Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Η απόφαση ελήφθη μετά από εισήγηση του Αμερικανού ΥΠΕΞ Αντονι Μπλίνκεν, που βρίσκεται στις Βρυξέλλες, από κοινού με τον γ.γ./ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, ο οποίος νωρίτερα είχε συνάντηση στην έδρα της Ατλαντικής Συμμαχίας με τον Ουκρανό υπουργό Εξωτερικών Ντιμίτρου Κολέμπα. Στη βελγική πρωτεύουσα βρίσκεται και ο υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Οστιν, που πραγματοποιεί επαφές σε ΝΑΤΟ-Γερμανία και Μ. Βρετανία με βασικό θέμα τις ρωσικές προκλητικές στρατιωτικές ασκήσεις περιφερειακά της Ουκρανίας.

Μπορεί η συνάντηση του Ελληνα ΥΠΕΞ με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Αγκυρα να αναβλήθηκε για αύριο, αλλά ο Νίκος Δένδιας δεν άλλαξε την πρωινή σημερινή μετάβασή του στην Κωνσταντινούπολη προκειμένου να συναντηθεί στο Φανάρι με τον Παναγιότατο Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο.

Μετά τη συνάντησή του με τον κ.κ. Βαρθολομαίο, ο ΥΠΕΞ θα επιστρέψει αμέσως στην Αθήνα για να λάβει μέρος το απόγευμα στην έκτακτη τηλεδιάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών και Αμυνας του ΝΑΤΟ. Αύριο θα μεταβεί εκ νέου στην Τουρκία και συγκεκριμένα στην Αγκυρα για τη συνάντησή του με τον Τσαβούσογλου, όπου θα συζητηθούν διμερή, περιφερειακά και διεθνή ζητήματα, ενώ περίπου στις 19.00 μ.μ. (αύριο) μετά τη συνάντηση θα υπάρξουν ανακοινώσεις.

Πρόκειται για μία εξαιρετικά δύσκολη αποστολή, σε αχαρτογράφητα διπλωματικά νερά, ενώ το τοπίο δεν είναι ξεκάθαρο, με τη γειτονική χώρα επί μήνες να προκαλεί σε ξηρά, θάλασσα και αέρα, οι σχέσεις της με την Ε.Ε. να είναι οριακότατες (παρά την προβληματική και επί του παρόντος «κανονικότητα» και τους γνωστούς διπλωματικούς ελιγμούς της), οι προετοιμασίες για το Κυπριακό να μην εμφανίζουν έστω κάποια ελάχιστα «σημάδια αισιοδοξίας» (εν όψει της άτυπης Πενταμερούς στη Γενεύη σε δύο εβδομάδες), ενώ οι μέχρι τώρα πρόσφατες διερευνητικές διπλωματικές επαφές (2 γύροι) δεν δείχνουν να αλλάζουν τα πράγματα, με την Αγκυρα να εμμένει στη γνωστή αναθεωρητική και διευρυμένη ατζέντα μονομερών διεκδικήσεων σε βάρος της χώρας μας.

Διπλωματικοί κύκλοι στην Αθήνα κρατούν πάρα πολύ μικρό καλάθι προσδοκιών (εκτός αν υπάρξει κάποια έκπληξη), ενώ επιδεικνύουν υπολογίσιμο ενδιαφέρον σχετικά με τη συνάντηση της Αγκυρας οι Ευρωπαίοι, οι Αμερικανοί, το ΝΑΤΟ και τα Ηνωμένα Εθνη για να αξιολογήσουν προς ποια κατεύθυνση οδηγούνται οι εξελίξεις. Οι γενικότερες περιφερειακές ανακατατάξεις και αποσταθεροποιητικές κινήσεις δεν είναι ευοίωνες, αφού η κατάσταση στα ρωσο-ουκρανικά, στη Μαύρη Θάλασσα, στη Μέση Ανατολή, ως και στον κόλπο των πετρελαίων χειροτερεύει, και οι ανησυχίες για τυχόν επιδείνωση είναι πολλές. Επίσης, κρίσιμα και πολυδιάστατα θέματα, όπως το προσφυγο-μεταναστευτικό, η αστάθεια στην Ανατολική Μεσόγειο, η εσωτερική κατάσταση (κυρίως οικονομική) στην Τουρκία κ.ά., τροφοδοτούν αρνητικά το ήδη βαρύ κλίμα στα Ελληνοτουρκικά.

Παρά τις προσπάθειες των πρέσβεων των δύο κρατών σε Αγκυρα και Αθήνα Νίκου Διάμεση και Μπουράκ Οζουγκερκίν, οι διαφορές είναι πολλές και μεταξύ άλλων δεν έχει προχωρήσει και ο στρατιωτικός διάλογος για τα λεγόμενα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Την ίδια στιγμή οι υπουργοί Αμυνας και Ενέργειας Χουλουσί Ακάρ και Φατίχ Ντονμέζ δεν αφήνουν να περάσει μέρα χωρίς να προβαίνουν σε προκλητικές και υποτιμητικές δηλώσεις για την Ελλάδα και την Κύπρο.

Οι πρόσφατες απειλές για νέα έξοδο των τουρκικών υδρογραφικών και γεωτρητικών πλοίων στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και το προβληματικό μνημόνιο Αγκυρας-Τρίπολης περί θαλασσίων ζωνών δεν οδηγούν σε αποκλιμάκωση. Και παρά την ενεργό εμπλοκή του γ.γ./ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ για μηχανισμούς αποσυμπίεσης των τοπικών εντάσεων σε διμερές επίπεδο, στο προσκήνιο δεν διαφαίνεται κάτι σταθερό, διαχρονικό και ικανοποιητικό, με το ενδεχόμενο ενός «θερμού επεισοδίου» πάντοτε υπαρκτό.

Τέλος, ο κατοχικός ηγέτης Ερσίν Τατάρ, αναφερόμενος στην προσεχή άτυπη πενταμερή για το Κυπριακό, είπε ότι θα καταθέσει πρόταση για διχοτόμηση της νήσου στο πρότυπο δύο ξεχωριστών κρατικών οντοτήτων.

Συμφωνίες για όλα με Λιβύη και πιέσεις Αγκυρας για επικύρωση του παράνομου μνημονίου

Η Λιβύη, και ειδικά το προβληματικό και παράτυπο μνημόνιο Ερντογάν-Σάρατζ περί οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών του Νοεμβρίου του 2019, παραμένει ψηλά στις σχέσεις Αθήνας και Αγκυρας με τη μεταβατική κυβέρνηση της Τρίπολης, ενώ το τελευταίο 48ωρο το Υπουργικό Συμβούλιο της βορειοαφρικανικής χώρας είχε μετακομίσει στην Αγκυρα για τις διμερείς υψηλόβαθμες επαφές με στόχο την περαιτέρω ενδυνάμωση των μεταξύ τους σχέσεων σε όλους τους τομείς.

Η κοινή διακήρυξη που υπέγραψαν ο Ερντογάν και ο μεταβατικός και φίλα  διακείμενος στην Αγκυρα πρωθυπουργός, Αμπντούλ Χαμίτ Ντμπεϊμπά, υποστηρίζει, μεταξύ άλλων, τις πολύ στενές και δεσμευτικές σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες, ως και την πολυδιάστατη συνεργασία σε όλους τους τομείς (εμπορικό-ναυτιλιακό, οικονομικό, πολιτιστικό, θαλάσσιων μεταφορών, δημόσιας υγείας, διπλωματικό, στρατιωτικό, κατασκευαστικό, ενεργειακό κ.ά.).

Σημειώνεται ότι στην πολυάριθμη αποστολή της Λιβύης συμμετείχαν ο πρόεδρος τη Κεντρικής Τράπεζας, ο αρχηγός των λιβυκών Ενόπλων Συνάμεων στρατηγός Μοχάμετ Χαντάντ, οι επικεφαλής των εταιριών πετρελαίου και φυσικού αερίου, ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του πρωθυπουργού, ο επικεφαλής της μυστικής υπηρεσίας, καθώς και 6 ανώτατοι στρατιωτικοί, μεταξύ των οποίων ο διοικητής της ναυτικής βάσης της Μισράτα, ως και ο διοικητής του τομέα της Σύρτης/Αλ Τζούφρα, που συζήτησαν εκτενώς όλα τα θέματα με τους Τούρκους ομολόγους τους. Ειδική συνάντηση είχε ο μεταβατικός πρωθυπουργός με τον Τούρκο υπουργό Αμυνας Χουλουσί Ακάρ (αφού ο πρώτος είναι επί του παρόντος και υπουργός Αμυνας) και στην τρίωρη συνάντηση συμμετείχαν το σύνολο της στρατιωτικής ηγεσίας της Τουρκίας καθώς και τρεις αξιωματικοί που εδρεύουν στην Τρίπολη (της εκστρατευτικής δύναμης)

Οι δύο πλευρές επεσήμαναν τη διατήρηση των μεταξύ τους μνημονίων, ενώ η Αγκυρα θα κατασκευάσει εργοστάσιο ηλεκτρικής ενέργειας στη Λιβύη. Παράλληλα, οι τουρκικές εταιρίες που δραστηριοποιούνταν επί χρόνια στη Λιβύη (από την κανταφική περίοδο) θα επιστρέψουν στην Τρίπολη, στη Ζιντάν, στη Μισράτα κ.λπ., ενώ επί του παρόντος δεν τίθεται θέμα αποχώρησης των τουρκικών στρατιωτικών μονάδων. Η Τουρκία επιδιώκει να επικυρωθεί, παρά τις αντιρρήσεις που υπάρχουν από την Ανατολική Λιβύη (Βεγγάζη-Τομπρούκ), το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο περί οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών, ως και να δώσει το «πράσινο φως» η Τρίπολη για έρευνες των τουρκικών υδρογραφικών πλοίων νότια της Κρήτης. Η συγκεκριμένη περίπτωση συζητήθηκε σε μία «τετραμερή» με τη συμμετοχή του Ερντογάν, του Ντμπεϊμπά και των δύο υπουργών Ενέργειας.

Μέσα σε όλα τα έντονα διμερή συνεργασιακά πλαίσια, ο μεταβατικός πρωθυπουργός άφησε ένα «παράθυρο» στα των οριοθετήσεων Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (που είχε θίξει και στον Κυριάκο Μητσοτάκη προ ημερών) περί σύστασης ομάδας εργασίας που θα εξετάσει στο μέλλον τέτοια θέματα. Λογικά η μεταβατική κυβέρνηση δεν πρόκειται να απαγκιστρωθεί από την επιρροή της Αγκυρας, ενώ στην Τρίπολη αναμένονται μέσα στο προσεχές τρίμηνο και άλλοι δυτικοί ηγέτες για οικονομικο-εμπορικο-ενεργειακές επαφές. Ο Ερντογάν, κλείνοντας τις συνολικές εργασίες της συνόδου, επανέλαβε ότι η χώρα του προστατεύει τη Λιβύη, ενώ η στρατηγική συνεργασία καλύπτει όλους τους τομείς. Ο Λίβυος πρωθυπουργός αποκάλεσε την Τουρκία «αδελφό κράτος». Επιπρόσθετα, στελέχη του Μηχανικού της Τουρκίας αποφασίστηκε χθες να σταλούν στη Λιβύη για περαιτέρω εκκαθάριση ναρκοπεδίων από τον εμφύλιο πόλεμο.(ειδικά στην περιοχή της Ταρχούνα).

Από ελληνικής πλευράς, μετά τη σημαντική επίσκεψη του ΥΠΕΞ, Νίκου Δένδια, στη Βεγγάζη, η Αθήνα έχει επιστρέψει -στα όρια του εφικτού- δυναμικά στη Λιβύη σε διπλωματικό και προξενικό επίπεδο, με την επαναλειτουργία της Πρεσβείας μας στην Τρίπολη και του Γενικού Προξενείου στη Βεγγάζη. Στο μεταξύ σήμερα βρίσκεται στην Αθήνα ο επικεφαλής του τριμελούς Ανωτάτου Προεδρικού Συμβουλίου της Λιβύης, Μοχάμετ Μένφι (είχε διατελέσει και για ένα χρόνο πρέσβης εδώ) και θα έχει συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ενώ θα γίνει δεκτός και από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου.

Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις 

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr