Ανάσες…

Σε πρώτη φάση, μέχρι και τον Απρίλιο το οικονομικό επιτελείο θα έχει μια πρώτη εικόνα για την πορεία της ανάπτυξης το 2019, εκτιμώντας ότι αυτή θα ξεπεράσει, έστω και οριακά, το 2,1% του ΑΕΠ. Επίσης, μέσα στον Απρίλιο αναμένεται να δημοσιοποιηθούν και τα στοιχεία για το κλείσιμο του προϋπολογισμού του 2019. Από αυτά τα στοιχεία θα εξαρτηθεί ο δημοσιονομικός χώρος για το πρώτο βήμα μείωσης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, η οποία, σύμφωνα με τη δήλωση του υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα, δεν θα είναι οριζόντια. Αυτό σημαίνει πως σε πρώτη φάση θα αυξηθεί τα όριο εισοδήματος στο οποίο επιβάλλεται, από τα 12.000 ευρώ που είναι σήμερα.

Ενα δεύτερο μεγάλο βήμα που θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι και τον Απρίλιο είναι η αναθεώρηση των αντικειμενικών αξιών, που θα γίνει σε τρεις φάσεις: συλλογή νέων εκτιμήσεων από ιδιώτες εκτιμητές για τις εμπορικές αξίες που έχει ήδη ξεκινήσει, προσαρμογή των αντικειμενικών αξιών σε όλες τις περιοχές της χώρας με τις εμπορικές αξίες που θα έχουν ήδη προκύψει από τους ιδιώτες εκτιμητές. Σε ένα ενδιάμεσο στάδιο το υπουργείο Οικονομικών έχει ξεκινήσει μια άσκηση, όπως την ονομάζει, για να εντάξει περίπου 7.000 ζώνες στο σύστημα προσδιορισμού αντικειμενικών αξιών. Η τελευταία αυτή παρέμβαση αναμένεται να δώσει δημοσιονομικό χώρο για να προχωρήσει η μείωση του ΕΝΦΙΑ μεσοσταθμικά κατά 8%, με μεγαλύτερη μείωση στις μικρές και μεσαίες περιουσίες και μικρότερη στις μεγάλες.

Αξιολόγηση με… ουρές

Ενας σταθμός για το πρώτο τρίμηνο του χρόνου, που θα καθορίσει εν πολλοίς και τις περαιτέρω εξελίξεις, θα είναι η επιτυχημένη έκβαση της 5ης αξιολόγησης. Στα προαπαιτούμενα, εκτός από την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων (θέμα στο οποίο δεν θα υπάρξει πρόβλημα), περιλαμβάνονται θέματα που «σέρνονται» από το κλείσιμο του τρίτου Μνημονίου, όπως η εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου, οι αλλαγές στο Δημόσιο και η εφαρμογή του αναπτυξιακού νόμου που ψηφίστηκε στις αρχές του φθινοπώρου. Βασικό θέμα θα είναι η θέσπιση ενός νέου και λειτουργικού ιδιωτικού πτωχευτικού δικαίου που θα αντικαταστήσει το πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας και παράλληλα να διαχειριστεί τις εκκρεμούσες αιτήσεις του παλιού νόμου Κατσέλη και τις νέες που θα έχει δημιουργήσει η προστασία της πρώτης κατοικίας, που θα καταργηθεί οριστικά στο τέλος Απριλίου.

Μαζί θα πρέπει να αποφασιστεί αν και ποιος θα είναι ο διάδοχος του εξωδικαστικού μηχανισμού για τις επιχειρήσεις, ο οποίος είχε επίσης μικρά αποτελέσματα.

Αυτονόητο είναι ότι οι εταίροι και δανειστές θα περιμένουν και την εφαρμογή του σχεδίου «Ηρακλής» για τη μείωση των «κόκκινων» δανείων.

Ασφαλιστικό

Ενα θέμα που έχει ήδη συγκεντρώσει το ενδιαφέρον είναι η πρόθεση της κυβέρνησης να φέρει μέχρι και τον Φεβρουάριο νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο. Οι βασικές παράμετροι του νέου συστήματος απονομής συντάξεων αλλά και η διευθέτηση τυχόν δικαστικών αποφάσεων για αναδρομικά θα είναι από μόνα τους καθοριστικά για την πορεία της οικονομίας τα επόμενα χρόνια, αλλά και ένα από τα βασικά θέματα της 5ης αξιολόγησης.

Η αναθεώρηση

Με βάση τις αποφάσεις του Eurogroup του Δεκεμβρίου, έχει ήδη ξεκινήσει και αναμένεται να καταλήξει μέχρι και τον Απρίλιο η τεχνική επεξεργασία του ελληνικού αιτήματος, για να μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε δημόσιες επενδύσεις τα 5,1 δισ. ευρώ που περιμένει η Ελλάδα μέχρι και το 2022 από τα κέρδη των ομολόγων (ANFAs και SMPs) που διακρατούν η ΕΚΤ και οι άλλες κεντρικές τράπεζες. Μια θετική γνωμοδότηση, εκτός από σαφή αναπτυξιακή ώθηση, θα σημάνει και τη μεγαλύτερη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, καθώς με υψηλότερη ανάπτυξη θα μειώνεται ταχύτερα το ποσοστό του χρέους ως προς το ΑΕΠ.

Το επόμενο μεγάλο στοίχημα θα είναι η προώθηση της αναθεώρησης των δημοσιονομικών στόχων. Ο πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης σε πρόσφατη συνέντευξή του αποκάλυψε ότι μέσα στον Απρίλιο σχεδιάζει να θέσει επίσημα σε επίπεδο κορυφής το αίτημα να αναθεωρηθεί το ύψος των δημοσιονομικών στόχων. Να μειωθεί δηλαδή η υποχρέωση που ανέλαβε η Ελλάδα το καλοκαίρι του 2018 για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ ως το 2022 και 2,2% μέχρι και το 2060. Αν και οι αποφάσεις δεν αναμένονται πριν από το 2021, ο διάλογος από μόνος του θα βελτιώσει σημαντικά την εικόνα της Ελλάδας προς τις αγορές.

Μεσοπρόθεσμο

Οι εξελίξεις αυτές θα επιτρέψουν μέχρι και τον Μάιο η Ελλάδα να μπορεί να κάνει μια ριζική αναθεώρηση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής. Τούτο με δεδομένο ότι το προηγούμενο που είχε κατατεθεί το 2018 (ΜΠΔΣ 2019-2022) ήταν βασισμένο στη λογική των υπερπλεονασμάτων, διατηρώντας εξαιρετικά συντηρητικές προβλέψεις για την ανάπτυξη. Υπενθυμίζεται ότι το ισχύον ΜΠΔΣ προβλέπει πως το πρωτογενές πλεόνασμα θα έφτανε στο 5,2% του ΑΕΠ το 2022, δημιουργώντας έναν συνολικό δημοσιονομικό χώρο 3,5 δισ. ευρώ για μειώσεις φόρων. Καθίσταται πλέον σαφές ότι οι προβλέψεις που έγιναν τότε, υπό άλλες συνθήκες και με άλλη πολιτική ηγεσία, είναι πλέον παρωχημένες.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής