Για τους περισσότερους Ευρωπαίους η καθιέρωση της «χειμερινής» ώρας χάνεται στα βάθη του χρόνου, καθώς πλησιάζει σχεδόν μισός αιώνας από τότε που πρωτοεμφανίστηκε στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Τότε μάλιστα την έλεγαν ΕΟΚ (Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα) και αποτελείτο μόνο από εννέα κράτη-μέλη, χωρίς την Ελλάδα, που εντάχθηκε το 1981. Υποτίθεται πως η «διπλή ώρα» -στην ήπειρό μας και στις υπόλοιπες χώρες του κόσμου- καθιερώθηκε για να αυξήσει την παραγωγικότητα και να διευκολύνει την καθημερινότητα των πολιτών. Σταδιακά όμως έγινε τόσο αντιδημοφιλής, ώστε να συζητιέται πλέον ανοιχτά η κατάργησή της.

[fwduvp preset_id=”test” playlist_id=”Test”]

Το 2018 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε η επόμενη αλλαγή ώρας που θα γίνει στις 28 Μαρτίου 2021 (όταν δηλαδή θα ξαναβάλουμε τα ρολόγια μία ώρα μπροστά) να είναι και η τελευταία. Το ζήτημα παραμένει ανοιχτό. Για να καταλάβουμε καλύτερα το πρόβλημα καλό είναι να ανατρέξουμε στις ιστορικές ρίζες.

Το σύστημα αλλαγής ώρας επιβλήθηκε σταδιακά στην Ευρώπη τη δεκαετία του ΄70, ανάμεσα στις δύο πετρελαϊκές κρίσεις του 1973 και του 1979, όταν τα αλλεπάλληλα σοκ που προκάλεσε ο ΟΠΕΚ εκτίναξαν στα ύψη τις τιμές των καυσίμων. Αυτές ήταν οι συνθήκες όταν η Γαλλία σκέφτηκε να εφαρμόσει τη «θερινή ώρα» , ώστε να υπάρχει μία ώρα περισσότερης ηλιοφάνειας το βράδυ και η χώρα να εξοικονομήσει ηλεκτρική ενέργεια.

Την ιδέα άρχισαν να μιμούνται και άλλες χώρες, αλλά με την καθεμιά τους να επιλέγει δική της ημερομηνία περάσματος στη θερινή ώρα. Από τη δεκαετία όμως του 1980 ήταν ξεκάθαρο πως τα κράτη-μέλη όφειλαν να εναρμονίσουν τις πρακτικές τους για να μην έχουν μπερδέματα στις συναλλαγές, στις μεταφορές και τις επικοινωνίες.

Ετσι το 2001 μια ευρωπαϊκή οδηγία «έλυσε» το πρόβλημα: Η μετάβαση στη χειμερινή ώρα θα γινόταν στο εξής το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Οκτωβρίου και η επιστροφή στη θερινή το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Μαρτίου.

Τα τελευταία χρόνια όμως πολλά ισχυρά κράτη, τόσο του Βορρά όσο και του Νότου, όπως η Φινλανδία, η Γερμανία και η Ισπανία , ασκούν δυναμικό lobbying στις Βρυξέλλες για την κατάργηση της θερινής ώρας και τη διατήρηση μόνο της χειμερινής. Μεταξύ των μειονεκτημάτων του συστήματος απαριθμούν τις βλάβες στην υγεία και την κοινωνική ζωή και εντέλει την ελάχιστη οικονομική του χρησιμότητα. Ετσι, τον Φεβρουάριο του 2018 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφάσισε να ζητήσει τη γνώμη των πολιτών. Στη διαδικτυακή «διαβούλευση» συμμετείχαν 4,6 εκατομμύρια Ευρωπαίοι και το 80% «ψήφισε» υπέρ της κατάργησης αυτού του πινγκ πονγκ.

Σε πρώτη φάση η Κομισιόν πρότεινε κατάργηση της «διπλής ώρας» και εξουσιοδότησε τις κυβερνήσεις να αποφασίσουν ως την 1η/1/ 2020 ποια ώρα θα κρατήσουν. Κι ενώ το πράγμα έδειχνε να παίρνει το δρόμο του, οι αλλαγές κόλλησαν στο Συμβούλιο των Υπουργών, που εμφανίστηκε διχασμένο.

Σήμερα το ζήτημα παραμένει σε εκκρεμότητα και η γερμανική προεδρία δεν σκοπεύει φυσικά να το ανακινήσει. Δεδομένης μάλιστα της πανδημίας, το … «ωρολογιακό ζήτημα» δεν πρόκειται να επανέλθει στο τραπέζι πριν από το 2022, στην καλύτερη περίπτωση.

Από την έντυπη έκδοση