Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Και οι δύο πλευρές, δηλαδή το υπουργείο Εξωτερικών στην Αθήνα, αλλά και ο Ερντογάν, επιβεβαίωσαν την εκ νέου έναρξη των διερευνητικών επαφών σε διπλωματικό επίπεδο.

Ο Τούρκος πρόεδρος φέρεται να έδωσε το «πράσινο φως» για τις προσεχείς διπλωματικές κινήσεις, ενώ επεσήμανε ότι απαιτούνται να γίνουν αμοιβαία βήματα και από τις δύο πλευρές, ώστε να μειωθούν οι εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, υποστηρίζοντας αλλά και αντιστρέφοντας την πραγματικότητα ότι «η Τουρκία είναι πάντα εκείνη που δίνει έμφαση στο διάλογο και τις διαπραγματεύσεις, παρά τις προκλήσεις που είναι αντίθετες στην κοινή λογική!!».

Εκφράζοντας την προσωπική του εκτίμηση για τις προσπάθειες διαμεσολάβησης του Βερολίνου, ο Ερντογάν δήλωσε ότι τα βήματα (;) της Αθήνας θα πρέπει να είναι ουσιώδη για να προχωρήσει η συμφωνία που θα επιτευχθεί στο σημείο της αναβίωσης των διερευνητικών συνομιλιών και άλλων διαύλων διαλόγου, χωρίς να αναφέρει ονομαστικά ποιους και τι είδους θεματολογία διαλόγου εννοεί. Επιπλέον χθες το βράδυ αναμενόταν να υπάρξει τηλεφωνική επικοινωνία του Τούρκου προέδρου με τον Γάλλο ομόλογό του Εμανουέλ Μακρόν, των οποίων οι σχέσεις διέρχονται κρίση.

Αναφορικά με τη γνωστή πρόταση του Σαρλ Μισέλ για τη σύγκληση μιας περιφερειακής διάσκεψης της Ανατολικής Μεσογείου, ο Ερντογάν εμφανίστηκε καταρχήν θετικός, ενώ είπε ότι θα πρέπει να συμμετέχουν όλες οι χώρες, συμπεριλαμβανομένων και των Τουρκοκυπρίων, και ότι αυτή θα κληθεί να λάβει θετικές και εποικοδομητικές αποφάσεις που θα ωφελήσουν όλες τις πλευρές (προφανώς εξισώνει τη νόμιμη κυβέρνηση της Κύπρου με την τουρκοκυπρική κοινότητα).

Σχετικά με τη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. (την άλλη εβδομάδα) ο Τούρκος πρόεδρος εξέφρασε την ελπίδα πως, με καλή πίστη, οι σχέσεις της χώρας του με την Ε.Ε. θα αποκατασταθούν.

Η Αγκυρα πραγματοποιεί πάντως επικίνδυνους διπλωματικούς και ασαφείς ελιγμούς που μπορεί ανά πάσα στιγμή να προκαλέσουν υποτροπή σε πολλά επιμέρους μέτωπα, φλερτάρει «πονηρά» και ως συνήθως με ανατολίτικα παζαρέματα με τη γερμανική πρωτοβουλία της διαμεσολάβησης για κάποιας μορφής αποκλιμάκωση και επανέναρξη διερευνητικών επαφών με την Αθήνα (61ος γύρος μετά από 4 χρόνια), ενώ παράλληλα εμπλέκεται σε συνεχή «πόλεμο νεύρων» με αιχμή του δόρατος το ερευνητικό-υδρογραφικό σκάφος Oruc Reis, που χθες απέπλευσε από τον κόλπο της Αττάλειας, κινούμενο με ιδιαίτερα χαμηλή ταχύτητα με κατεύθυνση νοτιοανατολικά. Στην τηλεδιάσκεψη με τους Μισέλ και Μέρκελ ο Ερντογάν απέφυγε να τοποθετηθεί αναφορικά με τις προσεχείς κινήσεις του ερευνητικού πλοίου.

Επίσης, η Τουρκία από τον υδρογραφικό σταθμό της Σμύρνης εξέδωσε χθες αντι-Navtex για τη Λήμνο, ζητώντας την αποστρατιωτικοποίηση της νήσου , δηλαδή τη μη παρουσία χερσαίων και αεροπορικών δυνάμεων στο νησί!!!

Αν και η επιλογή υιοθέτησης και επιβολής κυρώσεων (περιοριστικών μέτρων) στην Τουρκία από την Ε.Ε. έχει απομακρυνθεί εδώ και μερικές ημέρες, η διπλωματία της καγκελαρίου Μέρκελ συνεχίστηκε έντονα με τη χθεσινή τηλεδιάσκεψη με τον Ερντογάν και τον Βέλγο πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.

Το γεγονός ότι από πλευράς Τουρκίας, τον Ερντογάν πλαισίωναν ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο υπουργός Αμυνας Χουλουσί Ακάρ, ο προεδρικός μεγαλοσύμβουλος Ιμπραήμ Καλίν, ο εκπρόσωπος ενημέρωσης της προεδρίας Φεχρετίν Αλτούν, ο αρχηγός της μυστικής υπηρεσίας ΜΙΤ Χακάν Φιντάν και ο γενικός συντονιστής της προεδρίας Χακάν Ντογκάν -σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες – σημαίνει ότι συζητήθηκαν πολλά επιμέρους ζητήματα, όπως της Ανατολικής Μεσογείου, το μεταναστευτικό, η Λιβύη, η Συρία, η πρωτοβουλία του ΝΑΤΟ για αποκλιμάκωση τοπικών εντάσεων στη στρατιωτική επιτροπή της Ατλαντικής Συμμαχίας (ιδέες Στόλτενμπεργκ) ως και οι σχέσεις Ε.Ε.-Τουρκίας (βίζα-Τελωνειακή Ενωση κ.ά.). Αρα η Αγκυρα έθεσε πολλά ζητήματα και είναι άγνωστο πώς θα τα χειριστεί η Ε.Ε.

Η Αγκυρα μελετά τις επόμενες κινήσεις της σε όλα τα υπομέτωπα, εμφανίζεται να μην αποποιείται των γνωστών προωθημένων και κλιμακούμενων θέσεων του δόγματος της Γαλάζιας Πατρίδας, του τουρκολιβυκού μνημονίου κ.ά., προβαίνει σε ορισμένες «μικρές και καλά μελετημένες ως και ομιχλώδεις» κινήσεις, απόλυτα τακτικής φύσης (ελιγμοί που κρύβουν πολλά…) ενώ σε μείζονα θέματα δεν εμφανίζεται να υποχωρεί (έχει μάλιστα εμπλουτίσει τις ενέργειές της αντιγράφοντας και περικλείοντας υβριδικές κινήσεις και τακτικές της Μόσχας και του Πεκίνου στον παγκόσμιο χάρτη, δηλαδή δύο αναθεωρητικών δυνάμεων, όπως εκείνη).

Η έξοδος του ερευνητικού σκάφους πιθανότατα συνδέεται με τις διαδικασίες δοκιμών της συντήρησης και της προσαρμογής νέων βυθομετρικών και υδρογραφικών συστημάτων σε αυτό (βάσει πληροφοριών μου), αλλά από την άλλη πλευρά επιδιώκει να εμφανιστεί ότι είναι πανέτοιμη στο να το προωθήσει εκ νέου προς την περιοχή του συμπλέγματος Καστελλόριζου/Μεγίστης (και μάλιστα με έκδοση νέας διευρυμένης εκτασιακά Navtex).

Η Τουρκία γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν πρόκειται να υπάρξει πρόοδος στις όποιες διερευνητικο-διπλωματικές επαφές με την Ελλάδα, αφού σε κάποια φάση θα τεθούν ζητήματα στα οποία η Αθήνα «δεν μπορεί να βάλει νερό στο κρασί της» (εναέριος χώρος, αποστρατιωτικοποίηση νήσων, μουφτήδες στη Θράκη, τζαμιά κ.ά.). Αρα η ένταση αργά ή γρήγορα θα επιστρέψει στο προσκήνιο και ασφαλώς δεν είναι εύκολο η Αγκυρα να απεξαρτηθεί από την καθημερινή εμπρηστική ρητορική της κυβερνώσας ελίτ. Οι επόμενες ημέρες της προσεχούς Συνόδου Κορυφής θα δείξουν και θα κρίνουν πολλά.

Παράπονα στις ΗΠΑ από τον Τούρκο πρέσβη

Ενώ αναμένεται μετά τη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών σε Αθήνα -Θεσ/νίκη και Σούδα ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, Μάικ Πομπέο, για επαφές με την ελληνική πλευρά, μιλώντας χθες στο 38ο Αμερικανο-Τουρκικό συνέδριο μέσω τηλεδιάσκεψης, ο γνωστός πρέσβης της Τουρκίας στην αμερικανική πρωτεύουσα, Σερντάρ Κίλιτς, αναφερόμενος στις διμερείς σχέσεις με τις ΗΠΑ είπε ότι βρίσκονται σε πολύ κρίσιμο σημείο, απαριθμώντας διάφορα επιμέρους ζητήματα, όπως την «απομάκρυνση της χώρας του από το πολυεθνικό πρόγραμμα των αεροσκαφών F-35, τη μερική άρση του εμπάργκο μη φονικών όπλων στην Κύπρο, την περίπτωση των επαφών των ΗΠΑ με τους Κούρδους τρομοκράτες (όπως τους αποκαλεί στη ΒΑ και ΒΔ Συρία), τη μη έκδοση του ιμάμη Γκιουλέν στην Τουρκία κ.ά. Επιπλέον πρόσθεσε ότι «η Τουρκία δεν μπορεί να πουλήσει τα ελικόπτερα που κατασκευάζει στο Πακιστάν γιατί για ορισμένα συστήματα (μηχανές) θα πρέπει να δοθεί άδεια από τις αμερικανικές αρχές (δεν έχει δοθεί επί 11 μήνες) με αποτέλεσμα στο τέλος να επωφεληθούν από την κατάσταση εχθρικές προς τις ΗΠΑ χώρες, προφανώς υπονοώντας την Κίνα και τη Ρωσία».

Στο ίδιο συνέδριο μεταξύ των ομιλητών ήταν και ο ειδικός διαμεσολαβητής των ΗΠΑ για τα θέματα της Μεσοποταμίας ως και παλαίμαχος πρέσβης Τζέιμς Τζόουνς (διετέλεσε πρέσβης επί 3 χρόνια στην Αγκυρα), που επεσήμανε ότι «οι διμερείς σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας θα πρέπει να ενταχθούν σε μία πιο ενδυναμωμένη και διευρυμένη βάση και να αποκατασταθούν».

Σε μία άλλη εξέλιξη, αίσθηση προκάλεσε η επίσημη τοποθέτηση-ανακοίνωση της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αγκυρα, που θεωρεί ως νομικά ανυπόστατο και μη δεσμευτικό τον λεγόμενο «Χάρτη της Σεβίλλης» που περιορίζει τις θαλάσσιες ζώνες της Τουρκίας στον κόλπο της Αττάλειας, υιοθετεί ότι το Καστελλόριζο έχει ΑΟΖ και ότι η ελληνική ΑΟΖ γεωγραφικά εφάπτεται με την κυπριακή ΑΟΖ. Ο συγκεκριμένος χάρτης ως και ορισμένοι παρεμφερείς των πανεπιστημίων της Σεβίλλης (Ανδαλουσίας) και Βαρκελώνης (Καταλονίας) υποστηρίζουν τις ελληνικές θέσεις, αλλά το ότι η αμερικανική πλευρά τους χαρακτηρίζει ως «νομικά ανυπόστατους» σε μια χρονική στιγμή με «καυτές» εξελίξεις στην περιοχή, προκαλεί εύλογα ερωτήματα.

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Από την έντυπη έκδοση

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr