Γράφει ο Χάρης Αποστολόπουλος

Πριν από 93 χρόνια ακριβώς, οι αδερφοί Γουόλτ και Ρόι Ντίσνεϊ, γνωστοί ως Disney Brothers, ίδρυσαν ένα στούντιο στο Μπέρμπανκ της Καλιφόρνια, το Walt Disney Pictures (αρχική ονομασία), το οποίο έμελε να μείνει στην ιστορία! Στη μετέπειτα πορεία του, το στούντιο της Disney το οποίο άλλαζε διαρκώς ονόματα (Walt Disney Studio, Walt Disney Productions μέχρι το τελικό Walt Disney Company που καθιερώθηκε το 1986) θα… άφηνε εποχή, φτιάχνοντας εκατοντάδες animation φιλμάκια και θρυλικές μεγάλου μήκους ταινίες.

Πράγματι, από τη «Χιονάτη και τους 7 νάνους» του 1937 μέχρι την τελευταία της επιτυχία το «Ψάχνοντας την Ντόρυ» που κυκλοφόρησε τον περασμένο Ιούνιο, η επιτυχία των ταινιών της Disney ήταν κολοσσιαίου μεγέθους, κερδίζοντας δισεκατομμύρια δολάρια και κάνοντας το trademark της, ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα στον κόσμο!

Ας μιλήσουν οι… αριθμοί 

Αξίζει να σημειωθεί πως η Walt Disney Company δίνει το «παρών» κάθε χρόνο στην ετήσια λίστα του Forbes με το top 20 των πλέον κερδοφόρων επιχειρήσεων. Ενδεικτικά να αναφέρουμε πως το 2015, σημείωσε καθαρά κέρδη που ξεπέρασαν τα 3 δισ. δολάρια. Υπολογίζεται δε, ότι ολόκληρη η επιχείρηση, κοστολογείται περίπου στα 150 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ απασχολεί 170.000 εργαζομένους σε 40 χώρες του κόσμου.

Πάντα επίκαιρη

Αλήθεια, ποιος δεν έχει μεγαλώσει με τις κλασικές ταινίες της Disney, οι οποίες είναι βασισμένες σε πασίγνωστα παιδικά παραμύθια, όπως η «Σταχτοπούτα» ή ο «Πινόκιο»; Ποιος δεν έχει κλάψει με το «Βασιλιά των Λιονταριών», δεν έχει συγκινηθεί με την «Παναγία των Παρισίων», δεν έχει λυθεί στα γέλια με την «Γκουφοταινία» και δεν έχει ταυτιστεί με το λούτρινο καουμπόι «Γούντυ», στο «Toy Story»; Ή για τους πιο κυνικούς, ποιος δεν έχει ενοχληθεί βλέποντας την ιστορία του δικού μας ήρωα της ελληνικής μυθολογίας, Ηρακλή, στο «Ηρακλής: Πέρα από το μύθο» να διαπομπεύεται στο βωμό της εμπορικότητας και του θεάματος;

Πάντως, είτε το θέλαμε, είτε όχι, είτε μέσω ημών των ιδίων, είτε μέσω των παιδιών, των ανιψιών ή των εγγονών μας, είναι γεγονός πως η Disney και οι ταινίες της έχουν μπει σε κάθε σπίτι! Είτε ήταν σε μορφή βιντεοκασέτας, είτε σε DVD, είτε πλέον διαδικτυακά. Και όσο κι αν οι εποχές ή οι χαρακτήρες και οι κόσμοι της Disney άλλαζαν, τα μηνύματά των ταινιών της ήταν πάντοτε μεστά νοημάτων και ηθικών αξιών. Έτσι, οι ήρωές της αποτελούσαν τα καλύτερα παραδείγματα προς μίμηση για τα μικρά παιδιά και, αν θέλετε, υπενθύμιζαν στους μεγαλυτέρους ότι πρέπει κι αυτοί με τη σειρά τους να γίνουν… καλύτεροι άνθρωποι!

Οι… «μαύρες τρύπες»

Ωστόσο, κανείς δεν έχει συμβόλαιο με την επιτυχία. Αυτό ασφαλώς ισχύει και για μια εταιρεία παραγωγής ταινιών, ακόμα κι αν πρόκειται για το βεληνεκές της Disney. Κάθε παραγωγή της δεν ήταν de facto επιτυχημένη, ούτε φυσικά οι εμπορικές της εισπράξεις ξεπερνούσαν τον -πάντα υψηλό- πήχη των οικονομικών προσδοκιών. Δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις που η Disney έπεσε τελείως έξω στις προβλέψεις της και οι ταινίες της απέφεραν κέρδη κάτω του αναμενόμενου, κάτι που σίγουρα οι εκάστοτε υπεύθυνοι θα θέλουν να ξεχάσουν! To EThe Magazine, έψαξε και βρήκε τις 7 ταινίες που κατέληξαν σε παταγώδεις εμπορικές αποτυχίες.

Τα 7 μεγαλύτερα Box Office Fails

1. Tomorrowland

Πίσω από την… παταγώδη αποτυχία του Tomorrowland, κρύβεται ο ιθύνων νους της Pixar, Brad Bird (Ο Ρατατούης, Οι Απίθανοι) o οποίος σίγουρα ακόμα θα το φυσάει και δε θα κρυώνει! Η Pixar και η Disney, είχαν ανέκαθεν μια αγαστή συνεργασία στην παραγωγή ταινιών, η οποία οδήγησε σε ουκ ολίγα block busters όπως τα «Αυτοκίνητα» ή το «Μπαμπούλας Α.Ε.», ωστόσο η χημεία σε αυτήν την περίπτωση κάπου χάλασε, παρά την επιλογή του Τζορτζ Κλούνεϊ στον πρωταγωνιστικό ρόλο!

Η ταινία είχε λάβει τόσο αποκαρδιωτικές κριτικές ήδη από την avant premiere που είχε ήδη «βουλιάξει» πριν από την επίσημη έναρξή της. Αν και ο τζίρος της δεν ήταν τόσο απογοητευτικός «αγγίζοντας» τα 210 εκατομμύρια δολάρια (93 εκ. στις ΗΠΑ και 115 εκ. δολάρια διεθνώς), η ζημιά ήταν τεράστια γιατί η Disney είχε ξοδέψει 150 εκατ. δολάρια ΜΟΝΟ για τη διαφήμιση και το μάρκετινγκ της ταινίας! Σ’ αυτά προσθέστε και το συμβόλαιο του «πολύ» κυρίου Κλούνεϊ και το γλυκό… έδεσε!

2. The Lone Ranger

Μέχρι να έρθει το Tomorrowland και να του κλέψει τα πρωτεία, ο «Lone Ranger» έπαιζε… μόνος του στις εμπορικές αποτυχίες της Disney. Αν και επί της ουσίας δεν πρόκειται για κάποιο sequel των «Πειρατών της Καραϊβικής», η επανένωση του Τζόνι Ντεπ με το σκηνοθέτη Γκορ Βερμπίνσκι, με τον πρώτο να φορά ένα περίεργο κοστούμι παρόμοιο με εκείνο του Κάπτεν Τζακ Σπάροου, αυτό προσπάθησε να πετύχει «off the record». Δυστυχώς για τη Ντίσνεϊ, δεν έκλεψε τίποτα από τη δόξα των πολύ επιτυχημένων «Πειρατών» και προξένησε μεγάλη ζημιά στη φήμη του διάσημου ηθοποιού αλλά και του επιτυχημένου -ως τότε- σκηνοθέτη. Πολλοί δε, λένε πως αυτή η ταινία αποτέλεσε την αρχή της πτωτικής πορείας (;) του Τζόνι Ντεπ.

Η ταινία είχε τζίρο 260 εκατομμύρια δολάρια, αλλά για ένα μπάτζετ 215 εκατομμυρίων (!) στο οποίο δεν συμπεριλαμβάνονται τα έξοδα του μάρκετινγκ, ο «γδούπος» ήταν εκκωφαντικός.

3. John Carter

Για την παραγωγή αυτή, η Disney «πέταξε» 250 εκατομμύρια δολάρια ωστόσο, αυτό που… «πόνεσε» πιο πολύ ήταν το πολύ δυναμικό και πολλά υποσχόμενο ξεκίνημα της ταινίας. Ο «John Carter», με τον Τέιλορ Κιτς σε πρωταγωνιστικό ρόλο, μια ταινία που αποτελεί πιστή μεταφορά της 11τομης σειράς βιβλίων Barsoom του Αμερικανού συγγραφέα Έντγκαρ Ράις Μπάροουζ, πραγματοποίησε «άνοιγμα» διημέρου με 40 εκατομμύρια δολάρια, κάνοντας τους παραγωγούς να… τρίβουν τα χέρια τους. Ωστόσο, κατάφερε συνολικά να αποφέρει 73 εκατομμύρια δολάρια όλα κι όλα στο αμερικανικό box office και άλλα 211 εκατομμύρια δολάρια στον υπόλοιπο κόσμο, αποτελώντας μια ακόμα «μαύρη τρύπα» για την Disney.

4. Prince of Persia: The Sands of Time

Έχοντας ήδη ένα τεράστιο κοινό από τους φανατικούς gamers της άκρως επιτυχημένης σειράς παιχνιδιών «Prince of Persia», η Disney φιλοδοξούσε με το «Sands of Time» να… σπάσει τα ταμεία.

Παρά τις πολύ άσχημες κριτικές, ομολογουμένως, η ταινία εισπρακτικά δεν τα πήγε άσχημα. Με τζίρο μόλις 90 εκατομμύρια στις ΗΠΑ αλλά με 245 εκ. δολάρια στον υπόλοιπο κόσμο και σύνολο 336 εκατ. δολαρίων, κάθε άλλο παρά… αποτυχημένη δεν μπορεί να την πει κανείς, δεδομένου ότι κόστισε 200 εκατομμύρια δολάρια για την παραγωγή της. Παρ’ όλα αυτά, οι βλέψεις ήταν για πολύ ψηλά, η απογοήτευση τεράστια και η απόσταση από το να χαρακτηριστεί «επιτυχία»… έτη φωτός μακριά!

5. The Sorcerer’s Apprentice

Τι κι αν επιστρατεύτηκε ο Νίκολας Κέιτζ σε πρωταγωνιστικό ρόλο, o «Μαθητευόμενος Μάγος» δεν έβγαλε κάποιον… λαγό από το καπέλο του! Η ταινία, η οποία εμπνεύστηκε σε ένα μεγάλο μέρος από την ιστορική «Φαντασία» του 1940, απέδειξε στην ίδια τη Disney πως κανείς δεν νοιάζεται για κανέναν… μαθητευόμενο μάγο στις παραγωγές της, αν δεν πρωταγωνιστεί ο Μίκυ Μάους.

Απογοητευτικές κριτικές, κακογραμμένο σενάριο και ένα οδυνηρό 41% στο Rotten Tomatoes, «καταπόντισαν» τη γενικότερη αίσθηση για την ταινία, η οποία ωστόσο κατόρθωσε να «επιπλεύσει» εμπορικά. Είχε εισπρακτικό τζίρο 215 εκ. δολάρια ενώ η παραγωγή της κόστισε 150 εκ. δολάρια χωρίς ωστόσο να συνυπολογίζονται τα έξοδα για το μάρκετινγκ.

6. Treasure Planet

Σίγουρα οι υπεύθυνοι για την παραγωγή αυτής της ταινίας κινουμένων σχεδίων, εύχονται να μην την είχαν κάνει ποτέ! Πρόκειται για το remake του κλασικού παραμυθιού «Treasure Island», μιας διαστημικής περιπέτειας που πρέπει να παραδεχθούμε ότι στην πρωτότυπη version της ήταν αρκετά ενδιαφέρουσα. Ωστόσο, ακριβώς επειδή το remake δεν είχε τίποτα καινούριο να επιδείξει, προσπάθησε να… κρύψει τη «γύμνια» του δανειζόμενο τις φωνές του Joseph Gordon-Levitt και της Emma Thompson.

Το κοινό δεν φάνηκε να συγκινείται ιδιαίτερα από τη νέα εκδοχή και η ταινία έφερε στα ταμεία της Disney περίπου 110 εκατομμύρια, αφού όμως πρώτα είχαν κάνει… φτερά 140 εκ. δολάρια για την παραγωγή της!

7. Fantasia

https://www.youtube.com/watch?v=cdxqEYhDeDA

Όση εντύπωση κι αν σας προκαλεί, ένα από τα πρώτα… «φιάσκα» της Disney, είναι η ταινία που τώρα θεωρείται από πολλούς η κορυφαία ταινία κινουμένων σχεδίων όλων των εποχών! Η πρεμιέρα της ταινίας στο Θέατρο Broadway της Νέας Υόρκης, το 1940, έγραψε μια νέα λαμπρή σελίδα κινηματογραφικής ιστορίας, καθώς όρισε εκ νέου τη σχέση ανάμεσα στη μουσική και το κινούμενο σχέδιο. Η «Φαντασία» ήταν για την εποχή της κάτι το ασύλληπτο, καθώς έσπασε τις διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στο «βαθύ» (την κλασική μουσική) και το «ρηχό» (τα κινούμενα σχέδια), απελευθερώνοντας τη δημιουργικότητα των πιο ταλαντούχων σχεδιαστών της Disney και οδηγώντας το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα σε επίπεδα, που, ακόμα και σήμερα, προκαλούν δέος.

Πρέπει να τονιστεί ότι για τη μουσική επένδυση της «Φαντασίας», επιλέχθηκαν μερικά από τα γνωστότερα και πιο αγαπητά μέρη σπουδαίων κλασικών έργων μεγάλων συνθετών (Μπαχ, Μπετόβεν, Τσαϊκόφσκι, Στραβίνσκι, Σούμπερτ κ.ά.). Η επιτυχία της ταινίας (σε βάθος χρόνου) υπήρξε τέτοια, που σήμερα, η «Φαντασία» αναγνωρίζεται ως ένα αριστούργημα όχι μόνο των κινουμένων σχεδίων, αλλά της 7ης τέχνης συνολικά, ταυτιζόμενη με την έννοια της «οικογενειακής ψυχαγωγίας» για έναν ολόκληρο αιώνα.

Όμως, η «Φαντασία» μέχρι να κερδίσει την αναγνώριση που της άξιζε (κάπου στα μέσα του 1960), λίγο έλειψε να βάλει οριστικά «λουκέτο» σε όλη την Disney! Ο ίδιος ο Walt Disney, αναγκάστηκε να… «σπρώξει» 2,3 εκατομμύρια δολάρια στις περίπου 2 ώρες αυτής της οπτικοακουστικής πανδαισίας, προκειμένου να την τελειοποιήσει και να την έχει έτοιμη για την πρεμιέρα της. Το ξεκίνημα όμως ήταν απογοητευτικό, καθώς λίγοι κινηματοράφοι ενδιαφέρθηκαν για την προβολή και την αγορά των δικαιωμάτων της. Και όχι άδικα, καθώς οι καιροί ήταν δύσκολοι και οι επιχειρηματίες ιδιαίτερα διστακτικοί με δεδομένο ότι οι ΗΠΑ ακόμα συνέρχονταν από την παγκόσμια οικονομική ύφεση και το κραχ του 1929 ενώ στην Ευρώπη είχε ήδη ξεκινήσει ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος (οι ΗΠΑ εισήλθαν το 1941). Οι προβολές της ταινίας ήταν ελάχιστες και τα έσοδα ακόμα λιγότερα, ενώ -αν θέλετε πιστέψτε το- ακόμα και οι κριτικές που έλαβε ήταν αρνητικές!