Οι νέες αλλαγές προβλέπουν αύξηση στα ποσοστά κάλυψης των προκηρυσσόμενων θέσεων από ειδικές κατηγορίες υποψηφίων. Ειδικότερα, το ελάχιστο ποσοστό κάλυψης των θέσεων από πολύτεκνους και τα τέκνα τους διαμορφώνεται στο 16% από 10% που ήταν αρχικά, για τρίτεκνους και τέκνα τριτέκνων σε 12% από 5%, και για συγγενείς ΑμεΑ σε 5% από το αρχικό 3%.

Επίσης, το σχετικό ποσοστό για τα ΑμεΑ αυξάνεται σε 12% από 10% που ισχύει σήμερα, ενώ ίδια διατηρούνται τα ποσοστά για παλιννοστούντες Πόντιους (2%), Ελληνες από τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης (5‰).

Οι προσλήψεις των Ατόμων με Αναπηρία και η πλήρωση των θέσεων κατηγορίας ΥΕ, καθώς και όσες καθορίζονται με Πράξεις Υπουργικού Συμβουλίου, παραμένουν ως έχουν, δηλαδή με σειρά προτεραιότητας. Το νομοσχέδιο αναμένεται να ψηφιστεί το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου.

Το νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό του συστήματος προσλήψεων στον δημόσιο τομέα και την ενίσχυση του ΑΣΕΠ εντάσσεται σε μια σειρά μεταρρυθμίσεων, για ένα σύγχρονο κράτος, αποτελεσματικό, φιλικό στην κοινωνία που συμβάλλει στην ανάπτυξη της οικονομίας και στην εξυπηρέτηση των πολιτών.

Κατατέθηκε μετά από ένα εξαντλητικό, πολύμηνο διάλογο με τα κόμματα και τους θεσμικούς φορείς. Είναι ένα νομοσχέδιο που λειτουργεί ως βασικός κρίκος στην αλυσίδα των μεταρρυθμίσεων στον δημόσιο τομέα που έχουν ήδη γίνει ή που ακολουθούν, όπως το προσοντολόγιο, η θεσμοθέτηση της τηλεργασίας και η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση.

Βασικό πυλώνα του σχεδίου νόμου αποτελεί ο γραπτός πανελλήνιος διαγωνισμός γνώσεων και δεξιοτήτων, με ηλεκτρονικά μέσα. Στόχος να επιλέγεται ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση, ενισχύοντας την αξιοκρατία, τη διαφάνεια και την ταχύτητα στην επιλογή του προσωπικού.

Γι’ αυτό ενισχύεται περισσότερο και το ΑΣΕΠ, το οποίο, όντας ιστορικά ταυτισμένο με τις έννοιες της αμεροληψίας και της αντικειμενικότητας, θα έχει την ευθύνη των σχετικών διαδικασιών που εμπεδώνουν και την αρχή της αξιοκρατίας.

Ο ενιαίος γραπτός διαγωνισμός γίνεται ο κανόνας για την εισαγωγή στο Δημόσιο. Με το ισχύον καθεστώς, λιγότερο από το 5% του αριθμού των θέσεων καλυπτόταν μέσω διαγωνισμού.

Πλέον η συμμετοχή των υποψηφίων σε αυτόν θα έχει καθολικό και αποκλειστικό χαρακτήρα. Θα περιλαμβάνει δύο διακριτά μέρη που αποτελούνται από την εξέταση γνώσεων αλλά και τις δοκιμασίες δεξιοτήτων και εργασιακής αποτελεσματικότητας, που θα σκιαγραφούν το εργασιακό προφίλ του υποψηφίου.

Εισάγονται ταυτόχρονα με αυτή τη μεταρρύθμιση μια σειρά βασικών καινοτομιών οι οποίες είναι εστιασμένες και στηρίζονται πάνω στο κεκτημένο των 26 χρόνων της εμπειρίας από τον νόμο 2190/94. Ετσι, η σημασία των τίτλων σπουδών παραμένει με την ίδια βαρύτητα ως είχε στους γραπτούς διαγωνισμούς, αλλά καταργείται ως κριτήριο ο βαθμός του πτυχίου, όπως και αυτός του απολυτηρίου, δεδομένης της ανισότητας βαθμολόγησης στα διαφορετικά εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Προβλέπεται η διεξαγωγή πανελλήνιου γραπτού διαγωνισμού γνώσεων και δεξιοτήτων, με ηλεκτρονικά μέσα και με ευθύνη του ΑΣΕΠ, το οποίο ενισχύεται περισσότερο. Στόχος να επιλέγεται ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση, ενισχύοντας την αξιοκρατία, τη διαφάνεια και την ταχύτητα στην επιλογή του προσωπικού.

Το μόνιμο και αορίστου χρόνου προσωπικό σε Δημόσιο και ΟΤΑ κατηγοριών ΠΕ, ΤΕ και ΔΕ, καθώς και για το Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό (ΕΕΠ), θα επιλέγεται μέσα από γραπτές εξετάσεις που θα διενεργείται τουλάχιστον μία φορά ανά διετία σε πανελλαδικό επίπεδο, με βάση τον ετήσιο προγραμματισμό προσλήψεων που εγκρίνει το Υπουργικό Συμβούλιο. Σύμφωνα με το ΥΠΕΣ, ο πρώτος γραπτός διαγωνισμός με το νέο σύστημα εκτιμάται ότι θα πραγματοποιηθεί την άνοιξη του 2022, με βάση τα κενά που θα έχει διαπιστώσει και εγκρίνει το Υπουργικό Συμβούλιο του Σεπτεμβρίου του 2021.

Στην ειδική έκθεση που συνοδεύει το νομοσχέδιο γίνεται λόγος για δαπάνη της τάξης των 4,8 εκατ. ευρώ, με την εκτίμηση να αφορά τη συμμετοχή 150.000 υποψηφίων, κατανεμημένων σε 882 εξεταστικά κέντρα ανά την ελληνική επικράτεια και σε 7.500 αίθουσες.

Οι υποψήφιοι θα διαγωνίζονται σε δύο τεστ με τη μέθοδο των ερωτήσεων πολλαπλών επιλογών (multiple choice) είτε με ανάπτυξη κειμένου είτε με συνδυασμό των δύο. To πρώτο αφορά εξέταση γνώσεων, στο οποίο θα αξιολογούνται γνώσεις γενικού περιεχομένου, καθώς και γνώσεις που συνδέονται με τη φύση των συγκεκριμένων κλάδων των προκηρυσσόμενων θέσεων.

Το δεύτερο φέρει την ονομασία «δοκιμασία δεξιοτήτων και εργασιακής αποτελεσματικότητας», κατά το οποίο θα αξιολογούνται δεξιότητες γλωσσικού και αριθμητικού συλλογισμού, ανάλυσης, επίλυσης προβλημάτων και ιεράρχησης προτεραιοτήτων στον χώρο εργασίας, καθώς και χαρακτηριστικά που συνδέονται με την αποτελεσματικότητα και την ποιότητα στην εργασία. Το κάθε τεστ θα βαθμολογείται με κλίμακα 1-100 και θα έχει συντελεστή βαρύτητας 50%, ενώ το άθροισμά τους θα δίνει την τελική βαθμολογία.

Πέραν των προβλεπόμενων, για θέσεις ΕΕΠ θα απαιτείται και ατομική συνέντευξη, κατά την οποία θα κρίνονται η καταλληλότητα των υποψηφίων, καθώς και η επικοινωνιακή τους ικανότητα. Προσαυξήσεις προβλέπονται με βάση τα τυπικά προσόντα και την εντοπιότητα.

Δίνεται, επίσης, έμφαση στην ψηφιοποίηση του συνόλου των διαδικασιών και στις διαλειτουργικότητες, με αποτέλεσμα να μην απαιτείται από τους υποψηφίους να υποβάλλουν διάφορα δικαιολογητικά, καθώς θα αντλούνται κατευθείαν από τους αρμόδιους φορείς. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη διασφάλιση του αδιάβλητου και τη σύντμηση του χρόνου προσλήψεων από περίπου δύο έτη που είναι σήμερα, στο ένα έτος, από την έκδοση της προκήρυξης έως την έκδοση του πίνακα διοριστέων.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ 7 ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ

1.Τι θα περιλαμβάνει η υποχρεωτική γραπτή διαδικασία; Ποιους υποψηφίους αφορά; Για τους υπόλοιπους τι θα ισχύει;

-Οι γραπτές δοκιμασίες διεξάγονται με ηλεκτρονικά μέσα για το σύνολο των θέσεων μονίμου και ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου προσωπικού των κατηγοριών εκπαίδευσης ΠΕ, ΤΕ και ΔΕ, αλλά και του Ειδικού Επιστημονικού Προσωπικού, στα πρότυπα των πανελλαδικών εξετάσεων (σε συνεργασία του ΑΣΕΠ µε το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για διαχειριστικά θέματα, όπου απαιτείται) και περιλαμβάνουν δύο διακριτά µέρη: i. Εξέταση γνώσεων, ii. Δοκιμασίες δεξιοτήτων και εργασιακής αποτελεσματικότητας.

Η δήλωση συµµμετοχής στις εξετάσεις των γνωστικών πεδίων (σε πόσα και ποια) εναπόκειται στη βούληση των υποψηφίων ανάλογα µε την προτίμηση θέσεων που έχουν δηλώσει (διαφορετικά γνωστικά πεδία για π.χ. πληροφορικούς, οικονομολόγους, νομικούς), ενώ η δοκιμασία δεξιοτήτων και εργασιακής αποτελεσματικότητας είναι κοινή για όλους τους υποψηφίους ανά κατηγορία εκπαίδευσης.

Στο ίδιο διαγωνιστικό πλαίσιο εντάσσονται πλέον και κοινωνικά προστατευόμενες ομάδες, όπως π.χ. πολύτεκνοι, τρίτεκνοι, συγγενείς ΑμεΑ, για τους οποίους, ωστόσο, λαμβάνεται ειδική μέριμνα με τη διασφάλιση συγκεκριμένου ποσοστού προσλήψεων, πάντοτε ωστόσο στη βάση της βαθμολογίας του γραπτού διαγωνισμού.

Ειδική αναφορά θα πρέπει να γίνει στους υποψηφίους κατηγορίας εκπαίδευσης ΥΕ, αλλά και τους ΑμεΑ: Η διαδικασία πρόσληψης δεν διαφοροποιείται σε σχέση με το σημερινό σύστημα, αλλά, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες, εστιάζει στην επιλογή με σειρά προτεραιότητας, όπως παγίως υλοποιείται από το ΑΣΕΠ εδώ και πολλά χρόνια.

2. Με ποιον τρόπο θα επιλέγεται «ο κατάλληλος άνθρωπος για την κατάλληλη θέση»; (Με συγκεκριμένα παραδείγματα)

– Με αφετηρία τις βαθιά εμπεδωμένες στις αντιλήψεις της κοινωνίας και ταυτισμένες µε το ΑΣΕΠ έννοιες της αμεροληψίας, της αντικειμενικότητας και της αξιοκρατίας, επιχειρείται η εκβάθυνση του όρου «αξιοκρατία», ώστε να ενσωματωθεί σε αυτήν η έννοια της καταλληλότητας του εν δυνάμει διοριστέου ως προς τις ανάγκες κάθε θέσης.

Αποτελεί µια βελτιωτική µετεξέλιξη του υφιστάμενου συστήματος, αφού η αξιοκρατία εξειδικεύεται προκειμένου να υποστηρίζει τις συγκεκριμένες προδιαγραφές της προς πλήρωση θέσης, δίνοντας έμφαση, κατά τρόπο ισόρροπο, στις γνώσεις, στις δεξιότητες αλλά και στην προσωπικότητα του υποψηφίου.

Π.χ. με βάση το περίγραμμα της θέσης που έχει αναρτήσει ο φορέας στο ψηφιακό του οργανόγραμμα, ο υποψήφιος θα εξετάζεται γραπτώς σε γνωστικά πεδία που θα σχετίζονται τόσο με γνώσεις γενικού περιεχομένου (π.χ. βασικές αρχές οργάνωσης και λειτουργίας του Κράτους και της Δημόσιας Διοίκησης) όσο και με πιο ειδικές γνώσεις σχετιζόμενες με την ειδικότητα της υπό πλήρωση θέσης (π.χ. Μακροοικονομία για θέση ΠΕ Οικονομικού ή Πληροφορική για θέση ΠΕ Πληροφορικής).

Επίσης, ο υποψήφιος θα λαμβάνει μέρος σε δοκιμασίες δεξιοτήτων και εργασιακής αποτελεσματικότητας (ενδεικτικά, δοκιμασία αριθμητικού συλλογισμού, δοκιμασία αφαιρετικής ικανότητας, προσαρμογής σε εργασιακό περιβάλλον, ενσωμάτωσης σε ομάδα κ.ά.), ώστε να σκιαγραφηθεί, κατά τον πληρέστερο δυνατό τρόπο, το εργασιακό προφίλ του.

Στο σημείο αυτό η αναγκαιότητα περαιτέρω ενίσχυσης του αντικειμενικού στοιχείου των διαδικασιών, όπως έχει κατοχυρωθεί στο πέρασμα των ετών, επιτάσσει την πρόβλεψη συγκεκριμένων προσαυξήσεων για τα αυξημένα τυπικά προσόντα (π.χ. μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών, διδακτορικό δίπλωμα). Εφόσον η υπό πλήρωση θέση είναι προδιαγεγραμμένη με εξειδικευμένες απαιτήσεις, οι ενδιαφερόμενοι υποψήφιοι θα λαμβάνουν μέρος και σε πρόσθετες διαγωνιστικές διαδικασίες που θα είναι είτε πρακτική δοκιμασία (π.χ. ορθοφωνία για ελεγκτές εναερίου κυκλοφορίας, ψυχομετρικά τεστ για σωφρονιστικούς υπαλλήλους) είτε, για απόδειξη εμπειρίας, εξέταση ειδικών γνώσεων (π.χ. απαίτηση για εμπειρία σε δημόσιες συμβάσεις).

Οι πρόσθετες διαγωνιστικές διαδικασίες έχουν το χαρακτήρα κριτηρίων αποκλεισμού (on/off). Οι υποψήφιοι που εμφανίζουν σε πιο αυξημένο βαθμό τις γνώσεις και τις δεξιότητες που άπτονται των χαρακτηριστικών των προς πλήρωση θέσεων προτάσσονται στον πίνακα διοριστέων.

3. Πότε χρησιμοποιείται η συνέντευξη;

– Η συνέντευξη υπάρχει και στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις. Στο προτεινόμενο σύστημα θα χρησιμοποιείται ακριβώς στις ίδιες δύο περιπτώσεις, για το Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό και για περιπτώσεις που σχετίζονται με την ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής. Ειδικά για τις διαδικασίες επιλογής του Ειδικού Επιστημονικού Προσωπικού η συνέντευξη θα προσμετράται, πλέον, με συγκεκριμένο ποσοστό της τάξης του 35%, ώστε να συνδιαμορφώνει μεν αλλά να μην ανατρέπει άρδην την κατάταξη των υποψηφίων.

4. Τι αλλάζει με την επαγγελματική εμπειρία;

-Αποτελεί παραδοχή και του ΑΣΕΠ ότι δεν υπάρχει σήμερα ένας ακριβής και νομικά ασφαλής τρόπος απόδειξης του είδους της επαγγελματικής εμπειρίας που έχει ένας υποψήφιος. Οι βεβαιώσεις του ΕΦΚΑ περιγράφουν με πολύ γενικό τρόπο το αντικείμενο απασχόλησης ενός ασφαλισμένου και είναι προφανές ότι δεν επαρκούν.

Ούτε βέβαια μπορεί κανείς να απαιτήσει βεβαιώσεις του εργοδότη για πολλούς λόγους. Ετσι, σήμερα, η επαγγελματική εμπειρία «αποδεικνύεται» με υπεύθυνες δηλώσεις των υποψηφίων, με ό,τι αυτό σημαίνει. Φυσικά, υπάρχει η εμπειρία στο Δημόσιο, απέχει πολύ όμως από το να θεωρηθεί αντικειμενικό και αξιοκρατικό ένα σύστημα όπου ο υποψήφιος που προέρχεται από τον ιδιωτικό τομέα δεν έχει τρόπο να αποδείξει τη συνάφεια της εμπειρίας του, ούτε και το ΑΣΕΠ να την επαληθεύσει, τη στιγμή που ο υποψήφιος με εμπειρία από τον δημόσιο τομέα θα εμφανίζει συγκριτικό, έστω και μερικό, πλεονέκτημα.

5. Πώς συνδέονται οι δεξιότητες και η εργασιακή αποτελεσματικότητα με τα ψυχομετρικά τεστ;

-Ο υποψήφιος θα πρέπει να διαθέτει όχι μόνον ένα ελάχιστο επίπεδο γνώσεων ως προς το πώς λειτουργούν το Κράτος και η Δημόσια Διοίκηση και τι θα του ζητηθεί να κάνει, αλλά κυρίως την αντίληψη και τη συναίσθηση ότι θα πρέπει να εξυπηρετήσει πολίτες, να συνεργαστεί με τους συναδέλφους του, να δεχθεί ή/και να δώσει εντολές, να πάρει πρωτοβουλίες κ.λπ.

Σε αυτά τα στοιχεία θα είναι προσανατολισμένη η δοκιμασία δεξιοτήτων και εργασιακής αποτελεσματικότητας. Τα ψυχομετρικά τεστ θα πραγματοποιούνται αποκλειστικά και μόνον κατόπιν αιτήματος του ενδιαφερόμενου φορέα και έγκρισης του ΑΣΕΠ, σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις (π.χ. σωφρονιστικοί υπάλληλοι) και πάντα σε συνδυασμό με συνέντευξη, προκειμένου να υπάρχει πλήρης σκιαγράφηση της προσωπικότητας του υποψηφίου.

6. Ποια τα οφέλη της ηλεκτρονικοποίησης διαδικασιών και της διαλειτουργικότητας του ΑΣΕΠ με τους φορείς;

– Δίνεται έμφαση στην ηλεκτρονικοποίηση του συνόλου των διαδικασιών είτε αυτό αφορά στον τρόπο υποβολής των αιτήσεων των υποψηφίων είτε στις διαλειτουργικότητες που έχουν αναπτυχθεί ή/και αναπτύσσονται (ΕΦΚΑ, ΟΑΕΔ, πανεπιστήμια) και που επιτρέπουν την αυτόματη αντιπαραβολή και επιβεβαίωση των δηλούμενων στοιχείων είτε στον τρόπο διεξαγωγής των διαδικασιών (γραπτών διαγωνισμών και µοριοδότησης), για την περαιτέρω θεσμική θωράκιση του αδιάβλητου των εν λόγω διαδικασιών, τη μείωση των (δικαστικών) αμφισβητήσεων και την επιτάχυνση των διαδικασιών πρόσληψης.

7. Με ποιον τρόπο ενισχύεται το ΑΣΕΠ;

-Είναι βαθιά εμπεδωμένη στον μέσο πολίτη η αντίληψη ότι το ΑΣΕΠ είναι ταυτισμένο με τη διαφάνεια, την αντικειμενικότητα, την αμεροληψία στις διαδικασίες επιλογής προσωπικού.

Στο πλαίσιο αυτό, ενδυναμώνεται το ΑΣΕΠ τόσο από πλευράς προσωπικού με προσλήψεις 40 ατόμων εντός του προσεχούς έτους όσο και από πλευράς συμβούλων, ο αριθμός των οποίων θα πρέπει να αυξηθεί προκειμένου να καταστεί εφικτός ο καλύτερος συντονισμός του συνόλου των εργασιών στις οποίες εμπλέκεται η Αρχή.

Ειδήσεις

Κορωνοϊός: Ο Πέτσας ανακοινώνει καθολικό lockdown για τις «κόκκινες» περιοχές – Γιατί ανησυχούν οι ειδικοί

Μείωση ενοικίου 80%: Όλα τα μυστικά για ιδιοκτήτες και ενοικιαστές [παραδείγματα και πίνακες]

Κορωνοϊός: Στην τελική ευθεία… προς την «Ελευθερία» – Το σχέδιο για τους εμβολιασμούς