Η επιτροπή εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας συστήνει στους πολίτες τη χρήση απλών χειρουργικών, υφασμάτινων, ακόμη και αυτοσχέδιων μασκών που μπορεί καθένας να φτιάξει μόνος του στο σπίτι. Ολες όμως πρέπει να χρησιμοποιούνται σωστά, καθώς, σε διαφορετική περίπτωση, ενέχουν σημαντικούς κινδύνους μόλυνσης από τον νέο κορονοϊό.

Οπως αναφέρει ο καθηγητής Πνευμονολογίας και Εντατικής Θεραπείας, Θεόδωρος Βασιλακόπουλος, «η μάσκα χρησιμοποιείται για να με προστατεύσει από ό,τι κυκλοφορεί στην ατμόσφαιρα. Τα πάντα όμως που κυκλοφορούν “κάθονται” επάνω στη μάσκα στην εξωτερική της πλευρά. Εάν την πιάσω, τη βάλω στην τσέπη μου, την ξαναφορέσω, οτιδήποτε έχει επάνω της πολύ εύκολα μπορώ να το περάσω στον οργανισμό μου».

Την ψευδαίσθηση της ασφάλειας που προσφέρει η μάσκα έχει επισημάνει πολλές φορές και ο καθηγητής, εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας για τον κορονοϊό, Σωτήρης Τσιόδρας. Εχει τονίσει πολλάκις ότι το σημαντικότερο μέσο πρόληψης είναι η σχολαστική υγιεινή των χεριών. Αμέσως μετά την απόφαση της ειδικής επιτροπής για την υποχρεωτική χρήση της μάσκας σε ορισμένους χώρους, ο γνωστός καθηγητής Λοιμωξιολογίας επεσήμανε πολλές φορές ότι πρόκειται για ένα συμπληρωματικό μέτρο που στοχεύει στον περιορισμό μετάδοσης του SARS-CoV-2 από ασυμπτωματικούς ή προσυμπτωματικούς ασθενείς.

Η ελληνική επιτροπή επιστημόνων ακολούθησε τις κατευθυντήριες οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου Λοιμώξεων (ECDC). Στις σχετικές οδηγίες τους, οι Ευρωπαίοι επιστήμονες αναφέρουν πως η χρήση μάσκας προσώπου στο κοινό μπορεί να χρησιμεύσει ως μέσο περιορισμού εξάπλωσης της λοίμωξης στην κοινότητα.

Η μάσκα, όπως σημειώνουν, ελαχιστοποιεί την έκκριση αναπνευστικών σταγονιδίων από μολυσμένα άτομα που δεν έχουν ακόμη αναπτύξει συμπτώματα.

Το ECDC τονίζει και αυτό με τη σειρά του πως η χρήση της μάσκας θα πρέπει να θεωρείται μόνο ως συμπληρωματικό μέτρο και όχι ως αντικατάσταση των καθιερωμένων προληπτικών μέτρων, που είναι: Η απόσταση, η τήρηση των οδηγιών για τον βήχα και το φτέρνισμα, η σχολαστική υγιεινή των χεριών και η αποφυγή αγγίγματος του προσώπου, της μύτης, των ματιών και του στόματος.

Φαρμακοποιοί

Αυτές τις ημέρες οι φαρμακοποιοί δέχονται καταιγισμό ερωτήσεων και αιτημάτων για μάσκες από τους πολίτες. Οπως σημειώνει ο Γιάννης Δαγρές, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου, «το πιο σωστό και ασφαλές είναι να παίρνουν οι πολίτες μια απλή χειρουργική μάσκα, την οποία θα πετάξουν αμέσως μετά τη χρήση της, ή μια υφασμάτινη, την οποία θα πλένουν και θα  φροντίζουν σχολαστικά». Προσθέτει, δε, ότι «δεν χρειάζεται να παίρνουν τις υψηλής προστασίας, όπως είναι οι FPP3, καθώς είναι απαραίτητες για τους υγειονομικούς αλλά και δύσκολες στη χρήση τους, κάτι που τις καθιστά επικίνδυνες. Για παράδειγμα, το φίλτρο χρειάζεται αλλαγή κάθε πέντε ημέρες και να γνωρίζεις πώς να το κάνεις».

Την αποφυγή χρήσης μάσκας υψηλής προστασίας με βαλβίδα έχει τονίσει και ο Σωτήρης Τσιόδρας.

Ποικιλία

Πάντως, η ποικιλία σε μάσκες είναι μεγάλη. Οι υφασμάτινες είναι πολλών ειδών και όλο και περισσότερα καταστήματα και βιοτεχνίες κατασκευάζουν και τις διαφημίζουν στο Διαδίκτυο, ενώ μπορεί να βρει κανείς στο εμπόριο ακόμη και πλαστικές μάσκες, που όμως θεωρούνται υπερβολή κατά τους ειδικούς. Σε σχέση με τις υφασμάτινες, μιας και είναι εκείνες που συστήνονται για ευρύτερη χρήση, σύμφωνα με τον κ. Δαγρέ, είναι καλό να έχουν δύο στρώσεις βαμβακερού υφάσματος με ενδιάμεσα ένα λεπτό φύλλο αδιάβροχου φιλμ.

Σημειώνεται ότι το εξωτερικό στρώμα της απλής χειρουργικής μάσκας είναι χρωματιστό και απωθεί τα υγρά έτσι ώστε στην περίπτωση εκτίναξης αίματος ή άλλων βιολογικών υγρών αυτά να μην εισέλθουν στο ανώτερο αναπνευστικό σύστημα. Αν αυτή η πλευρά τοποθετηθεί προς τα μέσα, οι υδρατμοί που παράγονται από την εκπνοή παραμένουν επάνω της και δημιουργούν αίσθημα πνιγμού. Το εσωτερικό στρώμα είναι λευκό και σκοπό έχει να απορροφά τους υδρατμούς της εκπνοής. Το φιλτράρισμα των μικροοργανισμών γίνεται από το μεσαίο στρώμα, το οποίο δεν είναι ορατό.

ΟΛΑ ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ • ΑΛΗΘΕΙΕΣ & ΨΕΜΑΤΑ

Τα «μην» και τα «πρέπει»

• Να καλύπτουμε πλήρως το πρόσωπο, δηλαδή τη μύτη και το στόμα.
• Να πλένουμε πάρα πολύ συχνά τα χέρια μας με σαπούνι και νερό ή αλκοολούχο αντισηπτικό, πριν βάλουμε τη μάσκα, όπως και όταν την αφαιρούμε.
• Να την αφαιρούμε με συγκεκριμένο τρόπο, ώστε να μην αγγίζουμε την μπροστινή επιφάνεια της μάσκας, η οποία μολύνεται πολύ εύκολα.
• Εάν η μάσκα είναι μίας χρήσης, να την απορρίπτουμε με ασφαλή τρόπο.
• Εάν η μάσκα είναι επαναχρησιμοποιούμενη, να την πλένουμε όσο πιο συχνά γίνεται, με το σύνηθες απορρυπαντικό στους 60 βαθμούς Κελσίου.
• Συστήνεται από τους ειδικούς να έχουμε μαζί μας δεύτερη μάσκα, ασφαλώς αποθηκευμένη.
• Συστήνεται η κυκλοφορία με ένα αντισηπτικό στην τσέπη.

› Τα SOS κατά τη χρήση

• Το να μολυνθούμε χωρίς να το θέλουμε με το άγγιγμα και την επαναχρησιμοποίηση της μάσκας.
• Να αντιμετωπίσουμε δυσκολία στην αναπνοή, από λάθος συμπεριφορά.
• Να αποκτήσουμε μία ψεύτικη αίσθηση ασφάλειας, η οποία μας αποτρέπει από τα πιο σημαντικά μέτρα, που είναι η υγιεινή των χεριών, η διατήρηση της απόστασης και η αποφυγή του συνωστισμού.

› Βασικά είδη

• Υφασμάτινες μίας χρήσης ή επαναχρησιμοποιούμενες.
• Απλές χειρουργικές μάσκες.
• Μάσκες προστασίας FPP2.
• Μάσκες υψηλής προστασίας με βαλβίδα, που δεν συστήνονται για τους πολίτες.

› Πού είναι υποχρεωτική (υφασμάτινη ή άλλη)

Εργαζόμενοι και πελάτες σε: Κουρεία • Κομμωτήρια • Κέντρα αισθητικής • Μέσα Μαζικής Μεταφοράς • Ταξί • Σούπερ μάρκετ • Καταστήματα τροφίμων • Ιατρεία • Διαγνωστικά εργαστήρια.

› Ισχυρή σύσταση για χρήση μάσκας (υφασμάτινη ή άλλη): Σε όλους τους κλειστούς χώρους από εργαζομένους και πελάτες.

› Ενδεικτικές τιμές

• Απλή χειρουργική μάσκα: 0,80 ευρώ/τεμάχιο – 1,20-1,30 ευρώ/τεμάχιο.
• Μάσκα υψηλής προστασίας: 5-6 ευρώ.
• Υφασμάτινες: 2,8 ευρώ/τεμάχιο – 5,00-5,30 ευρώ/τεμάχιο.

› Οδηγίες σωστής χρήσης (για απλή χειρουργική μάσκα)*

• Πλένουμε τα χέρια μας με σαπούνι και νερό ή χρησιμοποιούμε αλκοολούχο απολυμαντικό χεριών πριν καν αγγίξουμε τη μάσκα.
• Η εξωτερική πλευρά της μάσκας είναι εκείνη που έχει χρωματισμό, συνήθως απαλό πράσινο ή γαλάζιο.
• Η πάνω πλευρά της μάσκας έχει μια «μπανέλα» που λυγίζει. Είναι η «ράχη» που τοποθετείται στη μύτη μας.
• Περνάμε τα δάχτυλά μας από τα κορδόνια της μάσκας και τα περνάμε πίσω από τα αφτιά μας.
• Τραβάμε τις πλευρές της μάσκας, ώστε να καλύψει το κάτω μέρος του σαγονιού και τη μύτη μας.
• Πιέζουμε την επάνω πλευρά της μάσκας, ώστε να την προσαρμόσουμε ακριβώς στο σχήμα της μύτης μας.
• Αποφεύγουμε να ακουμπάμε τη μάσκα όσο τη φοράμε.
• Αφαιρούμε τη μάσκα κρατώντας τη μόνο από τα κορδόνια. Την πετάμε στα σκουπίδια.

* Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου τη Κυριακής