Παράλληλα, η Ελλάδα υιοθετεί το μοντέλο που ισχύει ήδη στα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη και θεσπίζει ανταποδοτικό περιβαλλοντικό τέλος για κάθε αγορά πλαστικής σακούλας.

Ετσι, όσοι πολίτες είναι περιβαλλοντικά ευαίσθητοι ή απλώς δεν θέλουν να πληρώνουν για κάθε σακούλα 3 λεπτά για το 2018 και 8 λεπτά από το 2019, μπορούν να επιλέξουν να τοποθετούν τα ψώνια τους σε διχτάκι, σακούλα πολλαπλών χρήσεων, πάνινη, καλάθι (αυτό που χρησιμοποιείται στη λαϊκή) και βιοαποδομήσιμη σακούλα.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η χρήση της πλαστικής σακούλας έχει προκαλέσει πολλές οικολογικές ζημιές. Σύμφωνα με τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης, μόνο το 2015 στην Ελλάδα η ετήσια κατανάλωση πλαστικών σακουλών ήταν μεταξύ 242 και 363 τεμάχια ανά άτομο, ενώ το 2010 σε ολόκληρη την Ευρώπη χρησιμοποιήθηκαν 98,6 δισ. πλαστικές σακούλες. Οι σακούλες αυτές απορρίπτονται σε χώρους τελικής διάθεσης όταν δεν παρασύρονται ή διαφορετικά καταλήγουν σε ευαίσθητα οικοσυστήματα. Στη Μεσόγειο μόνο επιπλέουν σήμερα περί τα 250 δισ. πλαστικά σωματίδια συνολικού βάρους 500 τόνων.

Οπως τονίζει ο ΕΟΑΝ, 52 χρόνια μετά τη «γέννηση» της πλαστικής σακούλας, η αποτίμηση δεν είναι θετική. Η αλόγιστη εξάπλωσή της έχει βάλει «βόμβα» στα θεμέλια του οικοσυστήματος, μετατρέποντας μια σημαντική ανακάλυψη σε εφιάλτη.

Οι πλαστικές σακούλες δημιουργούν ανεπανόρθωτες βλάβες και μπορούν να σκοτώσουν ψάρια, θαλάσσιους οργανισμούς και πουλιά, μπορούν να αποδομηθούν και να μολύνουν το πόσιμο νερό. Η καταστροφική τους δύναμη είναι μακράς διάρκειας και κρατά για δεκάδες ή και εκατοντάδες χρόνια.

Προκειμένου, λοιπόν, να περιοριστεί η χρήση της, το 2015 η Ε.Ε. εξέδωσε οδηγία με στόχο τον περιορισμό της κατανάλωσής της σε 90 πλαστικές σακούλες ανά πολίτη μέχρι το 2019 και σε 40 έως τα τέλη του 2025.

Πρόσφατα, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας συνέταξε και κατέθεσε σχετικό νομοσχέδιο, με το οποίο η Ελλάδα εναρμονίζεται με την ευρωπαϊκή οδηγία.

Σκοπός αυτού είναι να αποθαρρυνθούν οι πολίτες από την αλόγιστη χρήση της πλαστικής σακούλας, ενώ τα χρήματα από το τέλος θα χρησιμοποιούνται για δράσεις ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης των καταναλωτών και ανταποδοτικά για την αντικατάσταση των λεπτών πλαστικών σακουλών από επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες. Αυτές θα δίνονται δωρεάν στους πολίτες που θα επιστρέφουν για ανακύκλωση τις λεπτές πλαστικές σακούλες που θα αγοράζουν.

Υπενθυμίζεται ότι καθορίζονται και νέοι κανόνες. Πιο συγκεκριμένα, το ύψος του περιβαλλοντικού τέλους που υπόκεινται οι σακούλες θα καθορίζεται με κριτήριο τον ανταποδοτικό του χαρακτήρα. Δηλαδή, ανάλογα με τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο της ανάκτησης ή διάθεσης των λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς. Επίσης, τις δυνατότητες ανακύκλωσης και βιοδιάσπασής τους, την ανθεκτικότητά τους ή τη συγκεκριμένη χρήση για την οποία προορίζονται.

Οι έμποροι

Κάθε έμπορος, υποχρεούται ανά τρίμηνο, να υποβάλλει στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων δήλωση απόδοσης του περιβαλλοντικού τέλους. Αυτό θα γίνεται την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα και για πρώτη φορά στις 30 Απριλίου 2018.

Το τέλος αναγράφεται στα παραστατικά πώλησης εμπορευμάτων ή προϊόντων και αποτυπώνεται στα λογιστικά αρχεία που τηρεί η επιχείρηση.

Να τονιστεί ότι τα ανωτέρω ποσά του τέλους πρέπει να αναγράφονται με τρόπο διακριτό στα παραστατικά πώλησης προ ΦΠΑ.

Τα περιβαλλοντικά τέλη αποτελούν έσοδο του Δημοσίου, το οποίο εισπράττεται από την ΑΑΔΕ και στη συνέχεια αποδίδεται υπέρ του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ).

Στις υποχρεώσεις της επιχείρησης περιλαμβάνεται και η υποχρεωτική διάθεση λεπτών πλαστικών σακουλών με την προβλεπόμενη σήμανση.

Μαρίνα Ξυπνητού
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου