Οι έλεγχοι που πραγματοποιήθηκαν το 2018 σε ορισμένες περιφέρειες ήταν… μηδενικοί, γεγονός που δείχνει την παντελή έλλειψη πολιτικής βούλησης να σβήσουν τα τσιγάρα στους κοινόχρηστους χώρους. Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας βρίσκεται μπροστά σε μια τεράστια πρόκληση: να ανατρέψει τη νοοτροπία πολλών ετών, σύμφωνα με την οποία η αντικαπνιστική νομοθεσία ήταν σε ισχύ μόνο «στα χαρτιά».

Τέσσερις ελεγκτικοί φορείς και παρ’ όλα αυτά ολόκληρο το 2018 δεν έγινε ούτε ένας έλεγχος για κάπνισμα σε δημόσιους χώρους στις Περιφέρειες Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου, Νοτίου Αιγαίου και Δυτικής Ελλάδας.

Οπως δείχνουν τα συγκεντρωτικά στοιχεία που εστάλησαν στο υπουργείο Υγείας από τις 13 περιφέρειες για την περυσινή χρονιά, η Περιφέρεια Αττικής έχει το μεγαλύτερο αριθμό ελέγχων και παραβάσεων σε όλη την Ελλάδα. Συγκεκριμένα, πραγματοποιήθηκαν 4.215 έλεγχοι και διαπιστώθηκαν 522 παραβάσεις.

Τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν, όμως, ήταν συνολικής αξίας 6.600 ευρώ, που σημαίνει ότι δεν επιβλήθηκαν πρόστιμα για το σύνολο των παραβάσεων, κάτι που και αυτό με τη σειρά του δείχνει τη «χλιαρή» αντιμετώπιση του αντικαπνιστικού νόμου. Οπως φαίνεται από τα συγκεντρωτικά στοιχεία που δημοσιεύει ο «Ε.Τ.» της Κυριακής ήταν σύνηθες μέχρι σήμερα να διαπιστώνονται παραβάσεις αλλά να μην επιβάλλονται πρόστιμα.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Περιφέρειας Θεσσαλίας, στην οποία διενεργήθηκαν 1.667 έλεγχοι την περυσινή χρονιά, διαπιστώθηκαν 86 παραβάσεις αλλά δεν επιβλήθηκε κανένα πρόστιμο. Οι ελεγκτικές αρχές σε πολλές περιπτώσεις προβαίνουν απλά σε συστάσεις, οι οποίες δεν είναι αρκετές καθώς τα σύννεφα καπνού εξακολουθούν να υπάρχουν σε κλειστούς δημόσιους χώρους. Οι καταγγελίες για κάπνισμα ακόμη και μέσα στα νοσοκομεία είναι συνεχείς. Συνολικά, σε όλη την Ελλάδα το 2018 πραγματοποιήθηκαν 10.618 έλεγχοι, διαπιστώθηκαν 796 παραβάσεις και επιβλήθηκαν πρόστιμα αξίας 152.590 ευρώ.

ΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΣΤΙΜΑ ΤΟ 2018

Ελεγκτικοί φορείς

Τέσσερις ελεγκτικοί φορείς ήταν επιφορτισμένοι με τον έλεγχο του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους και παρ’ όλα αυτά τα αποτελέσματα είναι αποκαρδιωτικά.

Η Δημοτική Αστυνομία, οι Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας των περιφερειών, οι λιμενικές αρχές και ο ΣΕΥΥΠ (Σώμα Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας) ήταν οι φορείς που μπορούσαν να διαπιστώσουν την εφαρμογή ή όχι της αντικαπνιστικής νομοθεσίας. Επιπλέον, υπήρχε η δυνατότητα ελέγχων και από μικτό κλιμάκιο. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία του 2018, η Δημοτική Αστυνομία και οι Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας έκαναν τους περισσότερους ελέγχους και ακολουθούσαν οι λιμενικές αρχές και τελευταίος ο ΣΕΥΥΠ. Σημειώνεται ότι η τωρινή ηγεσία του υπουργείου Υγείας κατήργησε τον ΣΕΥΥΠ, όργανο που μαζί με μία σειρά ελεγκτικών φορέων θα ενταχθούν στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας.

 «Επιστρατεύεται» και η ΕΛ.ΑΣ. στη μάχη κατά του τσιγάρου

Μπροστά στην αναποτελεσματικότητα εφαρμογής της αντικαπνιστικής νομοθεσίας μέχρι σήμερα, το υπουργείο Υγείας καθιερώνει και το ένστολο προσωπικό της ΕΛ.ΑΣ. ανάμεσα στους ελεγκτικούς φορείς. Η Αριστοτέλους κρίνει τη συμβολή της ΕΛ.ΑΣ. καθοριστική για τη διασφάλιση της καθολικής εφαρμογής του αντικαπνιστικού νόμου, όπως έχει δεσμευτεί πολλάκις η κυβέρνηση. Το υπουργείο Υγείας προωθεί προς ψήφιση νομοσχέδιο που αυστηροποιεί ακόμη περισσότερο τη νομοθεσία για την απαγόρευση του καπνίσματος.

Εκτός από τις απαγορεύσεις που ισχύουν και σήμερα, δηλαδή σε όλους τους κλειστούς κοινόχρηστους χώρους, για πρώτη φορά απαγορεύεται η κατανάλωση προϊόντων καπνού και σε υπαίθριους χώρους όπου συναθροίζονται ανήλικοι, όπως είναι υπαίθριοι χώροι διεξαγωγής αθλοπαιδιών και ψυχαγωγίας ανηλίκων. Για κάθε παράβαση θα επιβάλλεται πρόστιμο ύψους 200 ευρώ στους παρανόμως καπνίζοντες και 500 ευρώ στους υπεύθυνους διαχείρισης των παραπάνω χώρων.

Το νομοσχέδιο αναμένεται να κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή, ενώ έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης.

Η κυβέρνηση έχει θέσει ως προτεραιότητά της τη μείωση του αριθμού των Ελλήνων καπνιστών και τη βελτίωση της υγείας τους ως απόρροια της διακοπής του καπνίσματος. Στο πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας για την Υγεία προβλέπεται σε πέντε χρόνια να έχουν μειωθεί οι καπνιστές κατά 50%.

Σύσκεψη στο Μαξίμου

Ο υπουργός Υγείας, Βασίλης Κικίλιας, σε σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου πριν από λίγες ημέρες ενημέρωσε, μαζί με τον επικεφαλής της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων κατά του Καπνίσματος και πνευμονολόγο Παναγιώτη Μπεχράκη, τον πρωθυπουργό και μέλη της κυβέρνησης, για τις δράσεις που υλοποιούνται για τον έλεγχο του καπνίσματος. Μεταξύ άλλων, αξιολογήθηκε η πορεία της καμπάνιας για την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των πολιτών, η οποία θα παρουσιαστεί το αμέσως επόμενο διάστημα. Η καμπάνια αυτή θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, δράσεις στην κοινωνία, όπως ενημερωτικές εκδηλώσεις, καμπάνιες στα σχολεία που γίνονται και σήμερα, ενημερωτικά σποτ στα ραδιοτηλεοπτικά μέσα και θα δίνεται μεγάλη έμφαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την ευαισθητοποίηση των νέων και των εφήβων. Στο υπουργείο Υγείας είναι αισιόδοξοι πως η κοινωνία είναι αρκετά ώριμη προκειμένου να διακόψει τη βλαβερή συνήθεια του καπνίσματος και οι καπνιστές ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι απέναντι στην εφαρμογή της αντικαπνιστικής νομοθεσίας. Σύμφωνα με μελέτες, άλλωστε, το 75% των Ελλήνων συμφωνεί ότι πρέπει να εφαρμοστεί ο αντικαπνιστικός νόμος.