Τα τροποποιημένα άρθρα του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας για την καταπολέμηση ενδοοικογενειακής βίας προβλέπουν ρητά την «ατομική αξιολόγηση του θύματος», τη «διαχείριση του κινδύνου» και τη λήψη των «κατάλληλων μέτρων άμεσης προστασίας του θύματος». Τίποτα, όμως, από τα παραπάνω δεν φαίνεται να ακολουθήθηκε το βράδυ της 1ης Απριλίου, στην περίπτωση της Κυριακής, που βρήκε τραγικό θάνατο, δίπλα από το φυλάκιο του σκοπού του Αστυνομικού Τμήματος Αγίων Αναργύρων. Οι αστυνομικοί, σε άλλες περιπτώσεις, αγνόησαν επιδεικτικά τις οδηγίες και τους Δικονομικούς Κώδικες και σε άλλες τις ακολούθησαν με… υπερβολικό ζήλο, αφήνοντας στο τέλος αβοήθητη την 28χρονη. Τις προτεινόμενες ερωτήσεις του εγχειριδίου αντικατέστησαν οι φράσεις: «Κάνε μήνυση», «Το περιπολικό δεν είναι ταξί».

«Ατομική αξιολόγηση του θύματος, με σκοπό την εκτίμηση του κινδύνου να υποστεί επανάληψη της βίας ή δευτερογενή θυματοποίηση και διαχείριση του κινδύνου, με τον προσδιορισμό των κατάλληλων μέτρων άμεσης προστασίας του θύματος, προκειμένου να αποτραπούν η επανάληψη της βίας και η δευτερογενής θυματοποίηση».

Αυτό προβλέπει το άρθρο όσον αφορά στην υποδοχή και τη διαχείριση των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας από τις αστυνομικές Αρχές, τις κοινωνικές υπηρεσίες, τις υπηρεσίες Υγείας και τις εξειδικευμένες δομές υποστήριξης. Οσον αφορά στην ατομική αξιολόγηση, οι αστυνομικοί οφείλουν να συγκεντρώνουν λεπτομερώς πληροφορίες για το ιστορικό προηγούμενης θυματοποίησης, αλλά και τη σχέση του θύματος με τον δράστη, τον βαθμό βλάβης του θύματος, το είδος, τη σοβαρότητα και τη συχνότητα της βίας. Παράλληλα οι Αρχές προβλέπεται να εξετάζουν όλους τους παράγοντες επικινδυνότητας που συντρέχουν στο πρόσωπο του δράστη, «όπως ιδίως απειλές για τη ζωή ή τη σωματική ακεραιότητα του θύματος, την κατοχή πυροβόλου όπλου, προηγούμενες καταδίκες για ενδοοικογενειακή βία, εξακολουθητική παρακολούθηση, εξαρτήσεις από αλκοόλ ή άλλες ουσίες».

Στην κατάθεση της αξιωματικού υπηρεσίας του Αστυνομικού Τμήματος Αγίων Αναργύρων, όπου περιγράφονται οι ενέργειες και οι συνομιλίες που έγιναν με την 28χρονη το βράδυ της Δευτέρας, δεν φαίνεται σε καμία περίπτωση να έχουν εξεταστεί αυτοί οι παράγοντες επικινδυνότητας, με τη συζήτηση να περιορίζεται σε λιγοστές λεπτομέρειες για το παρελθόν του δράστη και του θύματος.

– «Το αστυνομικό προσωπικό που θα υποδεχθεί το θύμα πρέπει να ενεργεί πάντοτε με κατανόηση, υπομονή, ευαισθησία, επαγγελματισμό και υπευθυνότητα», αναφέρει, όσον αφορά στην υποδοχή θυμάτων στα Αστυνομικά Τμήματα, το εγχειρίδιο ανταπόκρισης σε περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας της ΕΛ.ΑΣ. Ο οδηγός 21 σελίδων δημιουργήθηκε, το 2022, από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, με στόχο την αποτελεσματική εκτέλεση των καθηκόντων των αστυνομικών, με ενιαία και συντονισμένη διαχείριση των σχετικών υποθέσεων. Μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει διευκρινίσεις για βασικά σημεία της νομοθεσίας για την ενδοοικογενειακή βία, καθώς και ειδικότερες δικονομικές και υπηρεσιακές ενέργειες, στις οποίες ενδείκνυται να προβαίνει το αστυνομικό προσωπικό, κατά περίπτωση. Μέσα σε αυτές τις σελίδες αναγράφονται οδηγίες προς τους αξιωματικούς υπηρεσίας που θα βρίσκονται αντιμέτωποι με περιστατικά όπως αυτό που κατήγγειλε η 28χρονη Κυριακή ζητώντας φοβισμένη βοήθεια το βράδυ της Δευτέρας.

– «Ο αξιωματικός υπηρεσίας, λαμβάνοντας υπόψη την ψυχική κατάσταση του θύματος, πρέπει να παρέχει τον απαιτούμενο χρόνο, ώστε να βρεθεί σε κατάσταση ηρεμίας, πριν ξεκινήσει να υποβάλει ερωτήσεις για το περιστατικό», αναφέρει, μεταξύ άλλων, το εγχειρίδιο, στις πρώτες ενδεικτικές και ενδεδειγμένες ενέργειες που πρέπει να εκδηλώνονται κατά την υποδοχή του θύματος στο Αστυνομικό Τμήμα.

«Κάνε μήνυση», φέρεται να είπαν οι τρεις γυναίκες αστυνομικοί που υποδέχθηκαν την Κυριακή, στα περίπου 15 λεπτά ανούσιων συνομιλιών, αγνοώντας τις προτροπές των πρωτοκόλλων για υπομονετική και ευαίσθητη διαχείριση. Η αξιωματικός υπηρεσίας δεν κράτησε την 28χρονη στο Τμήμα για να ειδοποιήσει η ίδια την Αμεση Δράση προκειμένου να τη συνοδεύσουν στο σπίτι της, αλλά αρκέστηκε στην προθυμία του θύματος να το κάνει. Δεν ενημέρωσε ούτε τον διοικητή της για την καταγγελία, αλλά το έκανε όταν η 28χρονη ήταν νεκρή δίπλα στη σκοπιά του Τμήματος. Αντίστοιχη απουσία ευαισθησίας επέδειξε και η υποδιοικητής του Α.Τ., αστυνόμος, η οποία εκτελούσε χρέη επόπτριας τη συγκεκριμένη νύχτα. Βρισκόταν εκεί το περιπολικό, καθώς και η οδηγός, προκειμένου να τη μεταφέρει σε Τμήματα ευθύνης της για την εποπτεία τους, όμως δεν φαίνεται να ασχολήθηκε με το περιστατικό, παρότι ήταν σε γνώση της, ούτε προθυμοποιήθηκε να μεταφέρει ή να συνοδεύσει την 28χρονη προς το σπίτι της.

Την ίδια ώρα στο εγχειρίδιο δεν φαίνεται να αναγράφονται σημαντικές λεπτομέρειες για την αλληλουχία ενεργειών που ενδεχομένως θα είχαν αποβεί σωτήριες. Αγκυλωμένες σε μια αδικαιολόγητη τυπολατρία, οι τρεις αστυνομικοί δεν προχώρησαν σε κανενός είδους ανθρώπινη πρωτοβουλία με σκοπό να προστατέψουν και να βοηθήσουν τη φοβισμένη Κυριακή, που έφυγε άπραγη από το Τμήμα.

– «Πρέπει ο τηλεφωνητής ή η τηλεφωνήτρια να διαχειρίζεται την κλήση με κατανόηση και υπομονή, επιδεικνύοντας ευσυνειδησία, ψυχραιμία και επαγγελματισμό», αναφέρει το εγχειρίδιο στην ενότητα για το τηλεφωνικό κέντρο της Αμεσης Δράσης και τη διαχείριση των κλήσεων από θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Σε άλλο σημείο τονίζεται: «Κάθε συνομιλία που πραγματοποιείται με τους εμπλεκομένους ή/και μάρτυρες του περιστατικού πρέπει να γίνεται με την επίδειξη της προσήκουσας ευγένειας και σεβασμού. Τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας, τις περισσότερες φορές, βρίσκονται σε κατάσταση φόβου, με αποτέλεσμα να καθίσταται δυσχερής η αποτελεσματική επικοινωνία με αυτά. Γι’ αυτό, το αστυνομικό προσωπικό πρέπει να τα καθησυχάζει, να παρέχει επαρκή χρόνο, να εξασφαλίσει περιβάλλον που θα συμβάλει στην επίτευξη κατάστασης ηρεμίας και να τα ενθαρρύνει να περιγράψουν αυτό που συνέβη. Δεν είναι δεδομένο ότι όλοι οι πολίτες γνωρίζουν τη νομοθεσία και τις συνήθεις διαδικασίες που ακολουθεί η Αστυνομία. Γι’ αυτό: Πρέπει ο τηλεφωνητής ή η τηλεφωνήτρια να επιδεικνύει κατανόηση».

Ολες τις παραπάνω οδηγίες φέρεται να αγνόησε ο τηλεφωνητής, που με απάθεια είπε στην Κυριακή: «Το περιπολικό δεν είναι ταξί, θα στείλω άμα θέλετε στο σπίτι σας». Η κλήση της 28χρονης διήρκεσε περίπου 9,5 λεπτά και έμελλε να ήταν η τελευταία κλήση. Για 2 λεπτά και 9 δευτερόλεπτα μιλούσε με τον 27χρονο τηλεφωνητή, που πήγε τον περασμένο Νοέμβριο στο τηλεφωνικό κέντρο στο πλαίσιο αριθμητικής ενίσχυσής του, τα υπόλοιπα περίπου 7 λεπτά ακούγονται οι κραυγές και οι φωνές των παρευρισκομένων.

«Θολό τοπίο» η αστυνομική εκπαίδευση

 «Εχουμε πάνω από 17.000 αστυνομικούς που εκπαιδεύτηκαν σε αυτό», ανέφερε, λίγα 24ωρα πριν, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, αναφορικά με τις ικανότητες των αστυνομικών να διαχειριστούν τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Το είδος της εκπαίδευσης που έχει ακολουθήσει το κάθε στέλεχος της ΕΛ.ΑΣ. παραμένει θολό, την ώρα που τα γεγονότα της περασμένης Δευτέρας μαρτυρούν μια σαφέστατη απουσία ειδικών προσόντων για την αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών.

«Ως προς την εκπαίδευση του αστυνομικού προσωπικού, επισημαίνεται ότι η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί γνωστικό αντικείμενο που εντάσσεται στα προγράμματα σπουδών των Σχολών της Αστυνομικής Ακαδημίας, τόσο στο πλαίσιο σχετικών μαθημάτων όσο και διαλέξεων, εκπαιδεύσεων και μετεκπαιδεύσεων», σημείωνε πριν από περίπου έναν χρόνο η τότε ηγεσία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, μετά τη δημιουργία, τη στελέχωση και την κατάρτιση προσωπικού στα 18 Γραφεία Ενδοοικογενειακής Βίας της Ελληνικής Αστυνομίας.

Τα περιπολικά στην υπηρεσία των πολιτών

«Πλήρωμα της ΕΛ.ΑΣ. μετέφερε πολίτη με καρδιακό στο νοσοκομείο», «Αγώνας δρόμου από περιπολικό για να φτάσει έγκυος στο νοσοκομείο». Οι προαναφερθέντες τίτλοι ειδήσεων αποτυπώνουν την εκτός πρωτοκόλλων χρήση υπηρεσιακών οχημάτων της ΕΛ.ΑΣ., σε καταστάσεις ανάγκης για την παροχή βοήθειας σε πολίτες. Τα περιστατικά είναι αναρίθμητα. Ομως, σε όλες τις περιπτώσεις με αυταπάρνηση τα πληρώματα φρόντισαν για την ασφάλεια των πολιτών, αφήνοντας στην άκρη τα πρωτόκολλα χωρίς να υπάρξουν συνέπειες για «μη ενδεδειγμένη χρήση» του υπηρεσιακού οχήματος.

Πάνω από 50% λιγότεροι στο Α.Τ. Αγ. Αναργύρων

«Ακουσα τον άνδρα που συνόδευε τη γυναίκα να λέει “τη σπρώχνει”. Αμέσως βγήκα από τη σκοπιά και αντίκρισα τη γυναίκα και έναν άλλο άνδρα να βρίσκεται κολλημένος στο σώμα της», περιγράφει στην κατάθεσή του ο σκοπός που υπηρετούσε το βράδυ της Δευτέρας στο Α.Τ. Αγίων Αναργύρων. Στο Τμήμα βρίσκονταν συνολικά 4 αστυνομικοί, την ώρα που η Κυριακή βρέθηκε για να καταγγείλει την παρουσία του πρώην συντρόφου της έξω από το σπίτι της. Ο σκοπός ήταν ο μόνος που βρισκόταν κοντά στο σημείο της δολοφονίας, όμως δεν πρόλαβε να αντιδράσει.

Το Αστυνομικό Τμήμα των Αγίων Αναργύρων-Καματερού είναι ένα μόνο από τα Τμήματα της πολύπαθης Δυτικής Αττικής, τα οποία είναι αποδεκατισμένα σε ποσοστό που ξεπερνά το 50%. Εχει οργανική δύναμη 72 αστυνομικών αλλά παρούσα 34. Αντίστοιχοι αριθμοί αποτυπώνονται σε όλη την Αττική, όπου πολλά Τμήματα Ασφαλείας (αποδεκατισμένα έως 70%) βάζουν «λουκέτο» το βράδυ, ενώ κάποια και το απόγευμα!

Συνολικά τα Αστυνομικά Τμήματα της Δυτικής Αττικής έχουν οργανική δύναμη 1.100 αστυνομικών αλλά πραγματική μόλις 430. Σημειώνεται ότι και οι αριθμοί της παρούσας δύναμης είναι ακόμη πιο μειωμένοι, από αστυνομικούς που βρίσκονται σε άδεια, ρεπό, ασθένεια ή με κώλυμα.