Οι άνδρες πάντως δείχνουν να κινητοποιούνται περισσότερο από την οικονομική κρίση και να διεκδικούν μία θέση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση προσδοκώντας σε ένα καλύτερο μέλλον.

Μεταξύ άλλων, κομβικό ρόλο στην πορεία ενός φοιτητή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση παίζει το μορφωτικό επίπεδο της μητέρας του, όμως την επαγγελματική του πορεία καθορίζει το επάγγελμα του πατέρα του.

Οι γυναίκες υπερεκπροσωπούνται στα πανεπιστήμια, οι άνδρες στα ΤΕΙ (σ.σ.: τα οποία καταργούνται από τον Σεπτέμβρη του 2019), ενώ οι επιστήμες της Ιατρικής, των Πολυτεχνικών και της Νομικής συγκεντρώνουν εισακτέους που προέρχονται από οικογένειες με υψηλό μορφωτικό επίπεδο. Μάλιστα, οι φοιτητές με το υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο φαίνεται να κατευθύνονται προς δύο συγκεκριμένα ιδρύματα. Στο ΕΜΠ το 10,5% (κατά μέσο όρο την περίοδο 2001-2014) των φοιτητών προέρχονται από οικογένειες με πολύ υψηλό κοινωνικό-μορφωτικό επίπεδο. Το αντίστοιχο ποσοστό στο Πολυτεχνείο Κρήτης ανέρχεται σε 7,1% Το υψηλότερο ποσοστό φοιτητών από τα υψηλότερα κοινωνικά-μορφωτικά στρώματα της κοινωνίας καταγράφεται στο ΕΚΠΑ (5,1%).

Τα παραπάνω είναι μερικά μόνο από τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την έρευνα με θέμα «Εκπαιδευτικές ανισότητες στην Ελλάδα: Πρόσβαση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και επιπτώσεις στην κρίση», που διενέργησε το Ιδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) για το κοινωνικό προφίλ των φοιτητών.

Αν και τα στοιχεία αφορούν τις κοινωνικές μεταβολές στο σύνολο των φοιτητών μέχρι και το 2014, προκύπτουν από τα πρώτα χρόνια της κρίσης ορισμένες τάσεις που διαμορφώθηκαν στις επιλογές των φοιτητών σε συνδυασμό με τις θεσμικές αλλαγές στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.

Η περίοδος της κρίσης

Η κρίση ενίσχυσε τους φοιτητές με υψηλό κοινωνικό-μορφωτικό επίπεδο καθώς ανήλθε σε 45,6% το 2014, από 42,3% το 2011 και 36,3% το 2001. Αυξήθηκε και το ποσοστό φοιτητών από οικογένειες με πολύ υψηλό κοινωνικό-μορφωτικό επίπεδο, από 2,1% το 2001 σε 3,4% το 2011 και 4,7% το 2014. Αντίστροφα, το ποσοστό φοιτητών από οικογένειες με μεσαίο κοινωνικό-μορφωτικό επίπεδο μειώθηκε στο 42,5% το 2014 από 47,1% το 2011 και 52,1% το 2001.

Εντός μίας 15ετίας (από το 2000 έως και το 2014), οι προτεραιότητες στους φοιτητές φαίνεται ότι έχουν αλλάξει. Οι επιλογές των μηχανικών σχολών, της πληροφορικής, των γεωπονικών επιστημών έχουν κερδίσει το ενδιαφέρον των φοιτητών, που απομακρύνονται από τις νομικές σπουδές (σ.σ.: από 6,4% των φοιτητών το 2001 έπεσαν στο 3,2% το 2014), τις φιλοσοφικές και τις ξένες γλώσσες.

Ενώ διαχρονικά οι γυναίκες κατέχουν το μεγαλύτερο ποσοστό στους φοιτητές πανεπιστημίων, έναντι των αντρών που κυρίως διοχετεύονται στα ΤΕΙ, η κρίση φαίνεται να αλλάζει αυτές τις ισορροπίες. Οι άντρες, όπως δείχνει η αυξητική τάση, «ενεργοποιήθηκαν» από τις δύσκολες οικονομικές συγκυρίες κάνοντας πιο δυναμική την παρουσία τους εντός της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Ενδεικτικά, το 2009 το ποσοστό τους στα πανεπιστήμια ήταν 39,1%, μέσα σε πέντε χρόνια αυξήθηκε θεαματικά και το 2014 κατεγράφη ποσοστό 42,9%.

Οι άνδρες φοιτούν σε συντριπτικό ποσοστό σε σχολές Πληροφορικής (77,8%) και Μηχανικών (63,5%) και κατευθύνονται κυρίως σε πολυτεχνικά ιδρύματα σε ποσοστό 78,1% (στοιχεία 2014).

Στη διάρκεια της κρίσης εντάθηκαν ελαφρώς οι κοινωνικές ανισότητες στην πρόσβαση των σχολών Ιατρικής και Νομικής, με το μεγαλύτερο ποσοστό φοιτητών να προέρχεται από υψηλά κοινωνικά στρώματα, ενώ αντίθετα στο χώρο των μηχανικών εξομαλύνθηκαν αυτές οι ανισότητες.

Παράλληλα, οι Γεωπονικές εν μέσω κρίσης «άνθησαν» στο μυαλό των φοιτητών και τις επέλεξαν και άτομα υψηλού μορφωτικού επιπέδου.

Στο τραπέζι ξανά η βάση του 10

Έχει επιστρέψει στο δημόσιο διάλογο η συζήτηση για την επαναφορά της βάσης του 10 και τα στοιχεία της έρευνας κάνουν μία ενδιαφέρουσα σύγκριση του μέτρου τα λίγα χρόνια εφαρμογής του.

Η βάση του 10 απέκλεισε την πρώτη χρονιά εφαρμογής της (2006) 13.000 υποψηφίους των Πανελλαδικών από την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Ο αριθμός των φοιτητών μειώθηκε στους 23,8 χιλ. το 2006, από 36,6 χιλ. το 2005, με το ποσοστό μείωσης μέσα σε ένα χρόνο να αγγίζει το 35,1%.

Ο αριθμός αυτός μείωσε τους εισακτέους στα ΤΕΙ και κυρίως είχε επίδραση στους άνδρες, με τις γυναίκες εκείνη την περίοδο να κατέχουν το 57%-58% των θέσεων στα πανεπιστήμια.

Αντίθετα, όταν καταργήθηκε το μέτρο το 2010, το ποσοστό των γυναικών στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση έπεσε στο 52%.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου