υπάρχει συνολικότερο αποτέλεσμα στην οικονομία ενώ με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ε.Ε. το 37% των πόρων θα πρέπει να κατευθυνθεί σε επενδύσεις της «πράσινης» οικονομίας και 20% σε επενδύσεις ψηφιακής μετάβασης δηλαδή τομείς στους οποίους η Ελλάδα θα πρέπει να ξεκινήσει από λευκό χαρτί λόγω της καθυστέρησης πολλών ετών. Ακόμη όμως και το υπόλοιπο 43% του πακέτου θα διατεθεί για ενεργές δράσεις απασχόλησης και αλλαγές στην Παιδεία και λιγότερο σε κλασικές υποδομές όπως είχαμε συνηθίσει τα προηγούμενα χρόνια. Ολα αυτά προσθέτουν βαθμούς δυσκολίας στο όλο εγχείρημα.

Ωστόσο, η επιτυχία είναι μονόδρομος καθώς οι δανειστές έκαναν ένα βήμα πίσω λόγω της αναστολής δημοσιονομικών στόχων αλλά μπορούν να επανέλθουν.

ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ της ενισχυμένης εποπτείας

Ο εκτελεστικός διευθυντής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας κ. Κλάους Ρέγκλινγκ (φωτό) υπενθύμισε από την Αθήνα που βρέθηκε ότι ο Οργανισμός παρακολουθεί ακόμη και τώρα τη βιωσιμότητα του χρέους λόγω της ενισχυμένης εποπτείας.

Τόνισε μάλιστα ότι πρόκειται να γίνει νέα έκθεση βιωσιμότητας του χρέους στο τέλος του χρόνου ώστε να διαπιστωθεί η κατάσταση που βρίσκονται ειδικά οι χώρες με υψηλό δημόσιο χρέος όπως η Ελλάδα.

Μάλιστα δεν απέκλεισε λόγω της συγκυρίας του κορονοϊού που μεσολαβεί να επεκταθεί το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας για την Ελλάδα και μετά το 2022. Αυτό σημαίνει ότι αν η Ελλάδα δεν έχει ανακάμψει με ταχείς ρυθμούς το 2021 και το 2022 μπορεί το 2023 να πιέζεται ξανά για να πετύχει πρωτογενή πλεονάσματα στο 3,5% του ΑΕΠ.

Πιστός στις συνήθειες ο κ. Ρέγκλινγκ τόνισε ότι αν και δεν έχει αποφασιστεί και το 2021 θα συνεχιστεί η δημοσιονομική χαλάρωση του 2020. Ωστόσο από κάποιο σημείο και πέρα θα χρειαστεί οι χώρες της Ε.Ε. να προχωρήσουν σε ένα βαθμό δημοσιονομικής προσαρμογής.

Από την έντυπη έκδοση