Τούτο την ίδια ώρα που αγωνίζεται εδώ και δυόμισι μήνες να πείσει ότι υπάρχει δημοσιονομικός χώρος για να μην περικόψει τις συντάξεις το 2019 δηλώνοντας έτοιμη να περικόψει τις -περιορισμένες- παροχές για την ιδιωτική οικονομία που εξήγγειλε από τη Θεσσαλονίκη ο πρωθυπουργός.
Οι προθέσεις της κυβέρνησης για το 2019 έχουν γίνει αντιληπτές και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στις φθινοπωρινές της προβλέψεις εκτός από τη στήριξη για το θέμα της μη περικοπής των συντάξεων επισημαίνει τρία επικίνδυνα σημεία που μπορούν να οδηγήσουν ξανά την Ελλάδα στις αρχές του 2015 ή ακόμη και του 2010:
1) Την υπέρβαση της «οροφής» των δαπανών για τις οποίες έχει δεσμευτεί η χώρα μέσα από το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2019-2022. Σε αυτό περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων η δέσμευση για συνεχή μείωση του μισθολογικού κονδυλίου του Δημοσίου ως ποσοστό του ΑΕΠ.
2) Τους κινδύνους από τις αποφάσεις δικαστηρίων για αναδρομικά εν ενεργεία δημοσίων υπαλλήλων και συνταξιούχων που μπορούν εκτός από την αναστροφή μεταρρυθμίσεων να δημιουργήσουν και δημοσιονομικούς κινδύνους.
3) Την πρόθεση της κυβέρνησης για αυξήσεις μισθών στο Δημόσιο και φέτος αλλά και τα επόμενα χρόνια.
Με δύο λόγια, όλα αυτά που βλέπουμε να αναπτύσσονται ως προεκλογικές παροχές αυτές τις μέρες. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος απ’ όλους είναι η «χιονοστιβάδα» των αναδρομικών, μέσω αποφάσεων ανωτάτων δικαστηρίων. Στο θέμα αυτό η κυβέρνηση σήμερα φαίνεται να πλειοδοτεί παίζοντας με τη φωτιά. Δίνονται, μάλιστα, υποσχέσεις ότι θα εξοφληθούν όλες οι οφειλές αυτού του τύπου όταν υπάρχουν χρήματα. Τούτο όταν μόνο για την αποπληρωμή των αναδρομικών ενός έτους θα χρειαστούν τουλάχιστον 2,5 δισ. ευρώ ενώ μια νέα απόφαση του ΣτΕ για καταβολή του συνόλου των αναδρομικών μπορεί να αυξήσει τις υποχρεώσεις του Δημοσίου στα 12,5 δισ. ευρώ.
Το Δημόσιο αναγνωρίζει αυτή τη στιγμή αναδρομικά μόνο για 17 μήνες από την 1-1-2015 έως και τον Μάιο του 2016, αφού με τον ασφαλιστικό νόμο Κατρούγκαλου υπάρχει -κατά το Δημόσιο- επανυπολογισμός των συντάξεων και άρα δεν οφείλονται αναδρομικά από τότε μέχρι και σήμερα. Ακόμη και έτσι όμως η επιστροφή αναδρομικών έστω και ενός έτους στους συνταξιούχους ισοδυναμεί με μια πρόσθετη δαπάνη της τάξης των 2,3-2,5 δισ. ευρώ.
Με βάση αυτά, τα υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας τρέμουν μια νέα απόφαση του ΣτΕ που θα δικαιώνει τους συνταξιούχους για όλη την περίοδο των περικοπών, ενώ εν αναμονή βρίσκεται και η απόφαση που θα κρίνει τη συνταγματικότητα του νόμου Κατρούγκαλου.
Την ίδια ώρα ακόμη και η απόφαση της επιστροφής των αναδρομικών ύψους 1,4 δισ. ευρώ σε στρατιωτικούς, αστυνομικούς, γιατρούς του ΕΣΥ, πανεπιστημιακούς, δικαστικούς και μουσικούς του Δημοσίου έχει αφήσει κενά. Ηδη οι δικαιούχοι μιλούν για μερική εφαρμογή των αποφάσεων του ΣτΕ που προέβλεπαν επιστροφή αναδρομικών μέχρι και το τέλος του 2017 (η απόφαση για επιστροφή αναδρομικών αφορά την περίοδο μέχρι 31/12/2016) και -το χειρότερο- την επαναφορά των αμοιβών στα επίπεδα προ των περικοπών του 2012.
Κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε πρόσθετα εφάπαξ αναδρομικά της τάξης των 250-300 εκατ. ευρώ και πλήρη εκτροχιασμό του μισθολογικού κονδυλίου για το Δημόσιο. Το Δημόσιο περιόρισε τα αναδρομικά ως το τέλος του 2016 με το σκεπτικό ότι από 1/1/2017 άλλαξαν όλα για τα ειδικά μισθολόγια του Δημοσίου άρα δεν συντρέχει λόγος αναδρομικών.
Αυξήσεις, προσλήψεις
Την ίδια ώρα οι αυξήσεις στο Δημόσιο έχουν ξεκινήσει από φέτος μέσω του «ξεπαγώματος» των ωριμάνσεων από τον περασμένο Μάρτιο και θα συνεχιστούν και το 2019.
Στον τομέα των προσλήψεων ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε επισήμως 17.000 προσλήψεις για τη διετία 2019-2020 έναντι αποχωρήσεων που υπολείπονται κατά 2.500 χιλιάδες. Σύμφωνα με το υπουργείο Δημόσιας Διοίκησης η διαφορά προκύπτει από δικαιωμένους από τα δικαστήρια απολυμένους οι οποίοι επανέρχονται στις θέσεις τους και βρίσκονται εκτός του κανόνα της μίας πρόσληψης ανά μία αποχώρηση αλλά εντός του μισθολογίου του Δημοσίου.
Οι επιπλέον 7.500 προσλήψεις του 2019 για κοινωνική πρόνοια (4.500 για Ειδική Αγωγή και 3.000 για το πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι») καλύπτονται μισθολογικά από κοινοτικά κονδύλια (οι 3.000 για τη «Βοήθεια στο σπίτι»). Οι 4.500 στην Ειδική Αγωγή θα είναι ένα από τα αντίμετρα του πρωθυπουργού.
Οσο για τις 10.000 νέες θέσεις που θα προκύψουν από την έξοδο των κληρικών από το μισθολόγιο του Δημοσίου είναι ακόμη πολύ νωρίς για εκτιμήσεις, καθώς θα είναι πολύ δύσκολο η αρχική συμφωνία με την Εκκλησία της Ελλάδος να καταλήξει σε τελική συμφωνία.
Οι αποκλίσεις θα έχουν και ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
Η αύξηση του κόστους λειτουργίας του Δημοσίου θα αποτελέσει και αντικείμενο διαφωνιών με τους δανειστές, καθώς «ξηλώνονται» βασικές αλλαγές που έχουν συμφωνηθεί με τους δανειστές με τη λήξη του τρίτου Μνημονίου.
Αλλαγές σε καίριους τομείς, όπως το ασφαλιστικό ή το μισθολόγιο και ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων όταν η χρήση του νέου τύπου κινητικότητας είναι ακόμη σε εμβρυακό στάδιο, μάλλον δεν θα περάσουν απαρατήρητες.
Ως γνωστόν, η Ελλάδα, εκτός από το ευρωπαϊκό εξάμηνο, εξετάζεται και με βάση την ενισχυμένη εποπτεία από τους δανειστές της και εκεί η επίτευξη του δημοσιονομικού στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ έχει προτεραιότητα.
Μια απόκλιση θα έχει ως πρώτη συνέπεια την αναστολή της έγκρισης εκταμίευσης 1,2 δισ. ευρώ σε δόσεις των 600 εκατ. ευρώ από τα κέρδη των Κεντρικών Τραπεζών από ελληνικά ομόλογα, που αποφασίστηκε στο Eurogroup του Ιουνίου.
Μια σαφής απόκλιση από το δημοσιονομικό στόχο όμως μπορεί να έχει ως συνέπεια ακόμη και την ακύρωση των μέτρων για την ελάφρυνση του χρέους που αποφάσισε το Eurgroup και την επαναφορά της Ελλάδας στην κατάσταση που είχε περιέλθει πριν από το 2010. Ακόμη και ένα νέο πρόγραμμα διάσωσης -που είναι από πολύ δύσκολο έως αδύνατο- θα έφερνε σε πρώτη ζήτηση πολύ σκληρότερα μέτρα από αυτά που διαπραγματεύεται να αναστείλει σήμερα η ελληνική πλευρά.
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής
[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]