Τα ποσά που επιστρέφονται ωστόσο, όπως δείχνουν δύο εκ των τριών νέων αποφάσεων του Πρωτοδικείου Αθήνας, κρύβουν και εκπλήξεις, καθώς δεν περιλαμβάνουν Δώρα, ούτε επιστροφή της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) που διεκδικούν οι συνταξιούχοι, πέραν των αντισυνταγματικών περικοπών στις συντάξεις με τους νόμους 4051 και 4093 του 2012.

Κατά το σκεπτικό των δύο πρωτόδικων αποφάσεων, οι μειώσεις που επιβλήθηκαν μέσω της ΕΑΣ (με ποσοστά 3% ως 14%) σε κύριες συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ μικτά κρίθηκαν συνταγματικές και δεν υφίσταται θέμα επιστροφών για τους συνταξιούχους που προέρχονται από τα Ταμεία του ιδιωτικού τομέα (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ κ.λπ.). Αντίθετα, υφίσταται θέμα αναδρομικών από την ΕΑΣ μόνον για τους συνταξιούχους του Δημοσίου, μια που το Ελεγκτικό Συνέδριο που είναι αρμόδιο να κρίνει επί της συνταγματικότητας ή μη των νομοθετικών διατάξεων για συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις του Δημοσίου έκρινε την εν λόγω εισφορά αντισυνταγματική για όσους προσέφυγαν σε αυτό και δικαιώθηκαν (απόφαση 244/2017).

Για τα Δώρα και κυρίως στις επικουρικές συντάξεις, στην τρίτη απόφαση του Πρωτοδικείου οι δικαστές επικαλούνται στο σκεπτικό τους, το γεγονός ότι οι συνταξιούχοι που τα διεκδικούν, είχαν άθροισμα συντάξεων μεγαλύτερο των 2.500 ευρώ, οπότε δεν δικαιούνται τη 13η και 14η σύνταξη με τα ποσά που όρισε ο νόμος 3845/2010 (έως 800 ευρώ ετησίως για συντάξεις ως 2.500 ευρώ και δυο επιπλέον επικουρικές ετησίως).

Και στις τρεις αποφάσεις, πάντως, οι δικαστές επικυρώνουν την αντισυνταγματικότητα των μειώσεων από τους νόμους 4051 και 4093 στις κύριες και στις επικουρικές συντάξεις που διεκδικούσαν οι συνταξιούχοι και κυρίως τους δικαιώνουν με αναδρομικά ως και 34 μήνες, πέραν δηλαδή του 10μήνου που θεωρείται το ελάχιστο διάστημα των επιστροφών για όλους όσοι είχαν τις παράνομες μειώσεις.

Τα ποσά

Σύμφωνα με τις αποφάσεις του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθήνας που έδωσε χθες στη δημοσιότητα ο πρόεδρος της ΕΝΥΠΕΚΚ Αλέξης Μητρόπουλος, τα αναδρομικά που επιδικάστηκαν είναι για κύριες και επικουρικές συντάξεις με τα εξής ποσά:

* Ποσό 4.408,78 ευρώ σε συνταξιούχο του Ταμείου Νομικών (απόφαση 9455/10/2019 του 3μελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθήνας) για το διάστημα από 10/6/2015 ως 30/4/2018 (34 μήνες) με την επιστροφή 43,16 ευρώ μηνιαίως από την περικοπή του ν. 4051 και 86,51 ευρώ μηνιαίως, από την περικοπή του ν. 4093 στην κύρια σύνταξη. Ο συνταξιούχος διεκδικούσε συνολικά 10.764 ευρώ, από 1.1.2014 έως 30.4.2018, αλλά το δικαστήριο απέρριψε την αγωγή κατά το διάστημα αναδρομικών που αφορά το διάστημα πριν την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (10/6/2015) και τον δικαίωσε με επιστροφή των μειώσεων που είχε από την ημερομηνία που το ΣτΕ έκρινε τις μειώσεις αντισυνταγματικές και μετά. Στην ίδια απόφαση απορρίφθηκε και το αίτημα για την επιστροφή της ΕΑΣ με το σκεπτικό ότι κρίθηκε συνταγματική με το πρώτο μνημόνιο.

* Ποσό 3.184,08 ευρώ σε συνταξιούχο του Ταμείου Νομικών (απόφαση 8023/14/6/2019 του 17ου Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθήνας) για το διάστημα από 1.11.2016 έως 31.10.2018 (23 μήνες) με την επιστροφή μειώσεων κύριας σύνταξης από τους νόμους 4051 και 4093. Το δικαστήριο απέρριψε όμως την αγωγή στο μέρος που αφορά την επιστροφή των μειώσεων από την Εισφορά Αλληλεγγύης (ΕΑΣ) σε συνταξιούχους των Ταμείων του ιδιωτικού τομέα θεωρώντας ότι η μείωση είναι συνταγματική επειδή η σύνταξη καταβάλλεται από τον ΕΦΚΑ και όχι από το Δημόσιο όπου η ίδια εισφορά κρίθηκε αντισυνταγματική όσον αφορά τις συντάξεις που καταβάλλει το Δημόσιο.

* Ποσά από 967,58 ευρώ ως 2.620,60 ευρώ σε 13 συνταξιούχους του Ταμείου Νομικών (απόφαση 8590/27/6/2019 του 31ου Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθήνας) για τις παράνομες μειώσεις που είχαν στις επικουρικές τους συντάξεις στο διάστημα από 1/7/2015 ως 1/6/2016, δηλαδή για 11 μήνες. Οι συνταξιούχοι ζητούσαν και επιστροφή Δώρων επικουρικής, για το 2015 και το 2016 αλλά το αίτημα απορρίφθηκε με το σκεπτικό των δικαστών ότι «από κανένα στοιχείο δεν προκύπτει ότι το συνολικό ποσό των συντάξεων (κύριων και επικουρικών) που ελάμβαναν οι ανωτέρω ενάγοντες υπολειπόταν των 2.500 ευρώ ώστε να δικαιούνται τα εν λόγω επιδόματα (άρθρο 3 του ν. 3845/2010)».

Εν αναμονή της απόφασης του ΣτΕ

Θέμα χρόνου είναι εν τω μεταξύ να βγει και η νέα απόφαση – σταθμός του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) η οποία θα κρίνει οριστικά όλες τις διεκδικήσεις των συνταξιούχων, είτε έχουν κάνει αγωγές είτε όχι.

Από την εν λόγω απόφαση θα κριθούν αμετάκλητα οι επιστροφές παράνομων μειώσεων για ένα δεκάμηνο (Ιούλιος 2015-Απρίλιος 2016) στις κύριες συντάξεις και για 12 μήνες (Ιούλιος 2015- Ιούνιος 2016) στις επικουρικές, χωρίς αγωγές.

Από τις υπάρχουσες πληροφορίες η νέα απόφαση του Δικαστηρίου κρίνει συνταγματικό τον νόμο Κατρούγκαλου ως προς τον επανυπολογισμό που σημαίνει ότι τα αναδρομικά παράνομων μειώσεων για διάστημα μεγαλύτερο των 10 μηνών (δηλαδή από Μάιο του 2016 ως και το 2018 ή και το 2019) μπορούν να διεκδικηθούν μόνον από όσους έχουν ήδη ασκήσει προσφυγές και είτε πήραν είτε περιμένουν την πρωτόδικη ή και εφετειακή απόφαση.

Σημειωτέον ότι αναδρομικά στις επικουρικές δε διεκδικούνται μετά τον Ιούνιο του 2016 γιατί έκτοτε έγινε ο επανυπολογισμός σε όλες τις επικουρικές με μειώσεις για 260.000 συνταξιούχους του ΕΤΕΑΕΠ που είχαν άθροισμα συντάξεων πάνω από 1.300 ευρώ (μικτά) και με χορήγηση προσωπικής διαφοράς ώστε να προστατευθούν από τη μείωση της επικουρικής, σε περίπου 800.000 δικαιούχους του ΕΤΕΑΕΠ με άθροισμα συντάξεων κάτω από τα 1.300 ευρώ.

Το 10μηνο αναδρομικών για τις κύριες και το 12μηνο για τις επικουρικές θεωρούνται ως το ελάχιστο διάστημα των επιστροφών ανεξάρτητα από το αν οι συνταξιούχοι προσέφυγαν στα δικαστήρια ή όχι. Το διάστημα αυτό απορρέει από το γεγονός ότι η πρώτη απόφαση του ΣτΕ τον Ιούνιο του 2015 διέτασσε την άμεση διακοπή των μειώσεων που κρίθηκαν αντισυνταγματικές, ενώ η προηγούμενη κυβέρνηση θεωρούσε ότι με τον νόμο 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου) συμμορφώθηκε με το ΣτΕ προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι επανυπολογίστηκαν οι συντάξεις.

Από την έντυπη έκδοση