Δεκάδες είναι τα γνωστά αλλά και τα άγνωστα ναυάγια που υπάρχουν στο βυθό, με την πρώτη επίσημη καταγραφή τους και το διαχωρισμό τους σε επιβλαβή και μη να γίνεται μόλις φέτος! Το μισοβυθισμένο στον όρμο του Ασπροπύργου αμμοληπτικό πλοίο «Ελέφαντας» σε μία άλλη χρονική συγκυρία ίσως να μην έστρεφε τα φώτα της δημοσιότητας στο «νεκροταφείο» πλοίων, αν λίγες μέρες πριν το «Αγία Ζώνη ΙΙ» δεν είχε βουλιάξει μερικά ναυτικά μίλια μακρύτερα, προκαλώντας τη μεγάλη οικολογική ρύπανση στο Σαρωνικό. Και αυτό γιατί μόνο είδηση δεν αποτελεί η εγκατάλειψη πλοίων στον κόλπο της Ελευσίνας, η οποία, από τις δεκαετίες του 1980 και μετά αποτελούσε και αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα «νεκροταφεία» σκαριών.

Επίσημα, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Οργανισμού Λιμένα Ελευσίνας, Σταύρο Δρακονταειδή, στην περιοχή ευθύνης του οργανισμού υπάρχουν 26 παρατημένα πλοία, εκ των οποίων τουλάχιστον τα 19 ανήκουν στην κατηγορία των επιβλαβών, τα οποία πρέπει άμεσα να απομακρυνθούν. Το «Ελέφαντας» είναι ένα από αυτά, όμως πριν απομακρυνθεί… πρόλαβε να βουλιάξει.

Κάτοικοι και περιβαλλοντικές οργανώσεις της περιοχής τρέχουν συνεχώς στα δικαστήρια είτε για μεμονωμένες περιπτώσεις πλοίων που για χρόνια μολύνουν τη θάλασσα και τις ζωές τους είτε εναντίον επιχειρήσεων οι οποίες παράνομα διαλύουν πλοία στην περιοχή.

Σύμφωνα με τη ΜΚΟ ΕCOELEUSIS, τον Ιούνιο του 2017 υπήρχαν «27 εγκαταλειμμένα ναυάγια, 22 χαρακτηρισμένα ως επικίνδυνα και επιβλαβή σαπιοκάραβα, 30 και πλέον παροπλισμένα πλοία που δημιουργούν περιβαλλοντικές ζημιές, το κόστος της αποκατάστασης των οποίων δεν αναλαμβάνεται από κανέναν. Μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα το πρόβλημα θα γίνει γνωστό με αναφορά μας και στις ευρωπαϊκές Αρχές», ενώ προσέφυγαν και στην εισαγγελέα Περιβάλλοντος ζητώντας τη συνδρομή της για την αποτροπή των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, με σκοπό να διερευνηθεί το ζήτημα και να αποδοθεί κάθε τυχόν ποινική ευθύνη σε βάρος όσων με τις ενέργειες και τις παραλείψεις τους θέτουν σε κίνδυνο το θαλάσσιο περιβάλλον και τις ακτές του όρμου της Βλύχας, στην Ελευσίνα.

Ιδια είναι η εικόνα και στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, τον Πειραιά. Αυτή τη στιγμή σε σύνολο 20 παρατημένων καραβιών, τα 15 έχουν εκτιμηθεί ως επιβλαβή και οι γραφειοκρατικές διαδικασίες καθυστερούν την απομάκρυνσή τους. Στα υπόλοιπα λιμάνια της χώρας ο αριθμός των ναυαγισμένων ή παρατημένων πλοίων παραμένει μικρότερος. Κατά την περίοδο της μεγάλης οικονομικής κρίσης, 1981-1982, υπήρχαν στην περιοχή περισσότερα από 435 παροπλισμένα πλοία. Ο απάνεμος κόλπος αποτελούσε σταθερή επιλογή για την εγκατάλειψη πλοίων.

Η τακτική αυτή συνεχίζεται και σήμερα, κάνοντας την Ελευσίνα θαλασσινό «σκουπιδότοπο της χώρας», όπως λέει χαρακτηριστικά στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής ο κ. Δρακονταειδής. Μόλις φέτος καταρτίστηκε λίστα στην οποία έχουν καταγραφεί τα 19 επιβλαβή ναυάγια της περιοχής που πρέπει άμεσα να απομακρυνθούν. Την ευθύνη για την απομάκρυνση έχει η πλοιοκτήτρια εταιρία.

Αν δεν αντιδράσει στις οχλήσεις του Οργανισμού Λιμένα, τότε αναλαμβάνει δράση ο ίδιος. Δηλαδή ξεκινά διαγωνισμούς για την εκποίηση των πλοίων που είναι παρατημένα και συνήθως καταλήγουν να διαλυθούν για παλιοσίδερα… στέλνοντας το λογαριασμό στους ιδιοκτήτες. Είναι μία αρκετά χρονοβόρα διαδικασία, η οποία όμως είναι απαραίτητη ώστε η Ελευσίνα να πάψει να είναι νεκροταφείο πλοίων και άρα πηγή ρύπανσης.

Στην επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής ο αντιπεριφερειάρχης Γιώργος Γαβρίλης έδωσε το στίγμα που περιγράφει την περιοχή γύρω από το ναυάγιο του «Αγία Ζώνη ΙΙ». «Η κατάσταση διαμορφώνεται από την άναρχη λειτουργία των λιμενικών εγκαταστάσεων, τη δραστηριότητα πλοίων με πιστοποιητικά χαμηλής αξιοπιστίας -είτε κρατικών υπηρεσιών είτε ιδιωτικών εταιριών, όπως είναι οι νηογνώμονες- και τις οχλούσες εγκαταστάσεις στη στεριά.

Είναι αδιανόητο στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, με καθημερινή κίνηση δεκάδων πλοίων, όλων των κατηγοριών, να γίνονται ανεξέλεγκτα πετρελεύσεις, να αγκυροβολούν σκάφη όπου θέλουν χωρίς καν να ενημερώνουν τις λιμενικές αρχές και γύρω να υπάρχουν διυλιστήρια και δεξαμενές πετρελαιοειδών απειλώντας τους περίοικους και το θαλάσσιο περιβάλλον. Η εικόνα συμπληρώνεται από τα παροπλισμένα πλοία στον κόλπο της Ελευσίνας και τα διάσπαρτα ναυάγια στο βυθό, από τη λειτουργία του ΚΕΛ Ψυττάλειας και των αποθηκών φυσικού αερίου στη Ρεβυθούσα.

Κι όμως, σε πείσμα αυτής της εικόνας, οι χρήσεις επεκτείνονται, παρατείνονται και τροποποιούνται πάντα σε βάρος του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής». Δεν είναι τυχαίο και το προηγούμενο από το «Αγία Ζώνη ΙΙ», το μεγάλο ναυάγιο του «Αλφα Ενα» στη ράδα της Ελευσίνας, στο οποίο μάλιστα ο Ικαριώτης πλοίαρχος πέθανε.

Το ναυτικό ατύχημα προκλήθηκε όταν τα ύφαλα του δεξαμενόπλοιου συγκρούστηκαν με παλιό ναυάγιο που υπήρχε στην περιοχή, με αποτέλεσμα τη βύθισή του μέχρι το ύψος της πλώρης. Η σύγκρουση έγινε λίγο έξω από το λιμάνι και όμως ο πλοίαρχος, στην προσπάθειά του να σωθούν και οι 11 ναυτικοί του, έμεινε τελευταίος πίσω, μην προλαβαίνοντας να διαφύγει. Αποτέλεσμα της βύθισης ήταν να προκληθεί θαλάσσια ρύπανση έκτασης περίπου 50 τετραγωνικών μέτρων μαύρων πετρελαιοειδών και περίπου 2.000 τ.μ. διάσπαρτων αυτοδιαλυόμενων ιριδιζουσών κηλίδων, η οποία αντιμετωπίστηκε και τότε από ιδιωτικές εταιρίες απορρύπανσης.

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΒΑΜΒΑΚΑ

avamvaka@e–typos.com

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής