Ετσι περιέγραψαν οι θετοί γονείς το χρονικό διάστημα των προσπαθειών τους μέχρι την ολοκλήρωση της διακρατικής υιοθεσίας.

Η τελική όμως γεύση αυτής της μοναδικής εμπειρίας όπως την περιέγραψαν ξανά οι ίδιοι γονείς με μία φράση δείχνει την ουσία αυτής της προσπάθειας: «περιπέτεια, χαρά και πληγή μαζί», «συγκλονιστική», «ευτυχία, ευλογία και ευθύνη», «υπέροχη», «ταξίδι μαγικό αλλά για γερά στομάχια», «ανεπανάληπτη εμπειρία ζωής», «δεν θα άλλαζα την υιοθεσία παρ’ όλα τα άσχημα της διαδικασίας».

Τα προαναφερθέντα έλαβαν χώρα στο πλαίσιο της διττής έρευνας «Δυσκολίες, εμπόδια και πρακτικές στην υλοποίηση των διακρατικών υιοθεσιών στην Ελλάδα: Οι απόψεις των κοινωνικών λειτουργών και των θετών γονέων. Μια επιστημονική μελέτη για τα έτη 2011-2019» της Διεθνούς Κοινωνικής Υπηρεσίας (ΔΚΥ), που παρουσιάστηκε πριν από λίγους μήνες στην ημερίδα «Πρακτικές και προοπτικές στις διακρατικές υιοθεσίες» και είχε ως σκοπό τη διάχυση των αποτελεσμάτων της επιστημονικής έρευνας. Η έρευνα αφορά γονείς και κοινωνικούς λειτουργούς και περιέγραψε τόσο τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι υποψήφιοι θετοί γονείς μέχρι και την ολοκλήρωση της υιοθεσίας αλλά και ύστερα από αυτή όσο και τα όσα καλούνται να διαχειριστούν οι κοινωνικοί λειτουργοί.

Μέσα στις τελευταίες έξι δεκαετίες η Ελλάδα άλλαξε το προφίλ της και από χώρα από την οποία έφευγαν παιδιά για υιοθεσία σε Ευρώπη και Αμερική πλέον είναι χώρα υποδοχής. Με δεδομένο τον μικρό αριθμό παιδιών που μπορούν να υιοθετηθούν -όχι να δοθούν σε ανάδοχη οικογένεια- οι διακρατικές υιοθεσίες και η στήριξή τους μπορεί να είναι η μεγάλη ελπίδα σε δεκάδες οικογένειες που επιθυμούν να υιοθετήσουν ένα παιδί. Και αν η διαδικασία απόκτησης ενός παιδιού από χώρα του εξωτερικού είναι δύσκολη, οι περισσότεροι γονείς που συμμετείχαν στη διαδικασία είπαν ότι τα δύσκολα είναι μετά. «Οσο για εμένα, αφού γίναμε οικογένεια, ένιωσα να ξυπνάω και να καταλαβαίνω τις προκλήσεις που έχει μια θετή διαφυλετική οικογένεια, δηλαδή το πώς ενημερώνεις ένα παιδί και το πώς η κοινωνία θεωρεί την υιοθεσία ισότιμη οικογένεια όπως την οικογένεια που έχει δημιουργηθεί από εσένα. Το ζήτημα της φυλετικότητας, είναι μαύρα παιδιά σε λευκή κοινωνία, αυτό δημιουργεί ζητήματα και στα ίδια τα παιδιά αλλά και στο πώς μπορεί να το αποδεχτεί η κοινωνία. Το τραύμα που βιώνουν αυτά τα παιδιά, γιατί κάπως έχει παίξει ρόλο το πώς έχουν βιώσει τα παιδιά την εγκατάλειψη και την παραμέληση», ανέφερε η Ελένη, μαμά με υιοθετημένο παιδί, η οποία είπε ότι αυτά τα θέματα θα ήθελε να τα γνωρίζει ως υποψήφια.

Στη συντριπτική τους πλειονότητα τα παιδιά που υιοθετούνται στην Ελλάδα προέρχονται από την Αιθιοπία. Υπάρχουν δύο βασικές κατηγορίες κρατών, αυτά που έχουν υπογράψει τη Συμφωνία της Χάγης και αυτά που δεν την έχουν υπογράψει, με αυτό να επηρεάζει αρκετά τις γραφειοκρατικές διαδικασίες που ακολουθούνται. Συνολικά από το 2011-2019 το 70% των διακρατικών υιοθεσιών είναι από Αιθιοπία, γιατί υπάρχει απουσία ενεργών διαύλων επικοινωνίας με άλλα κράτη και Αρχές, υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις μετά την αποστολή του φακέλου στο κράτος και ο χρόνος αναμονής που απαιτείται για το ταίριασμα ενός παιδιού με μία οικογένεια είναι περίπου 6 μήνες, που χαρακτηρίζεται από τους πιο μικρούς χρόνους, όπως και η μικρή ηλικία των παιδιών και η κατάσταση της υγείας τους.

Μεταξύ των διαπιστώσεων της διημερίδας είναι και το ότι οι επαγγελματίες κοινωνικοί λειτουργοί ενώ εκπαιδεύονται για τις εθνικές υιοθεσίες κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει για τις διακρατικές και παρουσιάζουν ελλιπείς γνώσεις όσον αφορά στις χώρες προέλευσης των παιδιών, στα πολιτισμικά τους έθιμα, καθώς και στην προετοιμασία για την αποδοχή της διαφορετικότητάς τους, ενώ την ίδια στιγμή στην Ελλάδα ολοένα και αυξάνεται ο αριθμός γονέων που ενδιαφέρονται για υιοθεσίες. Αντίστοιχα ελλείψεις καταγράφονται και στην ενημέρωση των θετών γονέων, ενώ δεν έχουν μαζί τους κάποιον Ελληνα εκπρόσωπο όταν ταξιδεύουν στη χώρα καταγωγής των παιδιών. Ταυτόχρονα καταγράφεται μεγάλη υποστελέχωση κοινωνικών υπηρεσιών, μη εξειδικευμένο προσωπικό να τρέχει σε πολλές περιπτώσεις από νομό σε νομό, αλλά και απουσία άλλων ειδικών επιστημόνων, π.χ. δασκάλων, συμβούλων ψυχικής υγείας.

 Βήματα και προκλήσεις μέχρι το τέλος

Οι βασικές προκλήσεις πριν από την υιοθεσία είναι ο χρόνος αναμονής, ενώ τα προβλήματα που καταγράφονται στη συγκέντρωση των δικαιολογητικών είναι σε ανενημέρωτες δημόσιες υπηρεσίες. Οταν σταλεί ο φάκελος με τα δικαιολογητικά στη χώρα υποδοχής του παιδιού, ακολουθεί το «maching», το συνταίριασμα δηλαδή γονιών και παιδιού, που σε ό,τι αφορά την Αιθιοπία είναι από 3 έως 6 μήνες. Οι γονείς στη συντριπτική πλειονότητα (82%) θα ταξιδέψουν δύο φορές στη χώρα, ενώ το επόμενο βήμα είναι το δικαστήριο που θα γίνει στη χώρα καταγωγής, που ορίζεται μέχρι και ένα έτος μετά τη διαδικασία του «συνταιριάσματος». Συνήθως η οικογένεια επιστρέφει στην Ελλάδα έως και 10 μέρες μετά το δικαστήριο και ακολουθεί η αναγνώριση της αλλοδαπής απόφασης με έναν μέσο χρόνο να είναι στους έξι μήνες και μετά οι εγγραφές σε ληξιαρχείο κ.λπ. Οι συνήθεις δυσκολίες μέχρι και την αναγνώριση του ελληνικού δικαστηρίου αφορούν την εργασία των γονέων και οικονομικά προβλήματα.

Ο θετός πατέρας Θανάσης Τρ. μαζί με τα παιδιά του μεγαλώνει εδώ και μερικά χρόνια και τη θετή του κόρη από την Αφρική. «Στον απολογισμό της ζωής μου, η διαδρομή στην Αφρική μέσα από τη διακρατική υιοθεσία είναι το πιο σημαντικό που έχω ζήσει. Ο,τι έζησα το ζήσαμε μαζί με τη σύζυγό μου. Ημασταν μια τυχερή φουρνιά που μπόρεσε να κάνει διακρατική υιοθεσία παιδιού από την Αιθιοπία. Ηταν η πρώτη φουρνιά που έγινε συστηματικά και, μάλιστα, σύντομα, σε 13 μήνες, ενώ οι προηγούμενοι έκαναν 20 μήνες. Εχει αναποδογυρίσματα, η πολιτική κατάσταση του κόσμου αλλά και της Αφρικής είναι ρευστή, δημιουργούν μπερδέματα, προσκόμματα. Πολλές φορές σκέφτομαι ποιο είναι το αφήγημα σε παιδιά 5 και 6 ετών για όλο αυτό το πράγμα, σε όλη μου τη ζωή αναζητούσα σε πολιτικές ιδεολογίες, σχηματισμούς την έννοια της αλληλεγγύης, της συνύπαρξης, την αδελφοσύνη. Αυτήν την αδελφοσύνη τη βρήκα σε αυτό το ταξίδι, έτσι είμαι ευγνώμων σε όσους το ζωογονούν».

ΔΕΔΟΜΕΝΑ

Εθνική υιοθεσία

1.564 παιδιά σε δημόσιες και ιδιωτικές δομές, εκ των οποίων:

638 για αναδοχή

73 για να υιοθετηθούν

87 ιδρύματα:

30 δημόσια

57 ιδιωτικά

Διακρατικές τα τελευταία χρόνια

2011: 7

2012: 10

2013: 13

2014: 21

2015: 30

2016: 19

2017: 27:

2018: 42

2019: 14

183 συνολικά

Με σύμβαση Χάγης…

67% Βουλγαρία

12% Αλβανία

6% Κολομβία

3% Φιλιππίνες

3% Ταϊλάνδη

3% Βραζιλία

3% Φιλιππίνες

3% Λευκορωσία

3% Μαδαγασκάρη

…και χωρίς

87% Αιθιοπία

10% Ουγκάντα

1% Ουκρανία

1% Μαρόκο

1% Τουρκία

Για ποιο λόγο

50% δυσκολία τεκνοποίησης

30% επιθυμία νέας οικογένειας

20% παροχή βοήθειας σε ένα ευάλωτο παιδί

 Γιατί διακρατική

42% μεγάλη αναμονή στην εθνική υιοθεσία

38% γνώση της ύπαρξης πολλών παιδιών σε ανάγκη σε πολλές χώρες

19% επιθυμία δημιουργίας διαπολιτισμικής οικογένειας

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής 

H αναδημοσίευση του παραπάνω άρθρου ή μέρους του επιτρέπεται μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το ELEFTHEROSTYPOS.GR με ενεργό σύνδεσμο στην εν λόγω καταχώρηση.

Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις