Διαβάστε το άρθρο του:
Σχετικά με την Πλατεία Ελευθερίας στη Θεσσαλονίκη, προτείνεται κάτι πολύ ”χλιαρό”, η μετατροπή της σε πάρκο με πράσινο και μερικές ενημερωτικές πινακίδες αντί για κάποιο ισχυρό τοπόσημο, εμβληματικό, που να εντυπώνεται στους περιηγητές (τουρίστες), να πολυφωτογραφίζεται και να διαφημίζει την πόλη:
Ο χώρος της Πλατείας Ελευθερίας έχει φιλοξενήσει πλήθος σημαντικότατων ιστορικών γεγονότων. Η ανάδειξη, έστω και υπενθύμιση, των σημαντικότερων εξ’ αυτών των γεγονότων που υπερβαίνουν το στενό τοπικό ενδιαφέρον υλοποιείται με ένα χειρισμό «μεγαλύτερο» από ένα μνημείο ή μια επιγραφή. Η κοσμικής διάστασης υπόμνησή τους πραγματοποιείται μέσω μιας στήλης που λειτουργεί ως «επιλεκτικό ηλιακό ρολόι» επιτρέποντας στις ακτίνες του ηλίου να στοχεύουν αποκλειστικά και με απόλυτη ακρίβεια, μέρας και ώρας, σημεία – μνημεία των ιστορικών γεγονότων που διαμόρφωσαν την ιστορία των κύριων εθνοτήτων της Θεσσαλονίκης και όχι μόνον (η συγκέντρωση του Εβραϊκού πληθυσμού της πόλης στην Πλατεία Ελευθερίας από τα ναζιστικά στρατεύματα, η είσοδος του βασιλέα στον χώρο της πλατείας κατά την απελευθέρωση της πόλης, η συντακτική συνέλευση των Νεοτούρκων, η υποδοχή του Ελ. Βενιζέλου στην αποβάθρα της πλατείας και η αρχή της κυβέρνησης της Τριανδρίας, η είσοδος των συμμαχικών στρατευμάτων το 1915) και τα οποία επισημαίνονταν στον χώρο περιμετρικά αυτής.
Η ένστασή μου -γενικότερα αλλά και ειδικότερα για τη συγκεκριμένη παρέμβαση- είναι ότι τίποτα από όλα αυτά που αναφέρονται στην πρόταση δεν γίνεται αντιληπτό άμεσα από τον ανυποψίαστο περαστικό, ξένο αλλά και Θεσσαλονικιό που γνωρίζει -υποτίθεται- κάτι περισσότερο για το χώρο.
Θα πρέπει κάποιος να μπει μέσα στην πλατεία, να περιηγηθεί στο χώρο, να αφιερώσει χρόνο για να τα συλλάβει. Ο περαστικός με το αυτοκίνητο, ο βιαστικός που πάει στη δουλειά του με τη συγκοινωνία, τα παιδιά, ό άρτι αφηχθής τουρίστας….. πέρασε και δεν άγγιξε! ”Πήγαμε και σε μια πλατεία, που είχε ωραία σκιά, και παίξανε τα παιδιά κλπ, κλπ’‘ θα πει αντί του ‘‘Πήγαμε και ΣΤΗΝ πλατεία με τον μεγάλο κίωνα με το άγαλμα της Νίκης που βλέπετε στα καρτ ποστάλ. Να, βγήκαμε και φωτογραφία, την ανεβάσαμε και στο facebook και μάθανε οι φίλοι μας ότι πήγαμε στη Θεσσαλονίκη και όχι στο πάρκο της γειτονιάς μας -όχι καλέ, δεν είναι η πλατεία Τραφάλγκαρ, στη Θεσσαλονίκη είναι– κλπ, κλπ”.
Μήπως τελικά αντί να κάνουμε μια πλατεία για τους πολλούς, κάνουμε μια πλατεία για τους λίγους? Πάρκο Μνήμης για τους λίγους υποψιασμένους (πιο διαβασμένους, πιο παρατηρητικούς), πάρκο με δέντρα και χώρο για τα παιδιά για τους πολλούς. Αυτός είναι ο σκοπός μας ή να επικοινωνήσουμε και κάποια μηνύματα -ναι, και προπαγάνδα καμιά φορά- σε όσο το δυνατόν περισσότερους? (μιλάω και γενικά, όχι μόνο για την πλατεία Ελευθερίας όπου ούτως ή άλλως αναφέρατε πως σκοπός είναι να λειτουργήσει (και) ως πάρκο).
Επ’αυτού ένα παράδειγμα: Tο πρόσφατα αναστηλωθέν ανάκτορο του Φιλίππου στις Αιγές ήταν εκεί, χώρος μνήμης, αλλά γι’αυτούς που είχαν τη δυνατότητα και τη διάθεση να διαβάσουν κάτι για να ξέρουν τι βλέπουν, για τους άλλους ήταν ”πέτρες”. Αναστηλώθηκε, δόθηκε όγκος, μέγεθος, ”φάνηκε”, και έγινε χώρος μνήμης για τους πολλούς, με πολλούς περισσότερους να νοιώθουν πλέον κάτι βρισκόμενοι εκεί και να σπεύδουν να το επισκευθούν. (Θα είχε όντως ενδιαφέρον μία έρευνα στους περαστικούς όταν ολοκληρωθεί το έργο στην πλ. Ελευθερίας, ”σας άρεσε?”, ”τι σας άρεσε?”. Αν οι περισσότεροι πουν ”ωραία πλατεία” -που δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι θα είναι ωραία-, ”ωραίο πάρκο”, ”πολύ πράσινο” κλπ, κλπ και όχι ”ωραίο μνημείο”, συγνώμη, αλλά αποτύχαμε να το κάνουμε πάρκο μνήμης (πάρκο ναι, μνήμης όχι και τόσο).
Φίλος απ’το εξωτερικό, κοσμογυρισμένος, τον ξεναγώ στην Αθήνα, και κάνει μια παρατήρηση που μου έκανε αλγεινή εντύπωση : ”Δεν έχετε πολλά αγάλματα εσείς εδώ! Ούτε ψιλά κτήρια!”
Μήπως είμαστε ραγιάδες τελικά ακόμα? Μήπως φοβόμαστε να πούμε ποιοι είμαστε, μήπως προκαλέσουμε κάποιον -ποιον άραγε?!-, όπως φοβόμασταν τους Τούρκους όταν μας είχαν υπό την κατοχή τους?(χαμηλές εκκλησίες, κρυφά σχολεία κλπ).
Το να προβάλεις ευθαρσώς και με έντονο τρόπο την ιστορία και τον πολιτισμό σου δεν είναι απαραίτητα μεγαλομανία αλλά έκφραση ελευθερίας μάλλον.
Αντί λοιπόν του ”Ναι ρε, Νίκη! Ναι ρε, εδώ εγκλημάτησαν οι Γερμανοί” εμείς προτιμούμε το ”περάστε, καθήστε, α, και να σας ενημερώσουμε λίγο, με το συμπάθειο κιόλας, εδώ συνέβησαν αυτά κι αυτά”.
Και μια παρατήρηση: Το μεγάλο δεν είναι απαραίτητα εκτός μέτρου, και το κλασσικό δεν είναι απαραίτητα και κιτς.
Μια δεύτερη ένσταση, όλος αυτός ο τεχνολογικός εξοπλισμός που περιγράφεται σε διάφορα άρθρα που διάβασα για το έργο, με φωτιστικά, οθόνες κλπ, θα απαξιωθεί πολύ γρήγορα και τεχνολογικά και λόγω φθοράς και σε 10, 20 χρόνια θα χρειάζεται νέα παρέμβαση στην περιοχή (στο πάρκο πλέον και όχι πλατεία).
Προφανώς η στρατηγική δεν είναι να δημιουργηθεί κάτι μνημειακό που θα κρατήσει αιώνες και είναι άδικο νομίζω για μια τόσο εμβληματική πλατεία.
Τέλος, σχετικά με την παρακάτω διαδικασία που ακολουθείται, επιτρέψτε μου να πω πως αν το αποτέλεσμα είναι γλυπτά σαν πχ αυτό του Εμ. Παππά στην Γ’ Σεπτεμβρίου ή του Φιλίππου Β’ απέναντι από το Κρατικό Θέατρο, κάτι γίνεται στραβά. Μήπως αποκλείονται μ’αυτό τον τρόπο ικανοί καλλιτέχνες πχ του εξωτερικού?
”Τέλος, επισημαίνεται ότι η φιλοτέχνηση σημαντικών γλυπτών, εφόσον διαπιστωθεί η έλλειψη συγκεκριμένου μνημείου, πραγματοποιείται με προκήρυξη πανελλήνιου καλλιτεχνικού διαγωνισμού, στον οποίο καλούνται να συμμετάσχουν μόνο μέλη του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος (ΕΕΤΕ) και ο οποίος κρίνεται από Επιτροπή Διαγωνισμού, στην οποία επίσης συμμετέχουν μέλη του ΕΕΤΕ, για την εξασφάλιση του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος. Στην προκειμένη περίπτωση ο Αρχιτεκτονικός Διαγωνισμός που προκηρύχθηκε δεν συμπεριλάμβανε Καλλιτεχνικό Διαγωνισμό για φιλοτέχνηση μνημείου.”
Προτείνω λοιπόν, και σας καλώ να το φανταστείτε λίγο στο μυαλό σας πως θα ήταν, τα παρακάτω.
Ανέγερση στο κέντρο της πλατείας ευμεγέθους (στο ύψος των γύρω κτιρίων ή και ψηλότερη -θα το κρίνει ο γλύπτης αυτό-, όχι καμία ”ψωριάρικη”) νεοκλασσικής στήλης με το άγαλμα της Νίκης (από ‘κει ξεκινάει και η Λ.Νίκης εξάλλου) στην κορυφή της να κρατάει στεφάνι, και στη βάση της σκηνές από τον Μακεδονικό Αγώνα (Πλ. Ελευθερίας γαρ) στις τέσσαρες πλευρές της και τέσσερεις ολόσωμους όρθιους ανδριάντες πρωταγωνιστών του Αγώνα στις τέσσερεις γωνίες της (πχ Βότση κλπ) ή εναλλακτικά μια αλληγορική παράσταση της Μακεδονίας ή της Θεσσαλονίκης να έρχεται στην αγκαλιά της Ελλάδος. Τα γλυπτά σε ορύχαλκο φαντάζομαι.
Στρώσιμο δε της πλατείας με μεγάλες γρανιτένιες πλάκες όπου θα βρίσκονται χαραγμένα σε διάφορα σημεία της τα ονόματα των τοποθεσιών των μαχών με τις ημερομηνίες (πχ Σκρα, Λαχανάς, Κιλκίς κλπ).
Μιλάμε πάντα για ποιοτική, μνημειακή κατασκευή, σαν αυτές που υπάρχουν σε πάμπολλες πόλεις της Δ. Ευρώπης (βλ φωτό συνημμένα από Λονδίνο, Βουδαπέστη, Βερολίνο κλπ), που θα λειτουργεί ως τοπόσημο για αιώνες και όχι κάτι εφήμερο που θα χρειαστεί να αλλάξουμε σε μερικά χρόνια, ούτε φυσικά κάτι φθηνιάρικο κιτς όπως έκαναν οι γείτονες στα Σκόπια. Δε πρέπει να το φοβόμαστε το κλασσικό νομίζω, έχει δοκιμαστεί παντού στην Ευρώπη και άντεξε στο χρόνο και τις κριτικές (υπάρχουν εξάλλου αρκετά κλασσικίζοντα κτίρια τριγύρω με τα οποία θα δέσει (Εθνική Τράπεζα, Λαική Τράπεζα κά)).
Υπάρχουν εργαστήρια στο εξωτερικό που κάνουν εκπληκτική δουλειά (βλ. μερικά link παρακάτω) και θα μπορούσαν να εκπαιδεύσουν και Έλληνες καλλιτέχνες (το αναφέρω αυτό γιατί αν το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι πχ το άγαλμα του Αριστοτέλη στην ομώνυμη πλατεία -που πάλι δεν είναι απ’τα χειρότερα- καλλίτερα να την κλείσουμε τη σχολή καλών τεχνών, να μη μας στοιχίζει και χρήματα).
Το Μνημείο Ολοκαυτώματος φυσικά θα παραμείνει εκεί, καταλαμβάνοντας το 1/4 περίπου της πλατείας, το ίδιο ή ακόμα και η δημιουργία ενός μεγαλύτερου, μοντέρνας σχεδίασης,με παράλληλη μεταφορά του υπάρχοντος στην αυλή του Κέντρου που θα δημιουργηθεί στην είσοδο της πόλης.
Ροή Ειδήσεων 
