Στην καλύτερη περίπτωση, όσοι πρόσφυγες ή μετανάστες φθάνουν μέσω Ελλάδας σε ευρωπαϊκή χώρα μετά τον ερχόμενο Μάρτιο θα επιστρέφονται εδώ, δηλαδή, στην πρώτη χώρα εισόδου, όπως προβλέπουν οι Κανονισμοί του Δουβλίνου. Το μέτρο της υποχρεωτικής επιστροφής που δεν εφαρμοζόταν από το 2011 αλλά ούτε και στη διάρκεια του τεράστιου κύματος εισόδου το 2015 επανέρχεται και αυτό εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει αποτρεπτικά, όταν η Τουρκία αποχωρήσει από την κοινή δήλωση με την Ε.Ε. που ισχύει από τον περασμένο Μάρτιο.

Υπενθυμίζεται ότι βάσει της κοινής δήλωσης που ατύπως ονομάστηκε «συμφωνία», όσοι έφθαναν από τον περασμένο Μάρτιο στα ελληνικά νησιά παρέμεναν εκεί μέχρι να εξετασθεί η αίτηση ασύλου που θα υπέβαλαν. Απώτερος στόχος της συμφωνίας ήταν να επιστρέφονται στην Τουρκία όσο το δυνατόν περισσότεροι, ενώ η τουρκική κυβέρνηση είχε αναλάβει την υποχρέωση να περιφρουρεί τα σύνορά της ώστε να παρεμποδίζει τις αφίξεις στην Ελλάδα. Το σχήμα λειτούργησε με τεράστιες ελλείψεις στα διαδικαστικά.

Η Ευρώπη, όμως, πανηγύρισε την κάθετη μείωση των αφίξεων, ενώ και η ελληνική κυβέρνηση δεν έπαψε να εξαίρει τη σπουδαιότητα της συμφωνίας, ασχέτως εάν πολλοί έλεγαν πως οι αφίξεις μειώθηκαν και λόγω σφράγισης του διαδρόμου μέσω των Βαλκανίων προς την Ευρώπη. Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία όμως η κατάσταση πήρε άλλη τροπή, καθώς η Ε.Ε. έδειξε πως δεν θα προχωρήσει στην ικανοποίηση άλλων αιτημάτων της Τουρκίας, όπως η κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες.

Τα σημάδια ότι η «συμφωνία» οδηγείται σε κατάρρευση πληθαίνουν ολοένα και το πρόβλημα για την Ε.Ε. είναι να θωρακίσει όσο γίνεται καλύτερα τα σύνορά της, χρησιμοποιώντας προφανώς την Ελλάδα ως «νεκρή ζώνη» μέσα στην οποία θα εγκλωβίζονται χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες. Ενώ, όμως, μέχρι τώρα, ο εγκλωβισμός αφορούσε κυρίως τους περίπου 16.000 που βρίσκονται στα νησιά, με τα νέα δεδομένα θα αφορά και τους υπόλοιπους 46.000 που βρίσκονται σε διάφορους καταυλισμούς της ενδοχώρας. Μαζί με όλους τους παραπάνω, εννοείται ότι αφορά και όσους θα φθάσουν στην Ελλάδα από εδώ και μπρος.

Το πρόβλημα είναι ότι στο ίδιο διάστημα η ελληνική κυβέρνηση μοιάζει αδύναμη να διαχειριστεί τους εγκλωβισμένους. Παράλληλα, κατηγορείται από διεθνείς κύκλους ότι κάνει τα στραβά μάτια σε όσους προσπαθούν ατύπως να φύγουν από την Ελλάδα προς την Ε.Ε. Ενδεικτικό ήταν το πρόσφατο δημοσίευμα της «Wall Street Journal» που αναπαράγει κάτι που γράφτηκε στις ελληνικές εφημερίδες από τον περασμένο Αύγουστο, ότι δηλαδή στην πραγματικότητα οι εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα είναι 13.000 λιγότεροι από τα νούμερα που δίνει η κυβέρνηση, άρα έχουν φύγει λαθραία.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γιάννης Μουζάλας, επιμένει να λέει ότι προσπαθεί να πείσει τους Ευρωπαίους ομολόγους για να αλλάξει το σημείο εκείνο της συμφωνίας που αφορά τον εγκλωβισμό στα νησιά. Σε επιστολή του εν όψει του σημερινού Συμβουλίου Υπουργών, τους ζητά να επιτρέπεται «η μεταφορά ειδικού πληθυσμού μεταναστών από τα νησιά σε προκαθορισμένα κλειστά κέντρα της ενδοχώρας, χωρίς να εκπίπτουν της κοινής δήλωσης Ευρωπαϊκής Ενωσης-Τουρκίας». Με τον τρόπο αυτό θέλει να ελαφρύνει την κατάσταση στα νησιά του Αιγαίου. Για πόσο, όμως, θα μείνει το πρόβλημα του εγκλωβισμού στα νησιά και δεν θα εξαπλωθεί στην ελληνική ενδοχώρα;…

ΑΡΗΣ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου