Τους χειμερινούς μήνες είδαμε όλες τις χώρες της Ευρώπης να καταγράφουν σοβαρές ελλείψεις φαρμάκων. Η Κομισιόν ανακοίνωσε αλλαγές για την απρόσκοπτη πρόσβαση των πολιτών σε όλα τα φαρμακευτικά σκευάσματα. Τι αφορούν οι νέες πολιτικές; Πότε θα υιοθετηθούν;

Πράγματι, τους χειμερινούς μήνες είδαμε να εντείνεται το πρόβλημα της επάρκειας συγκεκριμένων φαρμάκων στα κράτη-μέλη. Σε αυτό έχουν συμβάλει η μειωμένη παραγωγή-απότοκος της πανδημίας Covid-19, ο πόλεμος στην Ουκρανία, το ενεργειακό κόστος και η μείωση της παραγωγικής διαδικασίας σε χώρες που διαθέτουν πρώτες ύλες. Εξάλλου οι περισσότερες πρώτες ύλες παράγονται εκτός Ε.Ε., στην Ασία, έτσι, όταν διακόπτεται η ομαλή προμήθειά τους, η ευρωπαϊκή αγορά φαρμάκων παρουσιάζει ελλείψεις.

Γι’ αυτό μια ενιαία ευρωπαϊκή Πολιτική Υγείας είναι ικανή να προλάβει νέες υγειονομικές κρίσεις. Στα δεδομένα αυτά η αναθεώρηση του ευρωπαϊκού φαρμακευτικού πλαισίου θα δώσει τα κίνητρα στην ευρωπαϊκή αγορά για να παράγονται οι πρώτες ύλες εγχώρια και θα αντιμετωπίσει την κατάχρηση του δικαιώματος παράλληλης εμπορίας φαρμάκων, εξασφαλίζοντας την άμεση κάλυψη των πολιτών σε όλα τα φαρμακευτικά προϊόντα. Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αναθεώρηση του φαρμακευτικού πλαισίου αναμένεται να ανακοινωθεί στις 26 Απριλίου 2023.

Οι σπάνιες παθήσεις μπορεί τελικά να μην είναι τόσο σπάνιες, εάν υπολογίσει κανείς το συνολικό αριθμό των ασθενών. Πώς μπορεί να βελτιωθεί η ζωή των «σπάνιων» ασθενών;

Πράγματι οι λεγόμενες «σπάνιες παθήσεις» αφορούν εκατομμύρια Ευρωπαίους πολίτες και οι τρόποι βελτίωσης της ζωής των «σπάνιων» ασθενών είναι ένα κρίσιμο ζήτημα.

Ο προσυμπτωματικός έλεγχος είναι θεμελιώδης. Η Ελλάδα όπως και άλλες ευρωπαϊκές χώρες συμμετέχει στην Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις Σπάνιες Νόσους.

Η ανάπτυξη εθνικού αρχείου σπάνιων παθήσεων είναι βασική προτεραιότητα και για τη χώρα μας. Στην παρούσα φάση και προκειμένου να αποκτηθεί η κατάλληλη εμπειρία αποφασίσθηκε η πιλοτική καταγραφή τεσσάρων σπάνιων νοσημάτων: της ινοκυστικής νόσου(αρχικά για παιδιά), της νωτιαίας μυϊκής ατροφίας, της νόσου Gaucher και της νόσου Pompe.

Για να προχωρήσουμε στη λήψη μέτρων για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών με σπάνιες παθήσεις, είναι επιβεβλημένη αρχικά η ύπαρξη επαρκών στοιχείων. Με την ανάπτυξη του προαναφερθέντος Εθνικού Αρχείου ξεκινάμε την καταγραφή για τη σχεδίαση και ανάπτυξη των αναγκαίων πολιτικών.

Στη χώρα μας, εξαιτίας διαρθρωτικών μέτρων για το φάρμακο, υπάρχει συχνά η διαμαρτυρία ότι ασθενείς με σοβαρές παθήσεις στερούνται καινοτόμα φάρμακα. Είναι η Ελλάδα πίσω σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες σε σωτήριες θεραπείες;

Υφίσταται πράγματι μία αδυναμία πρόσβασης των ασθενών στην Ελλάδα και όχι μόνο στην απαραίτητη πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες. Αυτό οφείλεται σε δύο κυρίως λόγους. Στη μη αυξημένη συμμετοχή των νοσοκομειακών μονάδων και των ιατρικών ερευνητικών κέντρων σε κλινικές μελέτες, αλλά και στο γεγονός πως η πρόσβαση στα καινοτόμα φάρμακα είναι αρκετά ελεγχόμενη εξαιτίας του υψηλού κόστους και της αναγκαιότητας διαπραγματεύσεων μεταξύ των εθνικών Αρχών των κρατών-μελών με τις φαρμακοβιομηχανίες. Ως προς τις σπάνιες παθήσεις γενικά υφίσταται ένα εντεινόμενο ενδιαφέρον από τις φαρμακοβιομηχανίες σχετικά με την έρευνα, όμως όπως καταλαβαίνετε το μικρό πλήθος των ασθενών και η περιπλοκότητα της επιστημονικής έρευνας καθιστούν δυσκολότερη την ανάπτυξη φαρμακευτικών σκευασμάτων.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η νέα στρατηγική φαρμάκου θα αναθεωρήσει, μεταξύ άλλων, και τη νομοθεσία για τα ορφανά φάρμακα, και επιθυμούμε ως ευρωπαϊκοί θεσμοί να λειτουργήσει καταλυτικά στον επαναπροσδιορισμό των προτεραιοτήτων της επιστημονικής κοινότητας και να στρέψει το ενδιαφέρον προς τις σπάνιες παθήσεις.

Σε αυτό μπορεί να βοηθήσει η πρόταση της νομοθεσίας για τον ευρωπαϊκό χώρο δεδομένων για την Υγεία, το λεγόμενο European Health Data Space (EHDS), που θα καθορίζει σαφείς κανόνες, κοινά πρότυπα και πρακτικές, καθώς και υποδομές.

Η νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για το φάρμακο και η EHDS θα διευκολύνουν τους Ελληνες ασθενείς με σοβαρές παθήσεις να αποκτήσουν πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες που μέχρι τώρα στερούνταν. Η λύση τέτοιας έκτασης και περιπλοκότητας προβλημάτων δεν μπορεί, όπως καταλαβαίνετε, να είναι αμιγώς εθνική.

Η πανδημία αποτέλεσε εφαλτήριο για μεταρρυθμίσεις στον τομέα της Υγείας; Εχουν ληφθεί πρωτοβουλίες για βελτίωση των συστημάτων Υγείας; Μπορεί η Ευρώπη να αντιμετωπίσει μια μελλοντική κρίση παρόμοιου μεγέθους;

Είναι αλήθεια ότι η πανδημία Covid-19 ανέδειξε αστοχίες και θεσμικές ελλείψεις, ενώ παράλληλα κατέδειξε την ανάγκη για συντονισμένη δράση.

Γι’ αυτό το λόγο, η Ε.Ε. εξέδωσε τέσσερις κανονισμούς με σκοπό να βελτιώσει την ικανότητα της Ενωσης να προλαμβάνει, να εντοπίζει και να αντιδρά ταχέως σε διασυνοριακές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της Υγείας. Πρώτον, προχωράει στην αναθεώρηση των κανόνων σχετικά με τις σοβαρές διασυνοριακές απειλές κατά της Υγείας, δεύτερον, προωθεί νέες αναθεωρημένες εντολές για το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) και για τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA), ενώ σχεδιάζει νέο κανονισμό για το πλαίσιο έκτακτης ανάγκης για τα ιατρικά αντίμετρα.

Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνέστησε την Αρχή Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Εκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης (HERA), με σκοπό να εξασφαλιστεί η ανάπτυξη, η παρασκευή, η προμήθεια και η δίκαιη κατανομή βασικών ιατρικών αντιμέτρων εντός της Ε.Ε. Τέλος, το χρηματοδοτικό πρόγραμμα EU4Health, με προϋπολογισμό 5,3 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027, είναι ένα από τα κύρια μέσα με τα οποία θα ανοίξει ο δρόμος για μια Ευρωπαϊκή Ενωση Υγείας.

Ειδήσεις σήμερα