Πρόκειται για έναν πρωτοκυκλαδικό και μεσοκλυκλαδικό οικισμό της 3ης και των αρχών της 2ης χιλιετίας π.Χ., που εντοπίστηκε στη θέση Κοίμηση, στο νοτιοανατολικό άκρο της νήσου Θηρασίας.

«Την εποχή του Χαλκού η Θήρα αποτελούσε τμήμα ενός ενιαίου νησιού το οποίο περιελάμβανε τη Θήρα και τη Θηρασία. Το κύριο πολιτισμικό κέντρο ήταν σίγουρα το Ακρωτήρι διότι κατά τη διάρκεια της 2ης χιλιετίας αναπτύσσεται το λιμάνι του. Η θέση που ανασκάπτουμε αποτελεί έναν πρωιμότερο οικισμό που αναπτύχθηκε στη διάρκεια της 3ης χιλιετίας», σημειώνει στον «Ε.Τ.» ο καθηγητής Κώστας Σμπόνιας του Ιονίου Πανεπιστημίου που είναι ένας από τους τρεις φορείς της έρευνας μαζί με το Πανεπιστήμιο Κρήτης (Ιρις Τζαχίλη) και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων (Μάγια Ευσταθίου).

Στη βραχώδη πλαγιά εντοπίστηκαν μια σειρά από κτίσματα ποικίλων σχεδίων. Για την κατασκευή τους «αξιοποιήθηκαν οι βράχοι και ο φυσικός χώρος ως συστατικό στοιχείο των θεμελίων και του σκελετού των κτιρίων», σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα. Οι διαθέσιμες για δόμηση επιφάνειες διαμορφώθηκαν από τους ηφαιστειακούς βράχους που αναδύονται σε όλη την πλαγιά. Κατά τη φετινή, τέταρτη κατά σειρά, ανασκαφική περίοδο ολοκληρώθηκε η αποκάλυψη ελλειψοειδούς κτιρίου με μνημειακά χαρακτηριστικά. Οι οικιστικές φάσεις του οικισμού είναι ανάλογες με αυτές που συναντάμε στο Ακρωτήρι.

Η οικονομία των ανθρώπων που έζησαν σε αυτό το περιβάλλον εξαρτιόταν από καλλιέργειες, την κτηνοτροφία αλλά και τους θαλάσσιους πόρους. Σε αυτό το συμπέρασμα οδηγεί το πλήθος των εργαλείων σύνθλιψης και τα μεγάλα αποθηκευτικά αγγεία. Στα ευρήματα περιλαμβάνονται επίσης κεραμική, λίθινα εργαλεία και διάφορα οργανικά κατάλοιπα (οστά, όστρεα κ.ά.). Ως προς τις τεχνικές που είχαν αναπτυχθεί στον οικισμό μαρτυρείται ακόμα «η υφαντική και η νηματουργία καθώς και η παραγωγή προϊόντων οψιανού».

Η ανασκαφή μάς προσφέρει εικόνες για τις πρωιμότερες φάσεις του οικισμού του Ακρωτηρίου, στη Σαντορίνη. «Στο Ακρωτήρι υπάρχουν αυτές οι πρωιμότερες φάσεις της 3ης χιλιετίας π.Χ., σώζονται όμως αποσπασματικά κάτω από τη μεταγενέστερη πόλη», επισημαίνει ο κ. Σμπόνιας και προσθέτει: «Αρα η ανασκαφή στη Θηρασία μάς προσφέρει εικόνα από την πρωιμότερη φάση του οικισμού της Θήρας που δεν είναι διακριτή σήμερα. Και αυτό συμβαίνει επειδή στη Θηρασία δεν υπάρχει μεταγενέστερη πόλη. Ο οικισμός έχει βέβαια τα ίδια πολιτισμικά χαρακτηριστικά με τη γειτονική θέση του Ακρωτηρίου αλλά είναι διαφορετικός και αναπτύσσεται σε ένα λόφο με οχυρωματικό χαρακτήρα».

Ο οικισμός εγκαταλείφθηκε για άγνωστους λόγους. Σύμφωνα με τους ανασκαφείς, «όταν έγινε η μινωική έκρηξη και η συνακόλουθη κάλυψη του νησιού με στρώματα ηφαιστειακού υλικού ο οικισμός είχε ήδη εγκαταλειφθεί». Στην έρευνα συνεργάστηκαν η ομότιμη καθηγήτρια του ΑΠΘ Κλαίρη Παλυβού και διεπιστημονική ομάδα αρχαιολόγων και άλλων ερευνητών.

AΝΤΩΝΗΣ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗΣ
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου