Μια πρώτη ανάγνωση στις πρόσφατες εξαγγελίες του πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, περί επιδότησης δόσης δανείου είναι πως παρέχεται ένα κίνητρο στους οφειλέτες, με σκοπό να αφυπνιστούν και να ξεκινήσουν τις διαδικασίες ρύθμισης των δανείων τους.

Μιλώντας, ωστόσο, στον «Ε.Τ.» της Κυριακής, η δικηγόρος, Αριάδνη Νούκα, έβαλε στο κάδρο ακόμη μία διάσταση του θέματος. «Τι θα γίνει στην περίπτωση που τα επιδοτούμενα δάνεια πωληθούν σε funds; Θα κληθεί ο Ελληνας φορολογούμενος να πληρώνει τους κερδοσκόπους, οι οποίοι μάλιστα αγοράζουν τα δάνεια στο 25% με ανώτερο 30% της σημερινής οφειλής και έπειτα απαιτούν κατά την εξόφληση ακόμη και το 100% αυτών;».

Για να αποκλειστεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο τόνισε πως θα πρέπει να μπουν κάποιες δικλίδες ασφαλείας στο νομοθέτημα που αναμένεται να φέρει η κυβέρνηση προς ψήφιση στη Βουλή μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα, με βασικότερη την «απαγόρευση της πώλησης δανείων που θα τύχουν επιδότησης». Υπενθυμίζεται πως στις 28.2.2019 λήγει η παράταση του άρθρου 9, παράγραφος 2, του νόμου Κατσέλη, βάσει του οποίου παρέχεται προστασία της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς.

Από την πλευρά τους κυβερνητικές πηγές ανέφεραν στον «Ε.Τ.» της Κυριακής πως στην περίπτωση των στεγαστικών δανείων δεν τίθεται θέμα αισχροκέρδειας από τα funds. Κι αυτό διότι η διαχείρισή τους διαφέρει από αυτήν των καταναλωτικών δανείων, που έχουν τεθεί προς πώληση κατά καιρούς έναντι εξαιρετικά χαμηλών ποσών. «Το σημαντικό για εμάς είναι πως τα χρήματα της επιδότησης θα πηγαίνουν στην αποπληρωμή της δόσης δανείου, με σκοπό να σωθεί το σπίτι του πολίτη», πρόσθεσαν.

Αξίζει να σημειωθεί πως από φέτος επιτρέπονται τόσο οι πωλήσεις όσο και οι τιτλοποιήσεις στεγαστικών δανείων. Οι τράπεζες, θεωρώντας ως πιο συμφέρουσα επιλογή τις τιτλοποιήσεις, εστίασαν εκεί, σε μια προσπάθεια να ενισχύσουν τη ρευστότητά τους και παράλληλα να ανταποκριθούν στους στόχους για περιορισμό των «κόκκινων» δανείων.

Στην περίπτωση της Eurobank, η οποία άνοιξε το χορό των τιτλοποιήσεων, έχει κοινοποιηθεί ότι μέσα στο 2019 θα μεταφερθούν δάνεια ύψους 7 δισ. ευρώ σε εταιρία ειδικού σκοπού (SPV) και έναντι αυτών θα εκδοθούν ομόλογα, μέρος των οποίων θα διατεθούν σε επενδυτές (funds). Σε κάθε περίπτωση μένει να φανεί στην πράξη πόσο επιτελικό ρόλο θα έχουν οι τελευταίοι στη διαχείριση της περιουσίας των Ελλήνων πολιτών.

Κατά την ομιλία του στο Υπουργικό Συμβούλιο της περασμένης Τετάρτης (20/2), ο κ. Τσίπρας υπογράμμισε την εφαρμογή πολιτικών «που εξασφαλίζουν την πρώτη κατοικία στη νέα φάση της ανάκαμψης και ταυτόχρονα βάζουν τις βάσεις για να αποκτήσει η χώρα μας μια συνολική, αξιόπιστη και αποτελεσματική στεγαστική πολιτική για τους πολλούς», με απώτερο σκοπό να μετατραπεί η Ελλάδα από παρίας της Ευρώπης σε πρότυπο για το κοινωνικό κράτος.

Το παραπάνω… περιτύλιγμα σε κάθε περίπτωση δεν εντυπωσιάζει την Ενωση Καταναλωτών ΕΚΠΟΙΖΩ, η οποία, σε ανακοίνωση-καταπέλτη που εξέδωσε μέσα στην εβδομάδα, υποστηρίζει ότι το προϊόν που σπεύδει ο ΣΥΡΙΖΑ «να διαφημίσει δεν μπορεί να κρύψει ότι αυτή η κυβέρνηση καταργεί από την 1η Μαρτίου 2019 την προστασία της κύριας κατοικίας των υπερχρεωμένων νοικοκυριών. Η παρούσα κυβέρνηση υποβάθμισε και οπισθοδρόμησε στην προστασία των υπερχρεωμένων νοικοκυριών και των καταναλωτών στη χώρα μας», επισημαίνει χαρακτηριστικά η Ενωση.

Υπενθυμίζεται πως στα χρόνια που είναι ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, ο νόμος Κατσέλη -ο οποίος έχει ταυτιστεί με τη βασική επιλογή του δανειολήπτη για την προστασία της πρώτης κατοικίας του- έχει υποστεί σειρά από… αποτυχημένα λίφτινγκ, όπως αποδείχτηκε.

Το βασικότερο έγινε το 2015, επί υπουργού Ανάπτυξης, Γ. Σταθάκη (με ισχύ από 1.1.2016). Εκτοτε ο ν. 3869/2010 εξελίχθηκε σε εξαιρετικά «στενό» κοστούμι, λόγω της αυστηροποίησης των κριτηρίων ένταξης (εισόδημα και αξία ακινήτου σε χαμηλά επίπεδα). Ακόμη και έπειτα από σειρά αλλαγών, οι επιδόσεις του εξακολουθούσαν να απέχουν χιλιόμετρα από τις απαιτήσεις των θεσμών. Και κάπως έτσι, εν μέσω… προεκλογικής περιόδου, έσκασε το αφήγημα περί στεγαστικής πολιτικής στη μετα-μνημονιακή εποχή.

«Σήμερα έχει έρθει η ώρα να κάνουμε το επόμενο μεγάλο βήμα. Να αρχίσουμε να οικοδομούμε μια συνολική οριζόντια πολιτική για να εγκαθιδρύσουμε ένα αποτελεσματικό σύστημα κοινωνικής προστασίας της πρώτης κατοικίας», είπε ο πρωθυπουργός στο Υπουργικό Συμβούλιο. Για να γίνει, ωστόσο, αυτό το βήμα, ασχέτως πόσο επιτυχημένο θα είναι τελικά, χρειάστηκε να περάσουν 4 χρόνια.

Ειδικά για το πρόγραμμα της επιδότησης δόσης δανείου κοινοποίησε πως έχει συνολικό ετήσιο προϋπολογισμό 200 εκατ. ευρώ, αφορά περίπου 180.000 νοικοκυριά και 460.000 άτομα με στεγαστικά δάνεια στο… κόκκινο. Βάσει αυτού, το κράτος αναλαμβάνει την υποχρέωση να επιδοτεί τη δόση του δανείου, ενώ οι τράπεζες να αξιοποιήσουν το σύνολο των εργαλείων που έχουν ήδη στη διάθεσή τους για τη μείωση της δόσης (δηλαδή μείωση επιτοκίου, επιμήκυνση του δανείου κ.λπ.).

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής