Ο αιματολόγος, καθηγητής Θεραπευτικής – Αιματολογίας, διευθυντής Μονάδας Αυτόλογης Μεταμόσχευσης στο νοσοκομείο «Αλεξάνδρα», Ευάγγελος Τέρπος, με συνέντευξή του στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής, εξηγεί πόσο διατηρείται η ανοσία μετά τον εμβολιασμό, καθώς και ποιες ομάδες του πληθυσμού δεν ανταποκρίνονται στο εμβόλιο και πρέπει να συμπεριφέρονται σαν ανεμβολίαστοι…

Κύριε Τέρπο, τι παρατηρούμε σχετικά με τα αντισώματα μετά τον εμβολιασμό; Πόσο διατηρείται η ανοσία και πώς διαφοροποιείται αναλόγως της ηλικίας;

Τα αντισώματα μετρώνται είτε σε εμπορικό είτε σε ερευνητικό επίπεδο και διαχωρίζονται σε αυτά που στρέφονται κατά πρωτεϊνών του ιού και στα εξουδετερωτικά, τα οποία εμποδίζουν την είσοδο του ιού στα κύτταρα και έχουν τη μεγαλύτερη αξία. Τα αντισώματα που μετρώνται εμπορικά στρέφονται κατά βάση έναντι του στελέχους της Γουχάν, ενώ όσον αφορά στη μετάλλαξη Δέλτα τα αντισώματα μετρώνται, κυρίως, σε επίπεδο ερευνητικό.

Εμείς στο νοσοκομείο «Αλεξάνδρα» ξεκινήσαμε από τον Ιανουάριο να μετράμε αντισώματα και με εμπορικά διαθέσιμη μέθοδο και με μέθοδο που μας έχει δοθεί η τεχνογνωσία από την ομάδα του κυρίου Παυλάκη στην Αμερική, τόσο αναφορικά με το στέλεχος της Γουχάν όσο και για μεταλλάξεις του. Δεδομένα του Οκτωβρίου δείχνουν ότι σε υγιείς υγειονομικούς εννέα μήνες μετά τον εμβολιασμό υπήρχαν εξουδετερωτικά αντισώματα σε επίπεδο 70-80%. Ενα 20-30% φαίνεται ότι έχει μικρότερους τίτλους εξουδετερωτικών αντισωμάτων που στρέφονται, όμως, κατά του αρχικού στελέχους. Τι γίνεται με τη Δέλτα; Μελέτες νωρίτερα από τη δική μας, που δημοσιεύτηκαν στο «Nature Medicine», δείχνουν ότι έξι μήνες μετά τη δεύτερη δόση ένα 40-50% των υγιών εμβολιασμένων δεν μπορούσε να εξουδετερώσει τη Δέλτα. Οταν τους έγινε η τρίτη δόση, την εξουδετέρωναν όλοι.

Το ερώτημα είναι: Θα αρρωστήσουν όλοι όσοι δεν έχουν εξουδετερωτικά αντισώματα έναντι της Δέλτα; Η απάντηση είναι όχι, υπάρχει πάντα και η κυτταρική ανοσία.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι υπάρχουν ομάδες του πληθυσμού που δεν αναπτύσσουν αντισώματα. Για παράδειγμα, άνθρωποι με αιματολογικούς καρκίνους της λεμφικής σειράς (όπως χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία, πολλαπλούν μυέλωμα ή Β-λεμφώματα) σε ποσοστό 30-50% και, αναλόγως τι θεραπεία λαμβάνουν, δεν έχουν καθόλου αντισώματα μετά τον εμβολιασμό και πρέπει να προσέχουν πάρα πολύ. Στους ασθενείς μας που μετράμε αντισώματα, είδαμε ότι μετά την τρίτη δόση το 30% αυτών των ασθενών που δεν είχε καθόλου εξουδετερωτικά αντισώματα πέτυχε τη δημιουργία αντισωμάτων.

Γιατί ακούμε πολλούς εμβολιασμένους να κολλάνε τον ιό; Τι φταίει; Μπορεί η αναμνηστική δόση να ανακόψει αυτές τις μεταδόσεις;

Τα παραπάνω δεδομένα εξηγούν γιατί για τη συγκεκριμένη μετάλλαξη έχουμε κρούσματα ακόμη και σε αυτούς που έχουν εμβολιαστεί. Οι άνθρωποι που μετά το εξάμηνο δεν είχαν εξουδετερωτικά αντισώματα έναντι της μετάλλαξης Δέλτα εκτόξευσαν τους τίτλους με την τρίτη δόση. Η αναμνηστική δόση αποσκοπεί να αυξηθεί πολύ ο τίτλος των αντισωμάτων έναντι του στελέχους της Γουχάν, κατά συνέπεια και αυτών έναντι της Δέλτα σε ποσοστό 80-85%. Τα αντισώματα έναντι του στελέχους της Γουχάν μπορεί να εξουδετερώνουν λιγότερο ικανοποιητικά το Δέλτα, ωστόσο υπάρχει ισχυρή συσχέτιση. Οσο υψηλότερους τίτλους αντισωμάτων έχει κανείς έναντι της Γουχάν τόσο υψηλότερους και έναντι της Δέλτα.

Στο «Αλεξάνδρα», που έχουμε μετρήσει 71 υγειονομικούς έναν μήνα μετά την τρίτη δόση, η τιμή των εξουδετερωτικών αντισωμάτων είναι στο 97,8% για το στέλεχος Γουχάν και 80% για το Δέλτα. Είναι οι υψηλότερες τιμές που έχουμε δει από οποιοδήποτε άλλο time point. Για να καταλάβετε, εγώ δύο εβδομάδες μετά τη δεύτερη δόση είχα εξουδετερωτικά αντισώματα 93%, τρεις μήνες μετά 60%, έξι μήνες μετά 46% για εξουδετέρωση της Γουχάν. Το ίδιο ποσοστό για τη Δέλτα που το μέτρησα στους έξι μήνες ήταν μόλις 20%. Με την τρίτη δόση έφτασα εξουδετερωτικά αντισώματα 98% στο στέλεχος Γουχάν και 80% στη Δέλτα.

Η τρίτη δόση θα ολοκληρώσει τον κύκλο εμβολιασμού; Θα χρειαστούμε και τέταρτη; Θα φτάσουμε στο σημείο να κάνουμε μία ετήσια δόση και, εάν ναι, πότε;

Τα στοιχεία για την ώρα δείχνουν ότι η αναμνηστική δόση εκτοξεύει τα εξουδετερωτικά αντισώματα και μπορεί να διαρκεί η προστασία λίγο περισσότερο. Δεν γνωρίζουμε ακόμη πώς θα είναι ο εμβολιασμός μετά την τρίτη δόση και εάν θα χρειαστούμε εμβόλια να εξουδετερώνουν συγκεκριμένες μεταλλάξεις. Οι λοιμωξιολόγοι λένε ότι ο συγκεκριμένος ιός είναι πολύ λιγότερο μεταλλασσόμενος σε σχέση με της γρίπης, για παράδειγμα. Κανείς, όμως, δεν μπορεί να αποκλείσει το γεγονός ότι μπορεί να εμφανιστεί μετάλλαξη που τα υπάρχοντα εμβόλια να είναι λιγότερο αποτελεσματικά σε αυτήν. Οπότε, θα χρειαστεί η παρασκευή νέων που θα στοχεύουν συγκεκριμένες μεταλλαγές.

Η μετάλλαξη της Μποτσουάνας θα είναι αυτή που θα οδηγήσει σε νέα εμβόλια;

Είναι μια νέα παραλλαγή που έχει εμφανιστεί σε λίγους ανθρώπους ακόμη, κυρίως στη Νότια Αφρική. Γνωρίζουμε ότι έχει αρκετές μεταλλάξεις στο τμήμα της πρωτεΐνης ακίδας που συνδέεται με τα κύτταρα. Κατά πόσο το υπάρχον εμβόλιο είναι αποτελεσματικό έναντι της συγκεκριμένης μετάλλαξης μένει να αποδειχθεί. Ξέρουμε ότι μπορεί να απαιτηθεί να φτιαχτούν εμβόλια που να στοχεύουν σε συγκεκριμένες μεταλλάξεις, σε αυτήν ή άλλες, πέρα από αυτά που στρέφονται κατά του αρχικού στελέχους της Γουχάν.

Υπάρχει λόγος να κάνουν οι πολίτες τεστ αντισωμάτων, ώστε να δουν εάν έχουν αντισώματα από τον εμβολιασμό;

Με βάση όσα είπαμε παραπάνω οι εμπορικοί τρόποι μέτρησης αντισωμάτων αφορούν στη μεγάλη τους πλειονότητα το στέλεχος της Γουχάν. Ενα τεστ αντισωμάτων αυτήν τη στιγμή δεν είναι χρήσιμο, καθώς δεν έχουμε ένα εμπορικά διαθέσιμο προϊόν, διεθνώς στανταρισμένο, που να μας λέει ότι εάν έχουμε ένα συγκεκριμένο όριο αντισωμάτων προφυλασσόμαστε από το μεταλλαγμένο στέλεχος Δέλτα. Είναι πολλές εταιρίες, πολλά κιτ, η κάθε μέθοδος έχει διαφορετικές τιμές θετικότητας και τα αποτελέσματα μπορεί να είναι παραπλανητικά. Μπορεί κάποιος να δει υψηλή τιμή αντισωμάτων που όμως να μην τον προφυλάσσουν έναντι της μεταλλαγής Δέλτα και να μην τηρεί τα μέτρα. Τα μέτρα πρέπει να τηρούνται απαρέγκλιτα από όλους, ακόμη και εάν είναι εμβολιασμένοι και με τις τρεις δόσεις.

Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις 

Ειδήσεις σήμερα

• Φώφη Γεννηματά: Συγκίνηση στο μνημόσυνο 40 ημέρες μετά τον θάνατό της [βίντεο]
• Κορονοϊός: Το μπρελόκ που ήρθε για να μείνει – Δείτε τη νέα μορφή του πιστοποιητικού εμβολιασμού [βίντεο]
• Κοζάνη: Ο παπάς που έγινε viral και αποστομώνει τους αρνητές – «Ο κάθε γελαδάρης έγινε λοιμωξιολόγος, όρσε» [βίντεο]
• Σίκινος: Παλληκάρι ο καπετάνιος, έδεσε στο λιμάνι παρά τα 8 μποφόρ – Το βίντεο που… κόβει την ανάσα

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr