Φασουλής και Περικλέτος

Ως πρώτη απόπειρα αποκριάτικου θεατρικού δρώμενου μπορούμε να θεωρήσουμε την εμφάνιση των Φασουλή και Περικλέτου στα μέσα του 19ου αιώνα, όταν από μορφές του κουκλοθέατρου μετατρέπονται στην Αποκριά σε πρόχειρα μασκαρεμένους ροπαλοφόρους, που άλλοτε παίζουν αυτοσχέδια σκωπτικά σκετς στη μέση των δρόμων και άλλοτε κυνηγούν και περιπαίζουν όσους φορούν ευρωπαϊκά ρούχα. Τον ρόλο αυτόν του δημόσιου δρώμενου συνεχίζουν στα τέλη του αιώνα ο Δημήτρης Γρίβας, που αφήνει το οπωροπωλείο του στην οδό Ευριπίδου για να σατιρίσει δημόσια πρόσωπα και τα κακώς κείμενα μαζί με την ευτραφή «Τρελοκατερίνα».

Η αποκριάτικη επιθεώρηση αποτελεί «παιδί» της επιθεώρησης που κάνει την εμφάνισή της στην Αθήνα του 1894, με την παράσταση «Γραντ βία», που έχει στο ρεπερτόριό του ένας περιοδεύων ιταλικός μελοδραματικός θίασος.

Οι επιθεωρήσεις της εποχής αποτελούν σατυρική παρέλαση γεγονότων της περιόδου, διανθισμένες με μουσική, χορό και τραγούδι, ενώ ιδιαίτερο βάρος δίνεται στην πλούσια σκηνογραφία, κοστούμια, πολυμελή θίασο, χορωδία, όμορφες κοπέλες κ.λπ. Στην αποκριάτικη εκδοχή τους οι παραστάσεις αυτές προσφέρουν, εκτός των παραπάνω, την ενεργή συμμετοχή του κοινού σε αυτές, με αποτέλεσμα πολλές φορές οι θεατές να χορεύουν και να τραγουδούν, ενώ την ατμόσφαιρα θεατρικού καρναβαλιού συμπληρώνουν ο χαρτοπόλεμος και οι σερπαντίνες.

Το 1926 στην επιθεώρηση «Χαρτοπόλεμος», που ανεβάζει ο θίασος Σπύρου Πατρικίου, ακούγεται για πρώτη φορά το δημοφιλές τραγούδι «Μα σαν της Κολομπίνας το φιλί»:

Μα σαν της Κολομπίνας το φιλί

άλλο δεν είδα τόσο μαγικό

τόσο δροσάτο και γλυκό

με εκείνη τη θολή της ματιά

και με δυο χείλη σαν φωτιά

που στάζουν αίμα

λες κι ήταν ψέμα

κι ας ήταν μόνο για μια νυχτιά.

Στο νέο θεατρικό είδος δοκιμάζονται τα περισσότερα μεγάλα ονόματα του σανιδιού, δημιουργώντας ξεχωριστές παραστάσεις, γνωστότερες των οποίων είναι η «Μπαλαρίνα 1927» του Αιμίλιου Δραγάτση στο Θέατρο Κοτοπούλη, ο «Κόκκινος μύλος» του Δημήτρη Γιαννουκάκη, η «Κολομπίνα» του Τίμου Μωραϊτίνη, η «Φιρουλή-Φιρουλά» του Αντώνη Βώττη, η «Καμήλα με τα τσόκαρα» των Πολ Νορ και Κώστα Γιαννίδη και πολλές άλλες. Οι μόνοι που έχουν αντιρρήσεις για την ελευθεριότητα των παραστάσεων αυτών είναι οι ηθοποιοί του κλασικού θεάτρου και της αρχαίας τραγωδίας. Οταν οι Αιμίλιος Βεάκης και Χριστόφορος Νέζερ περιοδεύουν αποκριάτικα στη Μυτιλήνη παίζοντας «Μάκβεθ», η ηθοποιός και θιασάρχης Σωτηρία Ιατρίδου ζητά να ενσωματωθούν στο εύθυμο κλίμα των ημερών παίζοντας σε κείμενα που γράφουν ντόπιοι συνοδεία πιάνου, ο Αιμίλιος Βεάκης μουρμουρίζει στα παρασκήνια: «Ορίστε, η “Λαίδη Μάκβεθ” και ο “Φιλάργυρος” να χοροπηδάνε τώρα με τα κλαπατσίμπαλα σαν μαϊμούδες».

Η αποκριάτικη επιθεώρηση κορυφώνεται το πρώτο μισό του 19ου αιώνα, ατονεί στη συνέχεια και μεταπολεμικά περιορίζεται σε μικρά σκετς.

«Ας ντυθώ Kολομπίνα και ας πεθάνω…»

Ομως, ακόμα και η τρέλα της θεατρικής Αποκριάς έχει την πικρή της πλευρά που κάποιες φορές γίνεται τραγική. Στα χρόνια της ελληνικής Μπελ Επόκ μια νεαρή μπαλαρίνα ονόματι Χριστίνα έχει ως όνειρο ζωής να παίξει σ’ ένα μικρό νούμερο τον ρόλο της Κολομπίνας: «Ας κάνω τον ρόλο της Κολομπίνας και ας πεθάνω», λέει χαρακτηριστικά στον θιασάρχη Γονίδη και εκείνος την περιπαίζει λέγοντάς της πως θα παίξει τον ρόλο τη Μεγάλη Παρασκευή, που είναι κλειστά τα θέατρα… Ο μεγάλος «Χορός των Πιερότων» εκείνης της χρονιάς γίνεται στο «Τροκαντερό», παρουσία των μεγάλων θεατρικών ονομάτων της εποχής και με πανάκριβο εισιτήριο.

Η νεαρή μπαλαρίνα, μην μπορώντας να νοικιάσει στολή Κολομπίνας, ζητά από την πρωταγωνίστρια να τη δανειστεί μόνο για ένα βράδυ, αλλά εκείνη της το αρνείται βρίζοντάς την. Η Χριστίνα, όμως, που θέλει να γίνει πρωταγωνίστρια έστω για ένα βράδυ, μετά το τέλος της παράστασης κλέβει από το θέατρο όπου παίζει το κοστούμι της Κολομπίνας και πηγαίνει με αυτό στον μεγάλο χορό. Εκεί, ξεχωρίζει χορεύοντας με την αγαπημένη της στολή, συνοδεύει τον μαέστρο στα τραγούδια και αποθεώνεται από όλους. Φεύγει τα ξημερώματα από τον χορό με την Κάντιλακ ενός σοφέρ που έχουν οι ηθοποιοί, για να γυρίσει σπίτι και να επιστρέψει την κλεμμένη στολή. Στη Λεωφόρο Συγγρού ένα φορτηγό που μπαίνει αιφνίδια στον δρόμο συγκρούεται με την Κάντιλακ. Η νεαρή μπαλαρίνα, έχοντας ενσαρκώσει το παραμύθι της Σταχτοπούτας, φεύγει από τη ζωή φορώντας το αγαπημένο της λευκό, ματωμένο, φόρεμα της Κολομπίνας…

Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις 

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr